برپا کردن یک کتابخانه ساده بریدههای خبری
1 – کتابخانه بریدههای خبری چیست؟
کتابخانه بریدههای خبری مجموعهای از تمام مطالبی است که در روزنامه شما به رشته تحریر در آمده است. یک ابزار مهم مرجع است. کتابخانه بریدههای خبری با مجموعه جلد شده تمام شمارههای گذشته روزنامه متفاوت است. در این کتابخانه مطالبی از روزنامه بریده و به ترتیب الفبایی نامها و موضوعها بایگانی شده است. هر پرونده حاوی تمام مطالبی است که روزنامه در باره یک شخص یا یک موضوع منتشر کرده است.
2 – چرا باید یک روزنامه یک کتابخانه بریدههای خبری داشته باشد؟
هر روزنامه باید یک کتابخانه بریدههای خبری داشته باشد زیرا بیشتر خبرها مطالب دنبالهدار هستند. برای این که خبر روز خوب نوشته شود، خبرنگاران نیازمندند بدانند در گذشته چه رخ داده است، چه رویدادهایی به خبرهای امروز منجر شده است، چرا رویدادهای امروز رخ میدهند. اطلاعات دقیق پسزمینهای برای گزارشگری مبتنی بر حقایق ضروری است. یک خبرنگار میتواند این اطلاعات پسزمینهای را با خواندن مطالب قبلی در بایگانی کتابخانه بریدههای خبری پیدا کند. یک پرونده بریدههای خبری در باره هر موضوعی تاریخچه آن خبر به بیان روزنامه است. ابزاری برای آموزش و بهروز رساندن دانش خبرنگاران در باره یک خبر پیش از تهیه یک مطلب است. چنین تاریخچهای اساسا با مسئولیت گرفتن یک خبرنگار جدید در آن موضوع مفید است. وقتی خبرنگار قصد دارد با کسی مصاحبه کند که قبلا نکرده، مفید است. وقتی خبرنگار قصد شرکت در یک کنفرانس خبری در باره موضوعی ناآشتا دارد، مفید است.
یک پرونده خوب بریدههای خبری اطلاعات پسزمینهای فراهم میکند که میتوان در مطالب جاری خبری وارد کرد. همین پرونده به خبرنگاران در پرهیز از اشتباه کمک میکند چون اطلاعات زیادی در باره اساس "چه کسانی، چه چیزی، چه زمانی، کجا و چرا"ی مطالب ارائه میکند. یک خبرنگار میتواند جزئیاتی از نگارش نامها یا تاریخها و توالی رویدادهای گذشته تا توضیحات اساسی پروژههای پیجیده را، در صورتی که در روزنامه درج شده باشد، از کتابخانه بریدههای خبری بیاموزد. یک کتابخانه بریدههای خبری منبعی به آسانی قابل استفاده است. سرعت کار یافتن مطالب گذشته را افزایش میدهد. نیاز به بررسی تمام صفحات تمام شمارههای هفتهها یا ماهها روزنامه را برای یافتن یک مطلب خاص رفع میکند.
3 – خبرنگاران چگونه از یک کتابخانه بریدههای خبری استفاده میکنند؟
خبرنگاران همانطوری از یک کتابخانه بریدههای خبری استفاده میکنند که از یک مشاور که رازهایشان را میداند. با او مشورت میکنند تا به انجام بهتر کارشان در هر وظیفه کمک کند. خبرنگاران خوب پرونده بریدههای خبری را میخوانند تا سوالهایی را بیابند که باید پرسید، وعدههایی را بیابند که نقض یا اجرا شده، بفهمند که آیا بازیگران یا اهداف یا برنامه بدون اطلاع قبلی تغییر کردهاند یا نه. خبرنگاران از کتابخانه بریدههای خبری برای کسب ایده نیز استفاده میکنند. تورق بریدههای خبری کهنه تقریبا همیشه سرنخهای جدیدی به همراه میآورد. خبرنگاران در پروندههای بریدههای خبری مطالبی پیدا میکنند که باید بهروز شود، اشاراتی کوتاه به اشخاصی که برای تهیه شرححال، شخصیتهای جالبی به شمار میروند، توصیفهایی از رویدادهایی که شایسته گزارش سالگرد هستند.
یک بخش مهم استفاده درست از کتابخانه بریدههای خبری کاری است که پس از به پایان بردن خواندن یک پرونده انجام میدهید. شخصی که از پروندههای بریدههای خبری استفاده میکند باید به دقت تمام بریدههای خبری را پس از استفاده به پاکت مربوطه برگرداند و پاکت را به دقت پر کند. به این ترتیب، مطالب کماکان در اختیار تمام کسان نیازمند اطلاعات قرار خواهد داشت.
4 – یک روزنامه چگونه یک کتابخانه بریدههای خبری تشکیل میدهد؟
برخی از برنامههای کامپیوتری صفحهآرایی و صفحهبندی روزنامهها دارای کارکرد الکترونیکی کتابخانهای در درون خود هستند. اگر چنین برنامهای دارید، شاید بخواهید از آن کارکرد الکترونیکی استفاده کنید.
پا اما اگر این امکان را ندارید، یا اگر کارکنان خبری دسترسی آسان به کامپیوترهای حاوی کتابخانه الکترونیکی ندارند، یک کتابخانه سنتی با کاغذ و جوهر هم همان کار را انجام میدهد، شاید هم بهتر.
