طی سال اخیر، تلاش‌هایی فزاینده برای جدا کردن اخبار جعلی از اخبار حقیقی انجام شده است. در سال ۲۰۱۶ و طی گفت‌وگوهای صلح میان دولت کلمبیا و ستیزه جویان مسلح آن کشور (گروه فارک)، یک نهاد خبرنگاری به نام Consejo de Redacción نخستین فعالیت رسمی آن کشور در عرصه‌ی راستی آزمایی را آغاز کرد.
این نهاد کلمبیایی از Chequeado الگو گرفته است که یک نهاد شناخته شده و محبوب راستی آزمایی در آرژانتین است. Consejo de Redacción از بدو تاسیس کوشش دشواری را برای مبارزه با گسترش اخبار جعلی در شبکه‌های اجتماعی در آستانه‌ی رفراندوم یا گفت‌وگوهای صلح آغاز کرد.
Colombiacheck کلمبیا چک به دنبال برگزاری رفراندوم در کلمبیا در جستجوی راهبردی برآمد که با انتشار اخبار جعلی و نادرست مبارزه کند و مانع ترویج آن شود. Dora Montero که خبرنگار تحقیقی و یکی از بنیانگذاران کلمبیا چک است، می گوید: «ما باور داریم که نتیجه‌ی رفراندوم ناشی از انتشار گسترده‌ی اخبار جعلی بود. این رفراندوم نخستین دعوت از خبرنگاران بود برای آن که اطلاعات موجود را مرور کنند و بر اساس آن، راهبردی تعیین کنند که ما هم‌چنان بر مبنای آن فعالیت می کنیم.»
کلمبیا چک گروهی متشکل از پنج خبرنگار دارد و یک کارآموز، که یک روش قوی تحلیل داده دارند. Miriam Forero که سردبیر داده است، می گوید که تحلیل داده برای کار این طرح، اهمیت ویژه و تاثیری خاص دارد.
گسترش ارتباط با مخاطبان
CdR که بیش از صد و بیست خبرنگار در سراسر کلمبیا دارد، در خصوص موضوعاتی چون روش شناسی، راستی آزمایی و اطمینان از صحت خبر دوره‌های آموزشی ارائه می دهد. سال گذشته این گروه سه کارگاه آموزشی را برای تریبون‌‌های رسانه‌ای محلی برگزار کردند و سه کارگاه دیگر را هم تا پایان امسال برگزار خواهند کرد.
به رغم کوشش‌هایی که کلمبیا چک می کند، مسئولیت پایان دادن به روند انتشار اخبار جعلی را نمی پذیرد، چون پایان دادن به انتشار اطلاعات جعلی بسیار دشوار است. مونترو می گوید: «اگر اخبار جعلی ده هزار بار طی یک ساعت در شبکه‌های اجتماعی منتشر شود، با انتشار مطالب یا اخبار ما، که به یک سوم آن تعداد مخاطب هم نمی رسد، نمی توان اثر آن اخبار جعلی را خنثی کند.»
امسال، کلمبیا چک با چند رسانه دیگر به نام‌های El Colombiano, La Patria, Semana و Pulzo هم‌کاری کرده تا به شمار بیشتری از مخاطب دست یابد و به علاوه، آموزش راستی آزمایی هم به مخاطبان می دهند.
امروز، کلمبیاچک از سوی National Endowment for Democracy و Deutsche Welle Akademie (بنیاد ملی دموکراسی) و فیس‌بوک مورد حمایت است. کلمبیاچک یکی از ۲۴ نهاد راستی آزمایی است که در تلاش است تا با انتشار اخبار جعلی مبارزه کند. آن‌ها هم‌چنین از نظرات خوانندگان برای بهبود کارشان و کیفیت ارائه مطالب بهره می برند.
اکنون، چالش کلمبیاچک آن است که اطلاعاتی را که از رسانه‌های دیگر دریافت می کند، راستی آزمایی کند.
Photo CC-licensed by Unsplash via Arthur Osipyan.