وقتی در ماه ژانویه، گروهی از مردان مسلح در جریان پخش زنده به شبکه تلویزیونی TC در شهر گوایاکیل در اکوادور هجوم بردند، ناامنی که امروز خبرنگاران در شهر گوایاکیل در اکوادور هجوم بردند، ناامنی که امروز خبرنگاران اکوادوری آن را تجربه می‌کنند آشکار شد. خشونت علیه گزارش‌گران در این کشور تازه نیست؛ اما از وقتی که گروه‌های قاچاق مواد مخدر در مناطق مشخصی کنترل بیشتری به دست آورده‌اند، این خشونت‌ها شدت یافته‌اند.
Diego Ortiz دیئه‌گو اورتیز، استاد دانشگاه و از سردبیران سابق روزنامه El Comercio اِل کومِرسیو به یاد می‌آورد که در سال ۲۰۱۸ که نقطه عطفی برای خبرنگاری در اکوادور بود، همکارانش به چه شکلی ربوده شدند و به قتل رسیدند.
او می‌گوید: «شش سال قبل یک تیم را به مأموریت فرستادیم و درک کردیم که خبرنگار بودن در اکوادور چقدر خطرناک است. نمی‌دانستیم که فرستادن آنها برای تهیه گزارش، جانشان را به‌خطر می‌انداز، اما اطلاعاتی درز کرده بود که آنها را به خطر انداخت. همه آنها کشته شدند.» اورتیز می‌افزاید که دولت ظرفیت محافظت از خبرنگاران را به خصوص در مناطق «پرخطر» ندارد.
شش سال بعد، شدت یافتن خشونت‌ها در برابر خبرنگاران اکوادوری به افزایش ۲۷۵ درصدی تهدید به مرگ انجامیده است.
بیشتر بخوانید: توصیه‌هایی به رسانه‌هایی که با افشاگران کار می‌کنند
در اواخر سال ۲۰۲۳، یک خبرنگار در یکی از استان/ولایت‌های ساحلی اکوادور، تخطی‌های قانونی را که در قراردادهای تحت ضرب‌الاجل از سوی یک شهرداری محلی اعطا شده بود افشا کرد. بعد از انتشار این گزارش، این خبرنگار نامه‌ای دریافت کرد که در آن نوشته شده بود «یا دهانت را می‌بندی، یا کشته می‌شوی.» اندکی پس از آن، ماشین او با یک ماده سمی، تخریب شد. بر اساس آمار سازمان غیر انتفاعی Periodistas Sin Cadenas (خبرنگاران بدون زنجیر) این دهمین خبرنگار اکوادوری بود که در سال ۲۰۲۳ به علت تهدیدهای جانی، مجبور به ترک این کشور شد.
Susana Morán سوزانا موران، یکی از بنیان‌گذاران این سازمان که خبرنگار مجله Plan V نیز هست، می‌گوید که سازمان خبرنگاران بدون زنجیر به یادبود از خبرنگاران کشته‌شده روزنامه El Comercio که در غل و زنجیر بودند و خواهش می‌کردند که آنها را نکشند، فعالیت می‌کند. این سازمان، با برگزاری کارگاه‌های امنیت فیزیکی و دیجیتال، منابع و حمایت مورد نیاز برای جلوگیری از خاموش شدن گزارش‌های تحقیقی را ارائه می‌کند. به گفته موران: «رخ‌دادهای شهر گوایاکیل، تصویر تاریک وضعیت رسانه‌های اکوادوری را نشان می‌دهد. خبرنگاری به هدف جرائم سازمان‌یافته مبدل شده است و خبرنگاران را مجبور می‌کند با وجود نبود امنیت، به کار خود انجام دهند. ورود یک گروه مسلح به یک شبکه تلویزیونی کشور، این واقعیت را برجسته می‌کند و همچنین ناتوانی دولت را در اولویت دادن به حفاظت از خبرنگاران نشان می‌دهد.»
موران تأکید می‌ورزد که با افزایش تهدیدها، رسانه‌های مستقل در اکوادور در تمام سطوح محاصره شده‌اند. برای مثال، ممکن است در پاسخ به پوشش خبری مربوط به چاله‌های جاده، کمبود آب و خدمات دولتی ناکافی و سوء مدیریت محلی، آسیب‌پذیری‌هایی به وجود بیاید. به گفته او «در برخی موارد، گروه‌های قاچاق مواد مخدر به شدت در حکومت‌های محلی نفوذ کرده‌اند.»
این جو بی‌اعتمادی فزاینده، روابط خبرنگاران را با منابع آنها نیز تحت شعاع قرار داده است. نفوذ فراگیر جرائم سازمان‌یافته به سطحی رسیده است که تشخیص افراد پشت پرده درز اطلاعات تقریباً ناممکن است. موران می‌گوید: «از دفتر دادستان کل گرفته تا مقامات محلی، ما به منشأ منابعی که اخبار را ارائه می‌کنند شک داریم.»
بیشتر بخوانید: ایجاد پروتکل امنیتی برای خبرنگاران فعال در اجتماعات بومی آمریکای لاتین
نگرشی جامع‌تر به امنیت
اورتیز می‌گوید که خشونت علیه خبرنگاران، دانشجویان را بیشتر و بیشتر از دنبال کردن شغل‌های رسانه‌ای دور می‌کند، چه در روزنامه باشد، چه رسانه‌های دیجیتال یا تلویزیون: «علاقه دانشجویان به خبرنگار شدن کمتر و کمتر شده است. این یک شغل خطرناک و ناامن است که تضمین اقتصادی هم ندارد.»
اما موران باور دارد که با وجود این فضای تار، خبرنگاران می‌توانند برای محافظت از خود گام‌هایی بردارند. وی می‌گوید: «امنیت باید فراگیر باشد -- دیجیتال، فیزیکی و تحریریه‌ای. رسانه‌ها هم مسئولیت‌هایی دارند. آنها باید در رویکردهای خود نسبت به گزارشگری بازنگری کنند. امروز هر گزارشی می‌تواند خبرنگاران را با خطر مواجه کند. همکاری با رسانه‌ها و خبرنگاران دیگر، ما را قادر می‌کند به افرادی که خبرنگاران را تهدید می‌کنند، نشان دهیم که با وجود این که آنها خطرناکند، پشت هر گزارش هم یک گروه قوی خبرنگاری وجود دارد؛ موضوع همبستگی داخلی مطرح است.»
موران همچنین خبرنگاران را تشویق می‌کند که در هنگام تعامل با منابع محتاط باشند و هنگام فعالیت در رسانه‌های اجتماعی که روایت‌های مشخصی را منتشر می‌کنند، هوشیار باشند.
وی در پایان تأکید می‌کند که «در مواقع دشواری، خبرنگاری باید با شرایط سازگار شود و رویکردهای متفاوتی بیابد.»
تصویر از آنسپلش، عکاس: Kiyoshi
این مطلب نخست در آی جی نت اسپانیایی منتشر شده بود و Ana Prieto آن را به انگلیسی برگرداند.
مقالات بیشتری نوشته
