شبکه های رادیویی آمازون: تقویت دموکراسی از راه مشارکت مدنی

نوشته Laura Pulecio-Duarte
Dec 4, 2020 در موضوعات تخصصی
Colombia flag

در کلمبیا، کشوری که تنوع جغرافیایی دارد و پنج منطقه طبیعی متفاوت، رادیو نخستین گونه فن آوری بود که موفق به از میان برداشتن موانع جغرافیایی و دسترسی به شهروندان شد. Radio Andaquí در سال ۱۹۹۳ تاسیس شد و محتوایی بیشتر از تنها خبر و سرگرمی داشت. 

از ابتدا، این رادیو به عنوان وسیله و راهی برای تعامل با مخاطبان تلقی می شد. یکی از بنیانگذاران این رادیو می گوید: «مخاطبانمان می دانند که تا وقتی رادیو برنامه پخش می کند، اوضاع عادی است و وقتی برنامه ای از رادیو پخش نمی شود، خواهند فهمید که باید در خانه بمانند، چنانکه تاکنون چند بار این اتفاق افتاده است.»

رادیو آنداکویی در منطقه بلن واقع شده و آلیریو گونزالس یکی از بنیانگذاران آن است که می گوید به طور متوسط هر کلمبیایی چهار ساعت در روز به این رادیو گوش می کند.

با آن که آمازون ۴۲ درصد از مساحت برزیل را در برمی گیرد، شمار ایستگاه های رادیویی ویژه آمازون تنها ۵۴ تاست. موضوعاتی که این رادیو بر آنها تمرکز می کند، دموکراتیک است و مناسب سلیقه ها، گروه ها، عقاید، و ادیان مختلف است. این برنامه ها شامل گزارش هایی است مربوط به قوانین کشور، شیوه های قانونگذاری، حقوق و فرصت های گروه های گوناگون جامعه. اما بخش عمده تمرکز این گزارش ها که بیش از سه ساعت برنامه روزانه را شامل می شود، به جامعه و محیط زیست مربوط است و شامل نگرانی ها و مشکلات کشاورزان و جمعیت کل کشور می شود. 

آقای گونزالس می گوید از دیرباز اغلب شنوندگان هیچ گاه خواهان این نبودند که اخبار مربوط به جنگ و جنایت اخبار روزانه ای باشد که برایشان از رادیو پخش می شود.  

گونزالس می گوید مردم آمازون،‌ مردم کلمبیا،‌ به اندازه کافی درگیر جنگ بوده اند و با برنامه های رسانه ای متمرکز بر جنگ آشنا هستند. او می گوید آنچه مردم می خواستند، و شبکه رادیویی او تامین کرده است، گزارش هایی بوده از محیط زیست، از تنوع زیست محیطی،‌ رودخانه ها، حقوق کودکان، و گونه های جانوری. 

این شبکه رادیویی با کمک مردمی و بودجه دولتی اداره می شود. 

کلمبیا پنج و سه سال گرفتار جنگ و درگیری داخلی بوده که نه میلیون قربانی گرفته است. منطقه آمازون بیشترین آمار مرگ و میر، آوارگی، و تهدیدهای جانی را داشته است. منطقه بلن که این رادیو در آن مستقر است، گرفتار هر چهار عنصر تنش زای کلمبیا بوده است: گروه انقلابی فارک، ستیزه جویان،‌ پلیس، و ارتش کشور.

گونزالس که بنا نهادن رادیوی خود را از صفر آغاز کرد، می گوید محتوای رسانه وی تحت تاثیر جنگ قرار نگرفت. او می گوید وی و همکارانش اجازه ندادند چنین نگرش و محتوایی بر رادیویشان حاکم شود. به جای آن، مکانیسم هایی را برای مبارزه با وحشت بنا کردند و ترجیح دادند بر گیاهان و محیط زیست تمرکز کنند. 

هدف برنامه های این رادیو به گفته گونزالس ایجاد و ترویج صلح و ایجاد اطمینان در مخاطبان است. به گفته وی رسانه های سنتی سبب سلب اطمینان و تفرقه افکنی می شوند. هدف ما ایجاد فضا و شرایطی است که تحت آن، همسایگان با هم صحبت کنند و با یکدیگر رابطه دوستانه داشته باشند، حتی اگر پسر یکی از‌ آنها عضو ارتش است و دیگری عضو فارک. او می گوید: «پیوندهای محکم تری از جنگ میان ما وجود دارد؛ پیوندهایی که جنگ قادر به گسستن‌ آنها نیست.»

کلمبیا برای خبرنگاران کشوری خطرناک است. طی ۱۴ سال اخیر در کاکتا ۷۰ خبرنگار قربانی خشونت شده اند. 

بلانکو کالدرون، یکی از گویندگان این شبکه رادیویی، می گوید که دو، سه سال از سوی ستیزه جویان تهدید می شده و فقط اجازه داشته بین محل کار و خانه اش رفت و آمد کند. 

او می گوید:‌ «به تدریج خلاقیت بیشتری پیدا کردیم. از رادیو به عنوان راه فراری برای به سخره گرفتن جنگ استفاده کردیم. مردم را در اجتماعاتمان گردآوردیم و با هم غذا درست کردیم. ۱۲۶ خانواده را دور هم جمع کردیم. همزمان با پوست کندن مرغ یا کندن علف در باغ، از واقعیات جنگ سخن گفتیم و از آنان که کشته شده بودند و کسانی که جان سالم به در بردند.»

امروز، ایستگاه های محلی یا عمومی رادیویی مثل این رادیو، فضایی برای آشتی دادن مردمند و راهی برای آن هستند که مناطق دورافتاده و جدامانده کلمبیا به ویژه در آمازون، از صلح سخن گویند و از بازسازی میهنشان. از این روست که این نوع ایستگاه های رادیویی در تقویت دموکراسی از راه مشارکت مدنی نقشی حیاتی ایفا می کنند. 

 


تصویر اصلی از آنسپلش، با مجوز Miikka Luotio.