آنچه می‌خوانید، نخستین بخش از یک مطلب دوقسمتی پیرامون شیوه‌های استفاده از تلگرام برای خبرنگاران و علاقمندان پی‌گیری اخبار است.
تلگرام با داشتن بیش از ۷۰۰ میلیون کاربرِ فعال ماهانه، در میان ۱۰ اپلیکیشنی قرار دارد که بیشتر از همه در جهان دانلود شده‌اند. روزانه میلیون‌ها تن در سراسر جهان برای دسترسی به اخبار، از این اپلیکیشن استفاده می‌کنند.
تلگرام در سال ۲۰۱۳ میلادی توسط پاوِل دورُف، کارآفرین روسی، و برادر برنامه‌نویسش نیکلای تاسیس شد و نخست، کاربران آن بیشتر در روسیه و کشورهای شرق اروپا مثل اوکراین و روسیه سفید بودند. امروز اما، این اپلیکیشن در سراسر جهان، از بخش‌های مختلف اروپا گرفته تا آسیا، آمریکای شمالی و جنوبی و آفریقا، طرفداران بسیاری دارد. بیش از ۵۸ درصد کاربران تلگرام مرد هستند و بیش از ۴۱ درصد آنها را زنان تشکیل می‌دهند.
تلگرام نخست به عنوان یک پیام‌رسان ساخته شده بود، اما با افزایش قابلیتهای آن و به‌روزرسانی‌های مداوم، مورد توجه گروه‌ها و سازمانهای دیگر، از جمله رسانه‌ها قرار گرفت و امروزه رسانه‌های زیادی از سراسر جهان در این اپلیکیشن، کانالهای تأییدشده دارند و شمار بیشتری، بدون داشتن تیک آبی تأیید، در آن به فعالیت می‌پردازند.
در کشورهایی مثل ایران و روسیه که دسترسی به تلگرام به دلایل سیاسی از سوی دولت محدود شده است، راه‌کارهایی برای استفاده از آن اعلام شده و کاربران بیشتر از پراکسی‌ها و فیلترشکن‌ها برای دسترسی به این اپلیکیشن استفاده می‌کنند.
بیشتر بخوانید: خطرات امنیتی تلگرام برای خبرنگاران ایرانی
شمار کاربران تلگرام در ایران ۵۰ میلیون تن برآورد شده که آن را به یکی از محبوب‌ترین پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی در این کشور مبدل ساخته است. شمار کاربران تلگرام در افغانستان روشن نیست، اما با نگاهی به گسترش کانالهای خبری در این شبکه اجتماعی، می‌توان گفت که استفاده از آن در میان مردم این کشور هم در حال رشد است. باری در سال ۱۳۹۶ حکومت وقت افغانستان هم برای مدتی محدود تصمیم گرفته بود که تلگرام و واتس‌اپ را از دسترس خارج کند که عملی نشد.
به‌علاوه، تلگرام یکی از سه اپلیکیشنی است که بر اساس گزارش اخیر انستیتو رویترز برای مطالعه خبرنگاری، استفاده از آنها در میان علاقمندان اخبار افزایش یافته است. سال گذشته تلگرام در این زمینه ۵ درصد رشد داشته است.
در این گزارش آمده است: «مشارکت آزاد مثل همرسانی و گذاشتن دیدگاه (کامنت) [در رسانه‌های اجتماعی] در شماری از کشورها کاهش یافته است و سر و صدای زیاد، مربوط به شمار اندکی از کاربران است. میان سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۹ شاهد اوج همرسانی در برخی از کشورها بودیم که فیسبوک و برخی از رویدادها مثل انتخاب دونالد ترامپ به ریاست جمهوری ایالات متحده، همه‌پرسی بریگزیت (بیرون شدن بریتانیا از اتحادیه اروپا) و رأی‌گیری درباره استقلال ایالت کاتالونیا از اسپانیا، از عوامل این اوج‌گیری بودند.»
این گزارش می‌افزاید: از سال ۲۰۱۹ به این سو «اشتراک آنلاین تا حدی به شبکه‌های بسته مثل واتس‌اپ، سیگنال، تلگرام و دیسکورد منتقل شده؛ جایی که مردم می‌توانند در فضایی که کمتر مسموم است، با دوستان قابل اعتماد خود، بحث‌های خصوصی و نیمه‌خصوصی کنند.»
