طی سال گذشته، بسیاری از نهادها و ارگان های خبری و رسانه ای برای پوشش اخبار همه گیری کرونا از اعداد و آمار استفاده کردند تا بتوانند اخبار را به شیوه ای موثرتر و بهتر در اختیار مخاطبانشان بگذارند.
خبر به سرعت می رسد و پوشش آن نیز باید با سرعت انجام گیرد. اما آنچه به همان اندازه مهم است آن است که خبرنگاران داده هایی را که با آن کار می کنند، به خوبی بشناسند. به عنوان نمونه استفاده از اعداد و آمار برای اطلاع رسانی پیرامون همه گیری کرونا لازم است اما ارائه آمار غیردقیق مخاطبان را به اشتباه می اندازد و میزان زیان آن از نفعش بیشتر است.
نکاتی که هنگام داده نگاری یا استفاده از داده برای پوشش خبری و تهیه گزارش باید در نظر داشته باشید:
تحلیل اعداد را با تردید سالم (نه بیش از حد) انجام دهید. به منبع داده توجه داشته باشید. به منابع مالی تهیه داده دقت کنید و بدون اطلاع از این موارد، آنها را در گزارشتان به کار نبرید. به عنوان خبرنگار، انجام کار تحقیق برای راستی آزمایی جزو کاری است که باید انجام دهم.
توجه داشته باشید که حتی وقتی از نرم افزارهای قابل اعتمادی مثل مایکروسافت اکسل استفاده می کنید، ممکن است خطای انسانی در آمار و ارقام رخنه کند. بنابراین توجه به منبع آمار و ارقام و بازنگری آنها از اهمیت فراوانی برخوردار است.
شفافیت
داده هایی که به آنها اتکا می کنید باید فن آوری و الگوریتم های روشنی داشته باشند. هر چه میزان شفافیت تامین کنندگان داده بیشتر باشد، امکان دقیقتر بودن گزارش نیز بیشتر خواهد شد.
شیوه گردآوردن و استفاده از داده ها
بدون آگاهی دقیق از اصطلاحات و اختصارهایی که برای داده نگاری به کار می رود، جزییات اصلی را از دست می دهید. بدون آگاهی از منبع داده ها و شیوه به دست آوردن و جمع آوری آنها، مثل کسی خواهید بود که یک صندوق پر از طلا در دست داشته باشد اما کلید صندوق را نداشته باشد و در نتیجه نتواند در آن را باز کند.
موضوع و بافت گزارش
اهمیت به کارگیری داده در استفاده به جا و صحیح از آن است. در نظر داشتن نسبت از اهمیت فراوانی برخوردار است. ارائه داده ها بر مبنای موضوعی که گزارش در خصوص آن تهیه می شود، از ویژگی های داده نگاری معتبر و مطمئن است. مثلا برای مقایسه دقیقتر اعداد در مناطقی با جمعیت های گوناگون، به کار بردن یک نسبت واحد در همه این موارد است. بهترین راه آن است که میزان عفونت یا ابتلا به بیماری را در جمعیت های یکصد نفری اندازه گیری کنند و بعد به مقایسه آنها بپردازند.
درک داده ها
Don’t start working on a database unless you understand what is being presented. To do so, ask yourself the following questions:
تا وقتی که از مجموعه داده ای آگاهی کامل نداشته باشید، نباید آن را در گزارشتان به کار برید یا به آن استناد کنید. برای این کار این پرسش ها را مطرح کنید، اگر توانستید به آنها پاسخ دهید، می توانید از داده ها در گزارشتان استفاده کنید.
یک: داده ها نشانگر چه موارد یا اطلاعاتی هستند؟
دو: آیا همه اصطلاحات و مفاهیمی را که در داده ها آمده، درک می کنید؟
سه: چه مواردی در داده ها نیامده که ممکن است نسبیت موضوع را برای گردآوری داده تغییر دهد؟
چهار: واحد اندازه گیری داده های گردآوری شده چیست؟
پنج: آیا می توانید از منبع دومی استفاده کنید تا بتوانید مقادیر و داده ها را با هم مقایسه و تایید کنید؟
نکته مهم آن است که خوشبختانه خبرنگاران برای به کارگیری و استفاده از داده در گزارشهایشان نیازی به تخصص تحلیل داده ندارند، و این بخش کار را می توانند به داده نگاران واگذارند. در این حال، ارزش های اخلاقی خبرنگاری از جمله مهارت و توانایی تشخیص غلط از درست مهم است. راستی آزمایی انسانی (به جای استفاده از الگوریتم) در موارد بسیاری حتی موثرتر است.
در تمام مراحل کار تهیه گزارشتان، با تردید برخورد کنید و صحت داده ها را زیر سوال ببرید، اعداد و ارقام را مرور کنید، و راهبرد راستی آزمایی خود را به دقت انتخاب کنید و به کار گیرید.
عکس از آنسپلش، عکاس: Mick Haupt.
مقالات بیشتری نوشته
