اگر به عنوان خبرنگار، انتخابات را پوشش می‌دهید، متوجه باشید که حریم خصوصی اطلاعات و امنیت منابع‌‌تان به روش‌ها، ابزارها و عملکردهای شما در زمینه حفظ امنیت تلفن همراهتان بستگی دارد.
اگر روش‌های شما سهل‌انگارانه، ابزارهای‌تان ناکافی و عملکردهای‌تان ناایمن باشند، اطلاعات دستگاه شما در برابر حملات سایبری از سوی حکومت و سازمان‌های اطلاعاتی (استخباراتی) خارجی، شرکت‌های خصوصی، گروه‌های تبهکار و امثال آنها، آسیب‌پذیرتر خواهد بود. در جریان یک دوره آموزشی که در نشست سال ۲۰۲۰ خبرنگاران و سردبیران تحقیقی در نیو اورلینز (New Orleans) در آمریکا برگزار کردم، علاقه به یادگیری راهبردها و پروتکل‌های امنیتی برای محافظت از اطلاعات به طور چشمگیری مشهود بود. اتاق آموزش پر بود و اغلب شرکت‌کنندگان، خبرنگاران تحقیقی با تجربه‌ای بودند که برای روزنامه‌ها و شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی بزرگِ ایالات متحده آمریکا کار می‌کردند.
نگرانی اصلی حاضران، این بود که چگونه می‌توان به بهترین نحو از اطلاعاتی که گردآوری می‌کنند در برابر تلاش گروه‌های هکری برای نفوذ به دستگاه آنها، شکست رمزهای عبورشان، تغییر دادن یا حذف اطلاعات، و شناسایی منابع محافظت کنند. البته این کار آسان نیست؛ به خصوص وقتی که روند انتخابات، قبل، در جریان و بعد از یک انتخابات جنجالی، با خشونت، آزار و اذیت دیجیتال، و کمپین‌های انتشار اطلاعات نادرست همراه باشد. خبرنگارانی که انتخابات‌ها را در محیط‌های دشواری که خشونت و سانسور در آنها رایج است پوشش می‌دهند، با خطر بالای حملات سایبری بازیگران دولتی و غیردولتی مواجه هستند که می‌توانند ارتباطات تلفنی آنها را ره‌گیری کنند، اطلاعات مربوط به منابع آنها را بازیابی کنند و از فعالیت‌های تحقیقی آنها سر در بیاورند.
در ادامه این مطلب، توصیه‌هایی درباره امنیت دیجیتال به خبرنگاران ارائه می‌شود تا بتوانند ارتباطات تلفن همراه خود را امن نگه دارند:
بیشتر بخوانید: چگونه با انتشار اطلاعات نادرست در رسانه‌های اجتماعی مقابله کنیم
- قبل از آن که عازم پوشش خبری انتخابات شوید، از اطلاعات و فایل‌های موجود در تلفن همراه هوشمند خود بک‌آپ یا نسخه پشتیبان تهیه کنید. با این کار، تلفن همراه هوشمند شما حاوی کم‌ترین اطلاعات ممکن خواهد بود. در برخی از مواردِ مشخص، خطر دزدیده شدن تلفن همراه بسیار جدی است، در نتیجه مهم است که از گم شدن اطلاعات حساس خود جلوگیری کنید.
- از تنظیمات امن تلفن همراه هوشمند استفاده کنید. رمز عبور و یا تأیید بیومتریک (اثر انگشت، چهره…) را برای باز کردن تلفن همراه هوشمند فعال کنید و در عین حال، امکانات و خدمات غیرضروری تلفن را غیرفعال بسازید. اگر فکر می‌کنید که امکان جاسوسی از شما با تلفن همراهتان قریب‌الوقوع است، گزینه قفل (Lock) را در آیفون و یا هر دستگاه دیگری که دارید فعال کنید.
- سیستم عامل و نرم‌افزار تلفن همراه هوشمند خود را با دانلود کردن آخرین پچ‌ها (patches) و به‌روزرسانی‌های امنیتی، به‌روز نگه دارید. با این کار، خطر حمله هکرهایی که امکان دارد از آسیب‌پذیری‌های تلفن همراه شما سوءاستفاده کنند، کاهش خواهد یافت.
- از پیام‌رسان‌هایی که رمزگذاری نقطه‌به‌نقطه دارند مثل سیگنال و واتس‌اپ برای ارتباط با همکاران یا منابع (مصاحبه‌شوندگان) خود استفاده کنید. استفاده از این پیام‌رسان‌ها، با کاهش دادن خطر استراق سمع، به شما اطمینان می‌دهد که تنها کسانی که می‌خواهید، می‌توانند پیام‌های شما را بخوانند یا به آنها گوش دهند.
