Chequeado (چکوئدو) تیم کوچکی از هشت خبرنگار تمام وقت و هشت خبرنگار پاره وقت دارد اما نهاد غیرانتفاعی عمدهی آرژانتین برای راستی آزمایی است که در مبارزه با اطلاعات غلط و جعلی در سطح جهانی پیشرو شده است. این نهاد در سال ۲۰۱۰ به دست یک شیمی دان، یک اقتصاددان، و یک فیزیکدان بنیانگذاری شد که نگران وضع سیاست عمومی کشورشان بودند. ارا زومر، مدیر خبرنگاری این نهاد می گوید: «شهروندان و رهبران آرژانتین در میانهی نبرد با یکدیگر بودند که ما این کار را آغاز کردیم.» ماموریت و هدف چکوئدو روشن بود: بهبود کیفیت گفتار همگانی از راه تامین مجموعهی آزاد داده و شواهد و مدارکی برای ارائه به شهروندان برای آگاهی بخشیدن به آنها.
طی هشت سال اخیر، این نهاد، گسترش یافته و اکنون خبرنگارانی را از سراسر آمریکای لاتین آموزش می دهد. این نهاد بر سه محور اصلی استوار است: آموزش، رسانه، و نوآوری، اما تیمهای گوناگون در یک دفتر با طرح باز (بدون اتاقهای جداگانه) در بوینس آیرس کار می کنند.
هر هفته این گروههای خبرنگار به مدت دو ساعت گردهم می آیند تا به بررسی طرحهای جاری و ایدههای تازه بپردازند و بهترین شیوهها و مهارتهای مقابله با مشکلاتشان را بررسی کنند.
خانم زومر می گوید که هدف نهاد متبوع او آن است که به شیوهی متفاوت کار انجام دهد و از تکرار آنچه دیگران انجام داده اند یا می دهند، پرهیز کند. او می گوید نکتهی دیگر آن است که رقابتی میان اعضای تیم وجود ندارد و همه به شیوهی گروهی و با همکاری یکدیگر عمل می کنند و ایدههای مبتکرانه را با یکدیگر به اشتراک می گذارند.
او می گوید از آنجا که بسیاری از مردم آشنایی لازم را با آمار، داده و اقتصاد ندارند، نوشتن و ارائهی گزارشها به زبان ساده همه فهمتر و مفیدتر است. و این، راهی است که با شیوهی اغلب رسانهها متفاوت است و راهی را به کار می گیرد که کسل کنندگی گزارشها و مطالب را کمتر کند.
سال گذشته، چکوئدو کار خود را با طراحی یک بازی در بخش عمومی شهر لاپلاتا عرضه کرد که طی آن ماجرای جستجو و تحقیق گروه خود را پیرامون بازسازی نشدن و عدم بهبود شهر سه سال پس از یک سیل شدید، بازگو می کرد و اثرش عملا بیش از گزارشهای نوشتاری بود. مردم با گوش کردن، اطلاعات پیدا می کردند و متوجه جزییات می شدند. همزمان با بازی کردن کودکان در پارک، والدین بچهها از راه توجه به این بازی، اطلاعات روشنگر بسیاری را کسب می کردند.
در آرژانتین، شهروندان می توانند از ۱۶ سالگی رای بدهند و از ۱۸ سالگی رای دادن برایشان اجباری می شود. چکوئدو به ویژه تلاش می کند تا جمعیت جوان را که ممکن است اطلاعات محدودتری از سیاست و اوضاع جاری کشور داشته باشند، روشن کند تا در تصمیم گیری هنگام رای گیری آگاهانهتر عمل کنند.
برای افزایش میزان شفافیتش، راه و روش خبرنگاری و تحقیقی چکوئدو در وبسایت آن به تفصیل منتشر شده است که در آن مدارک و اسناد لازم، و همهی شواهد کسب اطلاعات برای تهیهی گزارشها هم موجود است و در نتیجه اطلاعات را قابل تحلیل می کند.
زومر معتقد است که چکوئدو در ماموریت و رسیدن به هدفی که داشته، موفق شده است. اغلب شرکت کنندگان در نظرسنجی که این رسانه به دنبال انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۵ آرژانتین انجام داد تا میزان اثرگذاری مطالب خود را در جامعه در آستانهی انتخابات بسنجد، گفتند که چکوئدو مثل یک داور مسابقه عمل کرده و در آستانهی انتخابات و هنگام برگزاری رقابتهای انتخاباتی واقعیات و آنچه را که روشن بود، ارائه داده و تصمیم گیری نهایی را به عهدهی شهروندان (مخاطبان خود) واگذار کرده است.
همزمان با گسترش اطلاعات غلط و جعلی در شبکههای اجتماعی، چکوئدو بخشی از وبسایت و گزارشهای تلویزیونی و رادیویی خود را به برملا کردن ادعاهای غلط یا جعلی اختصاص داده است. با این وصف، زومر بر آن باور است که به شهروندان نقش حیاتیشان را در جامعه آموزش داد. او می افزاید: «باور ما آن است که توجه کردن مهم است، اما ما نمی توانیم جلوی انتشار یا گسترش اطلاعات جعلی یا غلط را بگیریم، در نتیجه بهترین و شاید موثرترین کاری که می توانیم انجام دهیم، آن است که میزان آگاهی عمومی را بیشتر کنیم و در خصوص مشکل اطلاعات جعلی آگاهی رسانی کنیم.»
انتشار تصویر اصلی با مجوز Max Pixel.