اینترنت در عصر حاضر در تمام عرصه‌های زندگی انسان‌ها رخنه کرده است. این فن‌آوری در کنار تسهيل و تسریع انتقال و نشر اطلاعات و اخبار، تهدیدهای روحی و جسمی را نیز متوجه کاربران می‌نماید.
اینترنت منحیث وسیله ارتباطی، افزون بر ویژگی‌های مثبتی که دارد، سبب بروز چالش‌های متعددی مانند مواجهه با خطر جعل و کلاه‌برداری، سرقت اطلاعات، و سوءاستفاده‌‌های دیگر از کاربران و اطلاعات آنها، و همچنین اعتیاد اینترنتی می‌شود.
اما جالب است که در بیشتر موارد، خبرنگاران و روزنامه‌نگاران نیز مانند بسیاری از کاربران عادی به اینترنت معتاد می‌شوند؛ به ویژه از آنجا که اینترنت برای روزنامه‌نگاران یک ابزار کار حیاتی است و برای دستیابی به اخبار و منابع اطلاعاتی ارزشمند، بسیار مفید است.
اصطلاح اعتیاد به اینترنت را نخستین بار یک روانپزشک آمریکایی مقیم نیویورک به نام Ivan Goldberg آیوان گُلدبرگ به کار برد. وی آن را یک اختلال معرفی کرد.
متخصصان، در تعریف اعتیاد اینترنتی میزان استفاده کاربران از اینترنت را معیار قرار داده اند. معتاد به اینترنت کسی است که در طول روز بیشتر از ۸ و نیم ساعت از اینترنت استفاده می‌کند. این اعتیاد ممکن است به عنوان «اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی» نیز شناخته شود و عوامل مختلفی هم در آن می‌توانند نقش داشته باشند.
اعتیاد اینترنتی انواع مختلفی دارد، اما خبرنگاران اغلب به چهار نوع آن مبتلا می‌شوند:
- اعتیاد به جست و جو و ذخیره بیش از حد اطلاعات
- اعتیاد به انواع گوناگون روابط سایبری
- اعتیاد به خرید و فروش یا تجارت آنلاین
علائم اعتیاد اینترنتی خبرنگاران
خبرنگارانی که به اینترنت معتادند، دچار کم کاری می‌شوند و سطح بهره‌وری و بازدهی حرفه‌ای‌شان در نتیجه استفاده بیش از حد از اینترنت پایین می آید. بسیاری از آنها ترجیح می‌دهند برای رفع اضطراب و افسردگی به اینترنت رجوع کنند. شماری از خبرنگاران هم برای فرار از گرفتاری‌ها و مشکلات زندگی به اینترنت پناه می‌برند. اینجا چند مورد مهمی را که در میان عوامل اصلی اعتیاد اینترنتی نزد روزنامه‌نگاران و خبرنگاران است، به گونه‌ای مختصر معرفی می‌کنیم:
فشار کاری
روزنامه‌نگاران در معرض فشارهای زمانی و مکانی بسیار قرار دارند. آنها باید سریعاً اخبار جدید را پوشش دهند و به‌روز باشند. این ممکن است باعث شود که به صورت مداوم از اینترنت استفاده کنند تا اطلاعات جدید را به دست آورند. از نشانه‌های اعتیاد به اینترنت که به سبب فشار کاری ایجاد می‌شود، می‌توان ازعلاقمندی شدید به اینترنت و احساس نیاز مداوم به استفاده از آن نام برد.
وابستگی به رسانه‌های اجتماعی
استفاده از رسانه‌های اجتماعی مثل توییتر، فیس‌بوک و اینستاگرام برای روزنامه‌نگاران مهم است. آنها از این پلتفرم‌ها برای انتشار اخبار، نشر مقالات و برقراری ارتباط با مخاطبان استفاده می‌کنند و ممکن است بیشتر اوقات خود را صرف استفاده از اپلیکیشن‌های مختلف کنند. استفاده زیاد از اپلیکیشن‌ها گاه باعث ایجاد احساس پریشانی و بی‌قراری، و عدم آرامش در نبود اینترنت می‌شود.