- از وی‌پی‌اِن (VPN) استفاده کنید تا ترافیک اینترنت دستگاه شما از دید مهاجمان احتمالی پنهان بماند. استفاده از وی‌پی‌اِن همچنین به شما کمک خواهد کرد که در برخی از کشورها، سانسور اینترنت را دور بزنید.
- اتصال خودکار به شبکه‌های وای‌فای را غیرفعال کنید تا دستگاه شما به شبکه‌های ناامن وصل نشود و ارتباطات شما در اختیار این شبکه‌های ناامن قرار نگیرد.
- در جریان پوشش انتخابات، از مرورگرهای امن مثل فایرفاکس فوکوس (Firefox Focus) یا تور (Tor) استفاده کنید. این مرورگرها ویژگی‌های امنیتی و حریم خصوصی بهتری دارند که به حفاظت از دستگاه شما در برابر ردگیری یا نظارت کمک می‌کنند.
- اگر شما هم این سؤال را دارید که با خدمات مکانیابی تلفن همراه هوشمند چه کنیم، پاسخ این است که به وضعیت شما بستگی دارد. می‌توانید برای جلوگیری از ردگیری شدن مسیرهای خود، آن را غیرفعال کنید. اما اگر خطر حمله فیزیکی یا خشونت زیاد است، شاید بهتر باشد گزینه مکانیابی فعال باشد تا موقعیت مکانی شما را با همکاران یا دیگر کسانی که به آنها اعتماد دارید، به اشتراک بگذارد.
- برای محافظت از تلفن همراه خود در برابر آسیب فیزیکی یا دست‌کاری شدن از یک قاب (جلد) امن و محکم استفاده کنید.
- برنامه‌ای داشته باشید تا در صورت به خطر افتادن یا گم شدن تلفن همراهتان، به سراغ آن بروید. داشتن فهرست مخاطبان یا روش‌های ارتباطی جای‌گزین می‌تواند در میان اجزای این برنامه باشد.
- از تازه‌ترین تهدیدهای امنیت دیجیتال و بهترین راه‌کارها برای محافظت از ارتباطات تلفن همراه خود آگاه باشید.
- اگر از تلفن همراه هوشمند خود برای گرفتن عکس و ویدیو و یا اجرای برنامه‌های زنده استفاده می‌کنید، آگاه باشید که پیرامون شما چه می‌گذرد و همواره از گروه‌های درگیر خشونت، حداقل ۱۵ متر فاصله بگیرید تا امن بمانید.
بیشتر بخوانید: افزایش حمله به خبرنگاران پیشاپیش انتخابات نیجریه
برای اتخاذ تدابیری برای محافظت از امنیت تلفن همراهتان، هیچگاه زود نیست؛ تدابیری از قبیل: آموزش این‌که چگونه با استفاده از پیام‌رسان‌های دارای رمزگذاری نقطه‌به‌نقطه استفاده کنید، همچنین نکاتی مثل تنظیمات امن، استفاده از وی‌پی‌اِن، نرم‌افزار به‌روزشده، غیرفعال کردن اتصال خودکار به وای‌فای، به‌‌کارگیری مرورگرهای امن، غیرفعال کردن امکانات مکانیابی، قاب (جلد تلفن) امن، داشتن طرح پشتیبان، و داشتن آگاهی کافی.
با انجام این کارها می‌توانید خطرهای امنیتی را در برابر تلفن همراه هوشمند خود تا حد زیادی کاهش دهید. خبرنگاران باید امنیت دیجیتال را جدی بگیرند تا بتوانند حتی وقتی که انتخابات‌های پیچیده را پوشش می‌دهند و از سوی گروه‌های هکری آماج حمله‌های سایبری قرار می‌گیرند، به شیوه ایمن و درست به کار خبررسانی ادامه دهند.
این جلسه آموزشی را می‌توانید به زبان اصلی اینجا ببینید:
این مطلب نخست به عنوان بخشی از جعبه ابزار پوشش خبری انتخابات و چگونگی تشخیص اطلاعات نادرست و اطلاعات دروغ از سوی آی جی نت با همکاری دو رسانه Chequeado و Factchequeado و با حمایت واتس‌اپ منتشر شده بود. منابع مربوط دیگر را اینجا می‌توانید بیابید.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Rami Al-zayat