طی تنش میان هند و پاکستان، رویکردهای رسانه ای گوناگون در پوشش خبری مردم کشمیر کوشیده اند صدایشان را خاموش کنند. این مطلب پیرامون رسانه ای است که به بخش های به حاشیه رانده شده جامعه کشمیر صدایی بخشیده و از این راه دولت را پاسخگو قرار می دهند.
رسانه ها چهارمین ستون دموکراسی هستند و به شهروندان قدرت می بخشند تا در ساخن جامعه ای دموکراتیک و مدنی مشارکت کنند و با به کارگیری شفافیت در عملکرد، اصول و مباني حقوق بشر را نیز اجرا کنند.
اما بیش از سه دهه است که خبرنگاران کشمیری اثرات تنش نظامی میان هند و پاکستان را تحمل کرده اند. خبرنگاران از حملات پیاپی و پیوسته ای رنج می برند که حتی آدم ربایی و قتل هم در میان آنها بوده است.
Kashmir Unheard یا ناشنیده های کشمیر یک شبکه خبری اجتماعی است که به بخش های به حاشیه رانده شده جامعه کشمیر صدا و پوشش خبری می بخشد و ادامه فعالیتی است که برنامه India Unheard یا ناشنیده های هند به همت شماری داوطلب رسانه ای انجام می داد.
ناشنیده های کشمیر طرحی از شماری داوطلب است که خبرنگار دیداری هستند و از یک الگوی ترکیبی فعالیت مدنی و خبرنگاری استفاده می کنند تا به طرح معضلات اجتماعی و پاسخگو قرار دادن دولت بپردازند و از این راه اطلاع رسانی کنند.
این طرح در سال ۲۰۱۲ با فعالیت یک دانشجوی خبرنگاری آغاز شد و اکنون به فعالیت ۲۲ صدای توانمند کشمیری انجامیده است که به بیان و بررسی موضوعات و چالش های حیاتی جامعه شان می پردازند و آنها را پوشش می دهند و در شبکه های اجتماعی نیز مطرح می کنند.
طی شش سال اخیر، ناشنیده های کشمیر در فیس بوک بیش از ۱۴۷ هزار دنبال کننده یافته و میلیون ها تن در سراسر جهان ویدیوهای ما را در یوتیوب تماشا کرده اند.
Pir Azhar خبرنگار اجتماعی ماست که از خطی که کشمیر هند را از پاکستان جدا می کند، گزارش تهیه می کند که منطقه ای به شدت نظامی و امنیتی است که همواره از پوشش خبری محروم مانده است.
این خبرنگار می گوید به دنبال قطع اینترنت در سال ۲۰۱۹ و پس از آن نیز بحران همه گیری کووید-۱۹ امکان انتقال و انتشار خبر و روزآمد کردن وبسایت از سویی، و امکان سفر و جابه جایی از سوی دیگر، از میان رفت و درآمدش به شدت تحت تاثیر قرار گرفت چون فعالیت رسانه ای اش عملا متوقف شد.
ارزش خبری و تحلیلی کار رسانه ای مثل ناشنیده های کشمیر در انعکاس و انتقال دیده ها و شنیده ها و روایات شاهدان عینی است، کسانی که در میان مردم عادی هستند و در منطقه حضور دارند یا از تنش و خشونت جاری در منطقه جان سالم به در برده اند.
Rafiqa Bano خبرنگار دیگری است که طی چهار سال اخیر با تمرکز بر موضوعات زنان، محیط زیست، و حقوق بشر فعال کرده است. او نیز در پی چالش های ناشی از همه گیری ویروس کرونا دچار مشکلاتی شده است.
اما ابزار اینترنتی، شبکه های اجتماعی و تلفن های هوشمند امکان آن را ایجاد کردند که رسانه هایی خبری مثل ناشنیده های کشمیر طی دوران همه گیری کرونا رشد کنند.
Basharat Amin که خبرنگار اجتماعی دیگر این رسانه است، می گوید اینترنت ستون فعالیت آن است. امین می افزاید به دنبال قطع سراسری اینترنت در سال ۲۰۱۹، اینترنت 2g وصل شد، با اینترنت 2g آپلود کردن یک ویدیوی دو دقیقه ای در یوتیوب ۱۲ تا ۱۴ ساعت طول می کشید. به گفته امین، وضعیت یک سال به همین منوال ماند تا اینترنت 4g وصل شد. امین ده سال است که در کشمیر فعال حقوق بشر بوده است. ارتباط وی با ناشنیده های کشمیر و همکاری او با این رسانه به او کمک می کند که بتواند موارد نقض حقوق بشر در کشمیر را پوشش دهد و نسبت به آنها اطلاع رسانی کند.
ناشنیده های کشمیر روایت حقیقی زندگی و چالش های مردم عادی کشمیراست که هر روز با مشکلات جدی ناشی از محیط و شرایط زندگی شان مواجه اند و این مشکلات، زندگی شان را پیچیده و دشوار می کند. ناشنیده های کشمیر در شرایط محدودیت آزادی بیان و مطبوعات و دشواری های فنی به جوامع محلی امکان و فرصتی می بخشد تا فعالیت مدنی و حقوق بشری را با خبرنگاری ترکیب کنند و از این راه، به فراخوان رعایت موازین حقوق بشر و برقراری عدالت اجتماعی صدای رسایی ببخشند.
انتشار تصویر با اجازه سجاد رسول.