از آنجایی که اهمیت و قابلیت دسترسی به تلگرام (با وجود تمام ممانعت‌ها) برای همگان روشن است، در ادامه این مطلب نکته‌هایی را یادآور می‌شویم که انتشار اخبار و جلب مخاطب را در تلگرام برای سازمانهای خبری بهتر و آسانتر می‌سازند:
مزیتهای تلگرام برای سازمانهای خبری
کنترل کامل بر انتشار محتوا: اعضای کانال شما در تلگرام، مطالب را به ترتیب زمان انتشار مشاهده می‌کنند. به همین علت، میزان تعامل مخاطبان مستقیماً به کیفیت مطالب و توان شما برای جلب مخاطب بستگی دارد.
مشاهده این که چه تعداد کاربر، مطالب شما را دیده‌اند، ساده است و در ضمن می‌توانید برای ارتباط مستقیم و آگاهی از نظرات خوانندگان، از بات‌ها یا گروههای چتِ مرتبط با کانال خود استفاده کنید. همچنین اگر مطلبی را از کانال خود حذف کنید، هیچ نشانه‌ای از آن در کانال باقی نمی‌ماند.
قابلیتهای کاربرْپسند: یکی از قابلیتهای تلگرام که استفاده از آن بسیار ساده و تنها با فشار دادن یک دکمه در پایین صفحه هر کانال ممکن است، گزینه mute/unmute است. اگر این گزینه غیرفعال باشد، کاربران با انتشار هر مطلب، نوتیفیکیشن دریافت می‌کنند؛ اما می‌توانند کانال را خاموش یا mute نگه دارند و هر زمانی که برایشان مناسب بود به آن سر بزنند.
کاربران تلگرام می‌توانند کانالها را طبقه‌بندی کنند تا به طور مثال تمام کانالهای خبری را در یک دسته ببینند. همچنین امکان «پین» pin کردن یک تا سه کانال در بالای صفحه وجود دارد. همه این قابلیتها باعث افزایش استفاده از تلگرام می شود و در نتیجه نه تنها برای کاربران سهولت ایجاد می‌کند، بلکه آن را به پلتفرمی جالب برای سازمانهای خبری نیز مبدل می‌سازد.
سرعت بالا و نیاز به پهنای باند اندک: تلگرام معمولاً با اینترنت کم‌سرعت هم کار می‌کند، زیرا به پهنای باند زیاد و اینترنت پرسرعت نیاز ندارد. این نکته در جریان اعتراضات بلاروس/روسیه سفید که در ماه اوت سال ۲۰۲۰ آغاز شد، ثابت شد.
در جریان این اعتراضات، حکومت بلاروس در کنار سرکوب معترضان، با هدف جلوگیری از گسترش اعتراضات، سرعت اینترنت را نیز بسیار پایین آورد، اما کانالهای خبری در تلگرام به کار خود ادامه دادند و اخبار اعتراضات را نه تنها در بلاروس منتشر کردند، بلکه به گوش جهانیان هم رسانیدند.
در این مدت، کانال خبری Nexta Live توانست دو میلیون عضو به دست آورد. این کانال، جریان اعتراضات را به طور زنده پخش می‌کرد. امروزه، برخی از شبکه‌های خبری مثل بی‌بی‌سی، در تلگرام پخش زنده دارند.
سیستم حفظ حریم خصوصی در تلگرام: هرچند پیامهای کانالها، گروههای چت و پیامهای شخصی در تلگرام در سرورهای این شرکت که با سیستم مبتنی بر cloud رمزگذاری شده‌اند، نگهداری می‌شوند، برای ایمن ساختن بیشتر و کاملتر پیامها می‌توان از قابلیت چت محرمانه یا secret chat استفاده کرد که از رمزگذاری نقطه به نقطه استفاده می‌کند. با این روش، پیامها در ابزارهای کاربران ذخیره میشود و پس از حدف، هیچ اثری از آنها باقی نمی‌ماند. به همین علت، تلگرام می‌تواند برای ارتباط خبرنگاران با همدیگر و یا با مخاطبان، پلتفرم قابل اعتمادی باشد.