برپا کردن یک کتابخانه بریدههای خبری آسان است. تمام چیزی که نیاز دارید یک کپه پاکت است، یک کشو یا جعبه برای نگهداری پروندهها و یک دوجین نسخههای روزنامه امروز.
کار این است که تمام اطلاعاتی که روزنامه منتشر میکند گردآوری و به ترتیب موضوعی بایگانی شود. به این ترتیب، تمام مطالبی که روزنامه در باره یک شخص یا موضوع منتشر میکند در یک جا جمعآوری میشود و به راحتی قابل رجوع خواهد بود.
در ابتدا، کتابخانه بریدههای خبری شما باید حداقل شامل پروندههایی در باره موارد زیر باشد:
-- تمام اشخاصی که نامشان در مطالب ذکر شده است
-- تمام ادارههای یا موسسههای دولتی که ذکر شدهاند
-- تمام سازمانهای غیردولتی یا سازمانهای دیگر یا شرکتهایی که ذکر شدهاند
-- تمام موضوعهای مشخص که در بارهشان مطلب نوشته شده است، مثل مقرری بازنشستگی، پارکهای ملی، برق، تلفات ترافیک، آلودگی هوا و غیره.
کار را از بازکردن روزنامه همان روز در پیش رویتان شروع کنید. هر مطلب را بخوانید و اولین باری که نام هر شخصی که در مطلب اهمیت دارد ذکر شده دور نامش خط بکشید. دور نام تمام ادارههای دولتی، موسسهها، سازمانهای غیردولتی، شرکتها، موضوعها و سایر مواردی که در مطلب نقش اساسی دارند، خط بکشید.
سپس هر نام را که دورش خط کشیدهاید، در گوشه یک پاکت بنویسید یا نام را روی برچسبی تایپ کنید و روی پاکت بچسبانید. هر نام روی یک پاکت متفاوت قرار میگیرد، اما برای هر نام باید فقط یک پاکت باشد.
از آیین مرسوم بایگانی کردن در نگارش نامها پیروی کنید. از این جمله:
نام خانوادگی، نام -- شواردنادزه، ادوارد
مهمترین یا قابل تشخیصترین واژه، سپس واژههای کماهمیتتر – برنامه ضد فساد، ملی – حمل و نقل، وزارتخانه
حتما نام را روی پاکت بنویسید یا برچسب را روی آن بچسبانید تا وقتی پاکتها پر شد بتوانید آنها را بخوانید. پاکتها را به ترتیب الفبا در یک فایل کابینت قرار دهید.
سپس تعداد دایرهها را در هر مطلب بشمارید. به همان تعداد نسخههایی از آن مطلب لازم دارید. اگر پنج نام متفاوت در یک مطلب هست، باید پنج نسخه از مطلب را ببرید. اگر به تعداد کافی نسخههایی از روزنامه را ندارید، نسخههای اضافی از بریدههای خبری را با دستگاه کپی تهیه کنید.
حتما تاریخ و شماره صفحه نشریه را روی هر بریده مطلب بنویسید. و نیز حتما عکسهای مربوط به مطلب را هم ببرید. (اگر بعدا اصلاحیهای بر مطلب چاپ شده، حتما مطلب و اصلاحیه مربوطه را با چسب یا سوزن دوخت به هم وصل کنید.)
برای هر یک از نامهای مشخصشده، یک بریده از مطلب را در پاکت مربوطه بگذارید. برای مثال، یک بریده از همان مطلب مربوط به راهنمای برنامه ضد فساد ملی در پاکتهای زیر قرار میگیرد: پاکتی با برچسب شواردنادزه، پاکتی با برچسب برنامه ضد فساد، پاکتی با برچسب حکمهای ریاستجمهوری و در پاکت هر وزارتخانهای که مشروح در مطلب مورد بحث قرار گرفته است.
دور نامها را در هر شماره روزنامه خط بکشید و مطالب را ببرید. در روز دوم، پروندههایی برای بسیاری از اسامی وچود خواهد داشت. بریدههای مطالب روز دوم روزنامه در همان پاکتهای مطالب روز اول قرار خواهد گرفت. برای هر نام تازه روی یک پاکت تازه برچسب خواهید زد. هر روز تعداد پروندههای موجود اضافه میشود. میزان اطلاعاتی هم که در باره هر شخص یا موضوع گردآوری کردهاید افزایش مییابد.
مهم است که در مطالب تمام شمارههای روزنامه، دور واژهها خط بکشید، مطالب را ببرید و بایگانی کنید. هر قدر اینکار را با پایداری بیشتر انجام بدهید، کتابخانه بریدههای خبری شما ابزار مرجعی مفیدتری خواهد بود.
اگر پاکت یک موضوع زیادی پر شود، پاکت دوم را شروع کنید. هر پاکت را با شماره شاخص و تاریخ بریدههای خبری داخل پاکت مشخص کنید. برای مثال:
شواردنادزه، ادوارد 1# (1 ژوئیه 2001 تا 6 اوت 2002)
شواردنادزه، ادوارد 2# (7 اوت 2002 تا --------)
در مدت کوتاهی، کتابخانه بریدههای خبری به تاریخجه موضوعی کامل تمام مطالب منتشره در روزنامه تبدیل خواهد شد. و استفاده از آن وجه اجتنابناپذیر روزنامهنگاری خوب است.
اقتباس از مطالب آموزشی شبکه بینالمللی روزنامهنگاران، نوشته جودیت رُآلز، 12 ژوئیه 2001