فائزه گیلانی در منطقه جامو و کشمیر آزادِ تحت حاکمیت پاکستان متولد شده است؛ منطقهای مورد منازعه که در آن، زنان از منابع و حقوق اساسی خود محرومند. او در اوان جوانی تصمیم گرفت که میخواهد از طریق خبرنگاری، صدای مردم محروم را برجسته کند. وی میگوید: «آغاز کار خبرنگاری من در کشمیر آزاد، از میل عمیق من به رسا کردن صداها و مسائل زنان کشمیری نشأت گرفت.»
گیلانی، کار حرفهای خود را در سال ۲۰۱۴ بهعنوان خبرنگار برای یک رسانه محلی به نام Capital News آغاز کرد. او میگوید که همکارانش، تصمیم او را برای کار خبرنگاری که عرصهای زیر تسلط مردان است، زیر سؤال بردند. فائزه با وجود شک و تردیدهای همکارانش و حملات و تهدیدهایی که بهخاطر گزارشهایش متوجه او شد، ثابتقدم ماند. او میگوید: «این تجربه شخصی، مرا از تفاوتهای زنان و مردان در کشمیر از نظر برخورداری از فرصتهای تحصیلی و حرفهای آگاه کرد و به من انگیزه داد که از برابری جنسیتی دفاع کنم و از جایگاه خود برای روشن کردن مسائلِ اثرگذار بر زندگی زنان در منطقه، برای فعالیتم بهره ببرم.»
گیلانی از پدر خود تقدیر میکند که او را تشویق کرد تا در پی برآوردن خواستش برای انجام کار خبرنگاری باشد. او میگوید: «حمایت پدرم، به من امکان میدهد که کار خبرنگاری را وسیلهای تلقی کنم برای تقویت صدای زنان و برجسته کردن چالشهای فرا راه زنان. نهایتاً، باور پدرم به قدرت تحولآفرینِ آموزش، به من انگیزه داد که هنجارهای اجتماعی را به چالش بکشم و برای جامعهای برابرتر و شیوهاعادلانهتر برای زنان در کشمیر، کار کنم.»
از آن زمان، گیلانی یکی از اولین زنان در کشمیر آزاد بوده است که در رسانههای بینالمللی کار میکند. امروز، او بهعنوان خبرنگار آزاد، با بخش اردوی شبکه دویچه وله آلمان کار میکند.
من با گیلانی در مورد کارش بهعنوان یک خبرنگار زن در کشمیر آزاد، چالشهایی که با آنها مواجه شده، و تعهدش به تهیه گزارشهای تأثیرگذار، گفتگویی کردهام که آن را در ادامه این مطلب میخوانید.
بیشتر بخوانید: خبرنگار برگزیده ماه: ژانپیِر اَفَدَلی
در جریان انجام کار حرفهایتان، با چه موانعی برخورد کردهاید؟
من با چالشهای بزرگی مواجه شدهام، بهخصوص در زمینه پذیرفتهشدن بهعنوان یک خبرنگار زن. اوایل، هیچکس حاضر نبود مرا بهعنوان خبرنگار بپذیرد. بعد از گزارش اولم درباره آزار و اذیت دختران دانشجو در دانشگاه جامو و کشمیر آزاد، تهدیدها و فشارهای زیادی از مقامات متوجه من شد؛ میخواستند کارم را متوقف کنم. یکسال بعد از آن، عمداً با خودروی من برخورد کردند. در آن تصادف بهشدت زخمی شدم؛ هدفشان آن این بود که خبرنگاری را کنار بگذارم. همکاران مردَم و جامعه، همیشه جایگاه مرا در خبرنگاری، زیر پرسش میبردند و میگفتند که من بهعنوان یک زن و تنها زن خبرنگار (در این منطقه)، در جایگاه درستی قرار ندارم. اما با وجود این موانع، به کارم متعهد ماندم. اخیراً وقتی از یک برنامه توزیع جوایز که از سوی کمیسیون ملی وضعیت زنان NCSW و یونیسف در اسلامآباد، به مظفرآباد (مرکز کشمیر آزاد) باز میگشتم، یک خودروی تویوتا که پلاکش در شهر مَری ثبتنشده بود، طی حملهای با خودروی من برخورد کرد. این حمله منجر به زخمی شدنِ پیشانی، گردن و صورتم شد و مجبور شدم تحت جراحی پلاستیک قرار بگیرم. پزشکم هم به من توصیه کرد که استراحت کنم. من در مرکز پلیس در شهر مری شکایتی ثبت کردم تا این رویداد را بررسی کنند، اما آنها از پذیرفتن شکایت من خودداری کردند. در اوایل همان ماه، روز یازدهم مه، چند فرد ناشناس به خانه من آمدند و من و خانوادهام را تهدید کردند. آنها هشدار دادند که این تهدیدها را به پلیس گزارش ندهیم.