میزان اعتماد مردم به تلگرام
بنیاد رویترز برای مطالعه خبرنگاری برای تهیه گزارش خود از ۹۳ هزار کاربر اخبار دیجیتال نظرسنجی کرده است که بربنیاد آن، ۴۰ درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند به اخبار تلگرام اعتماد دارند. ۲۵ درصد گفته‌اند به آن اعتماد ندارند و ۳۵ درصد هم نه ابراز اعتماد کرده‌اند و نه اظهار بی‌اعتمادی.
در این گزارش آمده است: «محبوبیت شبکه‌های اجتماعی دارای قابلیت فرستادن مستقیم پیام، مثل وایبر و تلگرام، تا حدی به این علت افزایش یافته که جلوگیری از محدودیت‌های قانونی و قوانین انتشار در فیسبوک را تسهیل می‌کند. برای مثال، در بلغارستان انتشار نتایج نظرسنجی از رأی‌دهندگان در روز انتخابات ممنوع است، اما تبادل اطلاعات درباره آن در پیام‌رسان‌های مستقیم، مجاز است.»
در ادامه این گزارش گفته شده که به همین علت «بسیاری، نگرانی خود را درباره نقش رسانه‌های اجتماعی در انتشار اطلاعات نادرست در بلغارستان ابراز کرده‌اند.»
مشاهده فوری - Instant View
هرچند قابلیت مشاهده فوری یا Instant View یکی از بهترین خصوصیات تلگرام برای سازمانهای خبری و هر کانالی که قصد انتشار مطالب طولانی را دارد، به حساب می‌آید، رسانه‌های زیادی از آن استفاده نمی‌کنند.
با این قابلیت، کاربران می‌توانند مطالب را به روشی ثابت و با زمان بارگذاری صفر مشاهده کنند. زمانی که لینک مقاله‌ای با این خصوصیت در تلگرام گذاشته شود، تنها کافی است دکمه Instant View را فشار بدهید تا صفحه بی هیچ تاخیری باز شود.
این روش، کاربران را به مطالعه اخبار و مقالات بیشتر تشویق می‌کند. چون مجبور نیستند برای خواندن مقاله روی لینکی کلیک کنند که مطلب را در وبسایت شما در یک مرورگر (کروم یا غیر آن) باز می‌کند. به این ترتیب، زمان و حجم اینترنت بسیار کمتری مصرف خواهد شد و مقاله به صورت آسانتر قابل خواندن خواهد بود.
همچنین به علت حجم بسیار پایین، بیشتر این مطالب به صورت آفلاین هم در دسترس خواهند بود. نکته قابل توجه این است که برای فعال کردن این گزینه، نیازی نیست که مدیران وب، چیزی را در وبسایت شما تغییر بدهند.
برای آن که بتوانید اخبار و مطالب را با خصوصیت Instant View در اختیار مخاطبان کانال قرار بدهید، می‌توانید از راهنماییهای خود تلگرام در این زمینه استفاده کنید.
استفاده از وبسایت Telegra.ph
Telegra.ph یک ابزار انتشار رایگان و ناشناس از سوی تلگرام است که شما را قادر می‌سازد بدون داشتن حساب کاربری، مطالب خود را در اینترنت منتشر کنید و لینک آنها را همرسانی نمایید.
کافی است وارد این وبسایت شوید و عنوان مطلب، نام خود و متن کامل مطلب، وارد کنید و دکمه Publish یا انتشار را انتخاب کنید. پس از این انتخاب، مطلب به صورتی که قرار است برای کاربران نمایش داده شود، دیده می شود و برای آن لینکی هم تهیه می شود که قابلیت همرسانی دارد.
می‌توانید به مطلب خود تصویر، ویدیو و توییتهای مورد نیاز را نیز اضافه کنید. اگر بخواهید مطلب را بعد از انتشار، ویرایش کنید، باید حتماً صفحه مرورگر باز باشد زیرا بعد از بستن صفحه، امکان ویرایش وجود ندارد. این وبسایت نه فقط برای انتشار مطالب در تلگرام به کار شما می‌آید، بلکه با آن مطالب خود را در سراسر اینترنت می‌توانید منتشر کنید. اگر تنها در شبکه‌های اجتماعی فعال هستید و رسانه شما وبسایت مشخصی ندارد، این وبسایت یکی از بهترین ابزارها برای انتشار مطالب شماست.
بخش دوم این مطلب را طی چند هفته آینده منتشر خواهیم کرد.
تصویر از زوم‌ایت.آی آر
مقالات بیشتری نوشته