اطلاعات نامحدود
اینترنت دسترسی آسان به اطلاعات نامحدود را فراهم می‌کند. این باعث می‌شود که روزنامه‌نگاران به جستجو و مطالعه بی‌پایان اطلاعات بپردازند و بیشتر اوقات را در جلوی کامپیوتر یا تلفن همراه هوشمندشان سپری کنند. این عادات، سبب کناره‌گیری از اجتماع و در نتیجه انزوا و اختلالات عاطفی می‌شود.
تغییرات در رسانه‌ها
با تغییرات مستمری که در رسانه‌ها و نحوه تولید و انتشار اخبار ایجاد می‌شود، روزنامه‌نگاران ممکن است احساس کنند که باید پیوسته در حال آموزش باشند و با تغییرات آشنا شوند. همین موضوع گاهی هم سبب اعتیاد خبرنگاران به اینترنت می‌شود و از نشانه‌های بارز آن نیز استفاده بیش از حد از اینترنت است، که در نتیجه آن، خبرنگاران با کاهش فعالیت فیزیکی و بی توجهی به خوراک و سلامت عمومی مواجه می‌شوند. درد کمر، پشت و گردن نیز گاهی به‌سراغ استفاده‌کنندگان بی‌رویه از اینترنت می‌آید.
ارتباط با مخاطبان
برقراری ارتباط با مخاطبان و جلب توجه آنها از اهمیت بسیاری برخوردار است. نیاز به انتشار مداوم محتوا و پست‌های تازه در رسانه‌های اجتماعی و آبونه (مشترک) شدن در سرویس‌های خبری برای دریافت لحظه به لحظه تازه‌ترین خبرها و رویدادها، ممکن است موجب اعتیاد به اینترنت شود. کاهش ارتباط و تعامل اجتماعی ناشی از کاربری مفرط اینترنت، ممکن است سبب به خطر افتادن روابط انسانی، از دست رفتن فرصت‌های آموزشی یا حرفه‌ای، و از دست دادن دوستان شود.
روش‌های جلوگیری از اعتیاد اینترنتی و ترک آن
برای جلوگیری از اعتیاد اینترنتی، تنظیم محدودیتهای زمانی برای استفاده از اینترنت مفید است.
برای کارکنان نهادهای رسانه‌‌ای و خبرنگاران، آگاهی از این امر لازم است که اطلاعات موجود در اینترنت کامل نیست و ممکن است گاهی جعلی هم باشد. این آگاهی، تا اندازه‌ای از احتمال اعتیاد به استفاده از اینترنت خواهد کاست.
خوب است که روزنامه‌نگاران قبل از استفاده از اینترنت برای خود اهدافی تعیین کنند و دلیل قانع‌کننده ای برای رجوع به فضای مجازی داشته باشند.
روزنامه‌نگاران باید به مدیریت زمان و تعادل بین کار و زندگی شخصی خود توجه ویژه‌ای داشته باشند و استفاده از اینترنت، برایشان نه هدف، بلکه وسیله باشد.
خوب است خبرنگاران مدت زمان مشخصی از شبانه‌روز را بدون رایانه، اینترنت و یا گوشی تلفن همراه هوشمند بگذرانند. همچنین خوب است سعی کنند زمانی را برای تفریح و انجام فعالیت‌های غیرحرفه‌ای و غیرمجازی در نظر بگیرند.
خبرنگاران می‌توانند فهرستی از کارهایی را که می‌توانند بدون نشستن جلوی رایانه و بدون استفاده از اینترنت انجام دهند، تهیه کنند و نزدیک مانیتور رایانه بگذارند تا به‌عنوان یادآوری به آن مراجعه کنند.
تصویر از خبرگزاری تسنيم
مقالات بیشتری نوشته