بیشتر به کدام گزارش خود افتخار میکنید؟
یکی از مؤثرترین گزارشهایی که تهیه کردهام، ویدیویی درباره معابد هندوها در مظفرآباد بود. قبل از جدایی پاکستان از هند، اکثریت جمعیت کشمیر پاکستان، هندو بودند و بسیاری از مکانهای مذهبی آن دوره، هنوز هم وجود دارند. اما افرادی با نفوذ سیاسی، به غارت این مکانها پرداختهاند. ویدیوی من، توجه عمومی را به این مسأله جلب کرد و اداره گردشگری و باستانشناسی را بر آن داشت که وارد عمل شود و مانع این غارت شود. آنها اکنون برای حفظ اماکن مقدس هندوها فعالیت میکنند. این گزارش برای من معنای زیادی داشت، چون به اقدام عملی و حفظ میراث فرهنگی انجامید. به اینعلت این ویدیو را تهیه کردم که آزادی دینی و احترام به اماکن مقدس، برای داشتن یک جامعه صلحآمیز، حیاتیاند. معابد برای میراث فرهنگی ما مهماند و عدم رسیدگی به آنها، یک نگرانی عمده است.
بیشتر بخوانید: شیوه مبارزه زنان خبرنگار با خشونت فضای مجازی
از آی جی نت چگونه بهره بردهاید؟
آی جی نت با فراهم کردن دسترسی به منابع ارزشمند، فرصتها و برنامههای آموزشی، در پیشرفت حرفهای من نقش حیاتی داشته است. این پلتفرم به من کمک کرده که از آخرین ترندها و فنون خبرنگاری آگاه باشم، همچنین به بهبود مهارتهای گزارشگری من کمک کرده و ارتباطات حرفهایام را گسترش داده است.
من بهعنوان یکی از اعضای [نشست] نیرومندسازی واقعیتِ مرکز بینالمللی خبرنگاران، مهارتهای بسیار مهمی را در زمینه راستیآزمایی و مبارزه با اطلاعات نادرست یاد گرفتم. این برنامههای آموزشی، توانایی مرا برای تهیه گزارشهای تأثیرگذار و عبور از چالشهای خبرنگاری در منطقه پیچیدهای مثل کشمیر آزاد، بهطور چشمگیری افزایش داد. دانش و مهارتهایی که از این برنامهها آموختم، در پیشرفت کاری و تلاش برای بهجای گذاشتن تأثیری معنیدار بر جامعه، بسیار حیاتی بودهاند.
برای آینده چه اهدافی دارید؟
امیدوارم که خبرنگاری در کشمیر آزاد و همچنین در سطح جهان، صدای جوامع حاشیننشین را بازتاب دهد، و بهخصوص بر خشونتهای جنسیتی، تغییرات اقلیمی و حقوق اقلیتها تمرکز کند. با روشن کردن این مسائل حیاتی، میخواهم به آگاهیرسانی، تقویت گفتگو، ترویج تغییرات مثبت و پاسخگو قرار دادن مسئولان کمک کنم.
در میان اهداف آینده من، تولید گزارشهایی است که باعث پیشرفتهای اجتماعی ملموس شوند. گسترش بُردِ گزارشهایم به مخاطبان بینالمللی هم خواسته من است. هدف دیگرم این است که کسانی را راهنمایی کنم که به خبرنگاری علاقه دارند، بهویژه زنان را. میخواهم زنان را آگاهتر کنم و به آنها کمک کنم تا توانایی دنبال کردن علایق خود را پیدا کنند و با چالشهای این عرصه، رویارویی کنند. در نهایت، آرزو دارم که از طریق کارم به ایجاد یک جامعه آگاهتر و برابرتر کمک کنم. من بهعنوان برنده جایزه IVLP Impact Award، تصمیم دارم که یک برنامه آموزشی سهماهه را در کشمیر آزاد با عنوان «واقعیت مهم است: نیرومندسازی خبرنگاران با خبرنگاری دیجیتال و راستیآزمایی» راهاندازی کنم. هدف این برنامه، حمایت و آموزش دادن به خبرنگاران باانگیزه در منطقه است. این برنامه مهارتها و فرصتهای لازم برای پیشرفت حرفهای را برای شرکتکنندگان فراهم خواهد کرد.
برای خبرنگاران دیگر چه توصیهای دارید؟
توصیه من به خبرنگاران جوان، بهویژه زنان، که در محیطهای پرچالش فعالیت میکنند، این است که مصمم بمانند، هرگز ناامید نشوند و سخت کار کنند. ابزارها و فنون تازه را فرا بگیرید، به معیارهای اخلاقی پابند باشید و عزت نفس و کرامت خود را حفظ کنید. از جوامع حاشیهنشین، بدون درنظرداشتن نژاد، دین، رنگ پوست و جنسیت آنها، حمایت کنید. با تعهد و پایبندی به اصول اساسی خبرنگاری اخلاقی، میتوان به موفقیت دست یافت.
تصویرها از فائزه گیلانی