برای تهیه یک گزارش چندرسانه ای پیش از هراقدامی باید بدانیم موضوع چه ویژگی های تصویری، صوتی واطلاعاتی دارد و به علاوه چه امکاناتی را برای گزارشگری در اختیار داریم. همه این اطلاعات را درقالب نوشتن طرح گزارش (StoryBoard) می توانیم انجام بدهیم.
نوشتن طرح گزارش چند خصوصیت مهم دارد: اول این که گزارش می تواند چه بخش هایی داشته باشد وهر بخش توسط چه رسانه ای می تواند روایت شود. نوشتن طرح گزارش به همین جهت وقتی انجام می شود که به اندازه کافی تحقیق اولیه برای تهیه گزارش انجام شده باشد. دوم آنکه نشان می دهد که با توجه به نوع گزارشگری، زمان، مکان و محدودیت هایی که ممکن است در اثنای گزارشگری وجود داشته باشد چند نفر و چه نوع مهارت هایی برای تهیه گزارش لازم است (مخصوصا برای گزارش های گروهی). سوم آن که طرح گزارش یک نقشه راه است که مسیر تهیه گزارش هیچ نکته ای از قلم نیفتد.
برای اینکه ببینیم طرح گزارش (Storyboard) چگونه عمل می کند آن را در قالب یک مثال بیان می کنیم. برای مثال قراراست درمورد یکصدمین بازی میان پرسپولیس و استقلال یک گزارش چندرسانه ای تهیه کنید. این گزارش قراراست چند روز قبل از این بازی روی وب سایت یکی از روزنامه های پرتیراژ منتشر شود. برای آغاز سیاهه ای از بخش هایی که می تواند برای چنین گزارشی به کار گرفته شود را می نویسیم:
- تاریخچه ای از بازی های این دو تیم: از اولین بازی تا آخرین بازی، تعداد بردوباخت های دو تیم
- عملکرد دو تیم از آغاز فصل تا کنون و اینکه چه جایگاهی در جدول مسابقات دارند وهر یک چه شانسی برای قهرمانی دارند
- نظربازیکنان و مربیان درباره بازی بزرگ فصل.
- نظرهواداران تیم ها
-عواید اقتصادی بازی از جمله تبلیغات، پاداش به تیم برنده، عوایدبلیط فروشی
- پاسخ به این پرسش که چرا این بازی اهمیت دارد و اینکه این گزارش چندرسانه ای چه هدفی را دنبال می کند
-مساپل امنیتی مرتبط با بازی، مقایسه آن با بازی های دیگر، تعدادنیروهای پلیس حاضر در ورزشگاه، نگرانی هایی که ممکن است بر اثر واکنش هواداران به بردو باخت وجود داشته باشدمثل خشونت وخراب کردن ورزشگاه ها ویا اتوبوس های خارج از استادیوم ومساپلی ازاین دست.
همان طور که مشاهده می کنیم هیچ شماره بندی مثل یک و دو سه درجلوی موارد بالا وجود ندارد. برای اینکه قراراست طرح داستان به صورت خطی باشد و به نوعی از یک جا شروع شود و به یک جا ختم شود. در خیلی از موارد با اینکه هر یک از این بخش ها درخدمت بیان بخش های مختلفی از یک داستان-گزارش هستند اما به نحوی استقلال خود را درنحوه گزارشگری (Reporting) دارند.
حال باید مشخص کنیم که چه بخشی از این گزارش قراراست به صورت ویدپویی تهیه شود؟ چه بخشی ویژگی هایی گزارش رادیویی دارد؟ قرار است کدام بخش را به صورت متن کار کنیم؟ چه بخشی را به صورت عکس استفاده می کنیم؟ آیا از اسلایدتصویری همراه با صدا استفاده می کنیم؟ پیش از آن باید ببینیم هررسانه چه قابلیت هایی دارد و چگونه می تواند در روایت گزارش ما مارا کمک کند:
ویدیو: معمولا وقتی صحنه دارای اکشن وحرکت داری، مانند صحنه های بازی و زدن گل، ویدپو بهترین رسانه ای است که می توانیم استفاده کنیم. یا زمانی که می خواهیم مخاطب تجربه حضور دریک مکان یا یک عمل خاص را حس کند.
متن: بهترین استفاده ای که در گزارش های چندرسانه ای ازمتن می شود وقتی است که درمورد تاریخ یک موضوعی صحبت می کنیم یا می خواهیم تحلیلی جنبی درکنار دیگر مطالبمان داشته باشیم. شرح عکس و اسلاید های متنی که ممکن است درویدپو استفاده کنیم ازجمله دیگرکاربردهای نوشته است. اگر دراین گزارش چند رسانه ای قراراست بخشی به اراپه لینک های مرتبط با این گزارش قراردهیم باز از متن استفاده می کنیم. باید توجه داشت که تهیه متن نسبت به سایر رسانه ها -مانند ویدپو وصدا وعکس- ارزانتر تهیه می شود ونیازی به اسباب و لوازم خاصی ندارد.
عکس یا تصویر: وقتی صحنه های به یاد ماندگی و یا لحظاتی وجود دارد که می خواهیم بخشی از موضوع را به صورت تاکیدی نشان بدهیم. معمولا مخاطب با عکس راحت ارتباط برقرار می کنند. تا آنجا که امکان دارد بهتر است که عکس خود سخن بگوید تا اینکه بخواهیم برای آن شرح عکس بگذاریم. درمقایسه با رسانه های دیگر عکس هنوز هم یکی از ارزانترین رسانه ها به شمار می رود. مانند متن می تواند استقلال خود را داشته باشد واگر با برنامه تهیه شود می تواند خود روایتگر بخش مستقلی از گزارش باشد.
صدا::معمولا برای مصاحبه ها خیلی جواب می دهد. کسی که وب سایت را می بیند می تواند به صدا گوش کند درحالی که به کارهای دیگرخود هم سرکی می کشد. وقتی که اول شخص است خیلی تاثیرگذار است. درنشان دادن عواطف واحساسات خیلی رسانه موثروقوی است.
اسلاید تصویری-صوتی: این تلفیقی از مزیت های دورسانه را با خود دارد و عملا می تواند به صورت ترکیبی یک گزارش مستقل را توسط آن روایت کرد. اگرچه چندین برابر وقتی که از هر یک از این دورسانه به صورت جداگانه استفاده می کنیم زمان برای تهیه می برد.
آمارواطلاعات: بهترین راه استفاده ازآمار واطلاعات نه متن تنها بلکه استفاده از نمودار وگراف های متناسب است. استفاده از انیمیشن بهترین حالت ممکن است که البته تهیه ان هزینه بیشتری دارد وزمان بیشتری را برای تولید طلب می کند.
طراحی گرافیک: برای مقایسه کردن مثلا عملکرد دو تیم درطی بیست سال گذشته بهترین روش استفاده از گرافیک است. به این ترتیب اطلاعات برای بیننده تصویری است وقابل هضم. اطلاعات و مطالبی که در یک نگاه پیچیده می رسند را قابل فهم می کند. مثلا وقتی بخواهید چند موضوع مختلف را همزمان نشان بدهید.
شبکه بین المللی روزنامه نگاران، آی جی نت، در حال انتشار سلسله مطالبی درباره روزنامه نگاری چندرسانه ای است. این مطالب به وسیله امید معماریان نگارش می شود. آقای معماریان روزنامه نگار و وبلاگ نویس ایرانی و دانش آموخته دانشگاه کالیفرنیا در برکلی در رشته روزنامه نگاری چندرسانه ای است.