راه برابری جنسیتی با خبرنگاری بهتر هموار می شود. مهم آن است که از زنان با احترام و استقلال یاد شود و از زنان فارغ از پیشینهای که ممکن است داشته باشند، در اخبار و گزارشها نام برده شوند.
اما به رغم نیات و مقاصد مثبت حرفهای و اخلاقی، خبرنگاران هم مثل مردم عادی ممکن است ناخودآگاه نیات و دیدگاههایی مغرضانهی داشته باشند یا میراث فرهنگی را با خود حمل کنند که در بسیاری از موارد با نظر یا دیدگاه پیش داورانهی نسبت به زنان همراه باشد.
در سال ۲۰۱۵ Global Media Monitoring Project طرح بازبینی رسانهای جهانی آشکار کرد که زنان در اخبار همهی رسانهها حضور کافی ندارند و تنها ده درصد از کل گزارشهای منتشر شده به آنها می پردازد. در عین حال، این طرح نشان داد که احتمال آنکه زنان در گزارشها به عنوان قربانی تصویر یا توصیف شوند، دو برابر مردان است و به ندرت ممکن است در گزارشی از زنان به عنوان سخنگو یا کارشناس استفاده شود.
البته اتاقهای خبر و نهادهای رسانهای باید به موضوع نابرابری جنسیتی در تمام سطوح بپردازند، به ویژه از آن روی که در سطح مدیریت و تصمیم گیری کمتر به زنان توجه می شود و مشارکت آنها اندکتر است.
اما آیا راهی وجود دارد که به خبرنگاران و سردبیران کمک کنیم تا گزارشهایی را که می نویسند و منتشر می کنند با توجه و تمرکز بیشتری بر جنسیت و حضور زنان بنویسند و منتشر کنند؟
آی جی نت از چند کارشناس رسانهای پرسید که چگونه می توانند سرمنشاء تغییر باشند و میزان آگاهی را در زمینهی برابری جنسیتی در رسانهها افزایش دهند.
یک: آیا به عنوان یک خبرنگار، در تهیهی گزارشهایم به برابری جنسیتی توجه کردهام؟
در تهیهی گزارش باید پرسش از کارشناسان، پژوهش، استفاده از عکس و نقل قول از کارشناسان و افراد عادی را به مساوات بین زنان و مردان تقسیم کرد.
ثریا چمالی، مدیر Women’s Media Center Speech Project یا مرکز طرح رسانهای زنان که با تمرکز بر مبارزه با آزار اینترنتی فعالیت می کند، می گوید: «مطالعات نشان می دهد که زنان به ندرت به عنوان منبع مورد استناد قرار می گیرند و در این خصوص اصلا تناسبی با مردان ندارند.»
دو: آیا در گزارشم به کلینگریها و اندیشههای کلی جنسیتی پرداختهام؟
خانم مونیز می گوید که همهی خبرنگاران باید عادت کنند که کار خود را بازبینی کنند. یک مطالعه که اخیرا در آمریکا انجام شده، نشان می دهد که حتی پیرامون موضوعات مربوط به زنان، مثل حقوق باروری، مردان اغلب مقالات را می نویسند. در عرصهی عکاس-خبرنگاری، این فاصله میان زنان و مردان حتی بیشتر است.
بازبینی و بررسی مطالب از این نظر مهم است که سهم زنان و مردان را از یاد نبریم.
چهار: چه مطالبی را در گزارشهایمان روایت می کنیم؟
لارا وایت، خبرنگار مستقل و سردبیر پروژههای ویژه در 50.50 است که بخشی از openDemocracy است. او می گوید باید به محتوا و تناسب مطالب نشریاتمان توجه کنیم و به عنوان نمونه به موضوع تجاوز اشاره می کند. خانم وایت می افزاید: «مشارکت داشتن در روایتی که قربانیان آزار جنسی را تنها قربانی می بیند و نقش دیگری به آنها نمی دهد، حتی اگر مقالات مورد توجهی تولید کند، محتوم به شکست است.»
این پرسشها البته بسیار ابتدایی هستند و اغلب برای غلبه بر غرضورزیهای ذاتی که ممکن است وجود داشته باشند، طرح می شوند. با این وصف، این نوع پرسشها نخستین گام به سوی خبرنگاری منصفانهتر است، نوعی از خبرنگاری که در آن، تنوع و جامعیت بخش ضروری از پوشش خبری اخلاقی و دقیق است.
تصویر اصلی از Unsplash، با مجوز Omar Lopez.