این تئوری توطئه نیز مثل اغلب فرضیات دیگر توهم، در شبکه‌های اجتماعی شکل گرفت: فرضیه‌ی عجیبی که به شایعه تبدیل شد، مبنی بر آن‌که محمودو بوهاری، رییس جمهوری نیجریه، درگذشته و فردی که جایگزین او شده، برای آن که شبیه او به نظر آید، جراحی کرده است.
روزنامه‌ی گاردین نیجریه گزارش کرد که چندین ویدیو این ادعا را بیش از پانصد هزار بار در شبکه‌های اجتماعی تکرار کرده اند.
این تنها یک نمونه از گزارش‌هایی است که در آستانه‌ی انتخابات نیجریه که بهمن ماه برگزار می شود، در شبکه‌های اجتماعی انتشار یافت. این نوع گزارش‌ها سبب شد که حرفه‌ای‌های رسانه از بیش از دوازده نشریه و وبسایت خبری نیجریه وارد عمل شوند تا با این نوع شایعه سازی مبارزه کنند. این گروه دست اندرکاران حرفه‌ای رسانه‌ها تصمیم گرفتند با هم‌کاری و هم‌فکری، با آگاهی رسانی، مانع انتشار شایعات بی اساس یا اطلاعات کذب شوند.
در ماه نوامبر، یک گروه فعال رسانه‌ای و حقیقت یاب در پی حقیقت رفت. این نهاد که «کراس چک نیجریا» نام دارد، احتمال مرگ بوهاری را بررسی کرد و شواهدی مبنی بر آن نیافت که او واقعا درگذشته باشد.
دایو آیتان، مدیر و موسس مرکز بین‌المللی خبرنگاری تحقیقی در نیجریه که خود نیز خبرنگار تحقیقی باسابقه‌ای است، که بر اجرای این طرح نظارت دارد، می گوید که انتشار چنین شایعه‌ای نشان داد که سیاستمداران و رقبای انتخاباتی برای تبلیغ مواضع خود ممکن است به هر کاری دست بزنند و در نتیجه، مبارزه با انتشار اطلاعات غلط کار دشواری می شود.
امروز حدود پنجاه خبرنگار از جای جای جهان به این طرح پیوسته اند. روش متقاعد کردن خبرنگاران برای پیوستن به این طرح، این بود که دلایل متقنی برای آن‌ها بیاورند که به آن‌ها ثابت کند که هم‌کاری نزدیک خبرنگاران با یکدیگر برای مبارزه با اطلاعات نادرست، ضرورت دارد و از آن پس، در نهادهای رسانه‌ای معتبر نیجریه قرار بر آن شد که هیچ گزارشی بدون تایید پنج خبرنگار حرفه‌ای نباید در وبسایت منتشر شود. کراس چک با هم‌کاری و پشتیبانی چندین نهاد رسانه‌ای و نشریه‌ی معتبر فعالیت می کند و شایعاتی و اطلاعات منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی را بررسی می کند، به دنبال شواهد و مدارک لازم می گردد، و بعد، صحت یا سقم آن‌ها را تایید می کند.
خوانندگانی که به بهبود مهارت‌های راستی آزمایی خود علاقمندند، می توانند این منابع را به رایگان روی اینترنت بیابند و بخوانند:
یک دوره شامل پنج درس که به فرایند راستی آزمایی اینترنتی برای خبرنگاران اختصاص دارد و شامل دوره‌ی مختصرتری هم برای همگان است، و به نحوه‌ی بررسی ردپای دیجیتال منابع خبری و اخبار گوناگون می پردازد.
گزارشی سه قسمتی که هفت شکل اصلی انتشار اطلاعات نادرست را بررسی می کند و مجموعه واژگان مرتبط و مربوط را هم در بردارد.
گزارش انجمن اروپا پیرامون راستی آزمایی و اطلاعات نادرست به نام
Information Disorder: An interdisciplinary framework یا چارچوب چند بعدی انتشار اطلاعات غلط.
تصویر اصلی از پیکسابی، با مجوز kalhh
مقالات بیشتری نوشته
