Anne Barnard، آن برنارد، خبرنگار نیویورک تایمز و رئیس پیشین دفتر این روزنامه در بيروت است است که تهیه گزارش از اتاق های شکنجه دولت سوريه را محور کار خود قرار داده است.
در این مطلب به برخی از گفته ها و تجارب وی پیرامون نقش داده ها در تهیه این نوع گزارش ها می پردازیم.
وی در بخشی از مطلبی درباره تجربه اش از تهیه این نوع گزارش، نوشته است که گزارش ها حاکی از آن است که نزدیک به ۱۲۸ هزار نفر هرگز از زندانهای سوری و اتاق های شکنجه آزاد نشدند و سرنوشتشان روشن نیست، و نزدیک ۱۴ هزار نفر زیر شکنجه جان باختهاند.
Andreas Foro Tollefsen که پژوهشگر ارشد موسسه صلح آمریکاست، پیرامون نقش داده در گزارش می گوید: «داده های بیشتر الزما به معنای داده های بهتر نیست. به عنوان گزارشگر باید بدانیم داده ها از کجا می آید، مضمون آن چیست و چه نکاتی را شامل می شود و چه نکاتی را در برندارد.»
چند منبع مفید پیرامون داده، داده نگاری، و به کارگیری داده در گزارشگری اینهاست که منابع خبری و رسانه ای و نشریات معتبری چون واشنگتن پست نیز برای تهیه گزارش به آنها استناد می کنند:
Armed Conflict Location & Event Dataset یا ACLED که شامل مجموعه داده، نقشه برداری، و تحلیل داده پیرامون خشونت سیاسی در جهان است.
Peace Research Institute, Oslo یا PRIO که موسسه پژوهش صلح اسلو در نروژ است، به بررسی نحوه آغاز و تشدید خشونت و تنش می پردازد و این که انواع گوناگون خشونت چگونه بر مردم اثر می گذارد و مردم چگونه با این نوع بحران ها مواجه می شوند.
داده ها می توانند الگوها، نقشه ها، و تکرار رویدادها را به خوبی نشان دهند و همچنین نشان دهند که دریک ناحیه خاص خشونت تشدید شده یا تخفیف یافته است و عواملی چون مهاجرت و آوارگی یا پناهجویی چگونه بر آن اثر گذاشته است.
نمونه این نوع اطلاعات را در جریان آوارگی بیش از نیم میلیون تن در موزامبیک می توان یافت.
توصیه هایی از چند کارشناس داده نگاری پیرامون شیوه های برآورد داده برای بررسی دقت، قابل اعتماد بودن، و بی طرفانه ارائه شدنشان را اینجا می خوانید:
Kelly Greenhill کلی گرینهیل که در دانشگاه هاروارد کار تحقیقاتی انجام می دهد، می گوید عدم محاسبه صحیح و دقیق داده ها در تهیه گزارش ممکن است به اشتباه آماری یا اشتباهات دیگر خبرنگاری مواجه شود و از این رو، طرح این پرسش ها هنگام تهیه گزارش توسط خبرنگاران مفید است:
منابع اعداد یاد شده در داده ها چیست؟
مفهوم مضمون و موضوعاتی که در مجموعه داده به کار رفته، چیست؟
منافع کسانی که این داده ها را ارائه می کنند در چیست؟
شیوه های تهیه داده کدام بوده است؟
آیا داده ها یا آمار و ارقام وارون این آمار یا مغایر با آن وجود دارد، و اگر آری، منابع و شیوه های تهیه آنها چه بوده است؟
Roudabeh Kishi رودابه کیشی که مدیر بخش نوآوری و پژوهش موسسه ACLED است، به قیاس مجموعه داده های گوناگون پیرامون تنش از چندین منبع شناخته شده و موثق پرداخته است. وی به عنوان نکات قابل توجه هنگام داده نگاری و تهیه گزارش بر مبنای داده به این چند نکته اشاره می کند:
بررسی و شناخت منابع داده: شناسایی منبع معتبر و گردآوری داده از این منابع و از منابع محلی و به زبان بومی، که به گردآوری اطلاعات دقیق و مفید پیرامون خشونت و تنش و میزان خطری که ساکنان محلی هنگام تنش و بحران با آن مواجهند، کمک شایانی می کند.
شفافیت: مجموعه داده ها وقتی بیشترین میزان استفاده را دارند که شفاف باشند و خبرنگاران و محققان بتوانند به طور مرتب برای تحلیل به آنها اتکا و مراجعه کنند.
شیوه گردآوری داده: نحوه جمع آوری مجموعه داده های مختلف با هم متفاوت است، و توجه به این تفاوت، اهمیت زیادی دارد.
توجه به طبیعت طرح تحقیقاتی یا گزارش: کیشی به اهمیت توجه به تفاوت طرح های گوناگون می پردازد و می گوید توجه به نوع منابعی که مجموعه داده ها بر اساس آنها تهیه شده اند، از ارزش بسیاری برخودار است و تفاوت فراوانی در کیفیت و نوع دستاورد کار ایجاد می کند.
The UCDP’s Conflict Encyclopedia یا مرجع تنش UCDP منبع دیگری است که به عنوان تامین کننده اصلی مجموعه داده پیرامون خشونت های سازمان یافته در سراسر جهان با پیشینه ای نزدیک به چهار دهه معرفی شده است و مجموعه داده های مفیدی را آنلاین به رایگان در اختیار کاربران قرار می دهد.
Amnesty International یا عفو بین الملل دو دوره آموزشی رایگان اینترنتی به چهار زبان از جمله فارسی ارائه می دهد که راهنمایی برای شیوه های پژوهش با تمرکز بر تحقیق و تهیه گزارش های تحقیقی حقوق بشری تلقی می شود.
تصویر از Pexels با مجوز Markus Spiske.