نوشتن گزارش برای تلویزیون، رادیو، یا ویدیو مستلزم مجموعه مهارت های متفاوتی از گزارش نویسی عادی است. علت عمده اش این است که شنوندگان رادیو یا بینندگان تلویزیون نمی توانند برگردند و جمله یا پارگراف قبلی را دوباره بخوانند.
جهانگیر ایرانی، تهیه کننده چند رسانه ای توصیه می کند که یک روزنامه معتبر را بازکنید و مقاله ای را انتخاب کنید و اولین پارگراف آن را با صدای بلند بخوانید
او می افزاید: «در خواهید یافت که مقاله، طولانی و خشک است و قبل از رسیدن به پایان پارگراف، خسته خواهید شد.»
برای کمک به تقویت مهارت های نوشتاری خبرنگاران و خوانندگان آی جی نت، با ایرانی و استل دیلان که اصول خبرنگاری و رسانه را تدریس می کند، گفتگو کردیم. توصیه های عمده ی آنها این است:
طوری بنویسید که گویی دارید حرف می زنید: با صدای خودتان بنویسید، به شیوه ی محاوره، گویی که فقط با یک نفر طرف صحبت هستید. جملاتتان باید کوتاه باشد. اگر یک جمله طولانی می نویسید، جمله بعد از آن را کوتاه بنویسید. وقتی گزارش را نوشتید، برگردید و آن را با صدای بلند بخوانید تا مطمئن شوید لحن خودتان در آن لحاظ شده است.
ساده بنویسید: در هر جمله تنها یک ایده را بگنجانید. صریح و دقیق باشید و از موضوع خارج نشوید و تلاش نکنید ایده های پیچیده ای را در گزارشتان بگنجانید. جزییات بیش از حد، سبب سرگردانی گزارش می شود و آن را از تمرکز خارج می کند. دیلان می گوید: «قدر کلمات ساده و کوتاه را بدانید و از آنها استفاده کنید.» از کاربرد جملات طولانی و پیچیده بپرهیزید و کلمات طولانی یا دشوار به کار نبرید.
تا اندازه ای به جزییات بپردازید: با آن که هدف آن است که واضح بنویسید، باید از کلی گویی بپرهیزید. دیلان می گوید خبرنگاران باید برای هر موردی که احتمال دارد سردرگمی یا گیجی ایجاد کند یا مایه شگفتی شود، توضیح ارائه کنند. به جای معرفی موضوعات گزارشتان فقط با عنوانشان، سعی کنید توضیح دقیقی در مورد کارشان و این که چه می کنند، بدهید.
گزارشتان را با ترتیب منطقی بنویسید: گزارشتان باید شروع، متن، و پایان منطقی و مناسبی داشته باشد. سعی کنید ابتدای گزارش را با وضوح بنویسید، اخبار را در ابتدای گزارش جای دهید، و از مقدمه چینی بیش از اندازه بپرهیزید.
سعی کنید از زمان حال و افعال معلوم استفاده کنید: هدف اصلی گزارش نویسی تصریح، روانی و سیال بودن، و دقت است. برای انتقال این مفهوم به مخاطبتان، باید همواره از زمان و شکلی از افعال استفاده کنید که به بهترین شیوه این اهداف را تأمین کند.
در تهیه گزارش تصویری، بر اساس تصاویر متتنان را بنوبسید: مخاطبان تلویزیونی می توانند علت و چگونگی وقوع رویدادها را ببینند. بر مبنای تصاویر بنویسید و بیش از میزان تصویری که دارید، توضیح ندهید
از تصاویر استفاده کنید: مخاطبان رادیو باید رویدادها، مکان ها، افراد، و اشیاء را مجسم کنند. با واژه هایتان تلاش کنید که تصاویر گویا و قدرتمندی بسازید. به جای صفت، از افعال توصیفی استفاده کنید. اما در کاربرد افعال و صفات زیاده روی نکنید.
به شرکت کنندگان در برنامه تان اجازه صحبت کردن بدهید: اگر اجرای برنامه یا انجام مصاحبه ای را به عهده دارید، خودتان را به موضوع گزارش یا برنامه تبدیل نکنید. در مورد خودتان حرف نزنید و به میان صحبت مصاحبه شونده ندوید. آقای ایرانی در این خصوص می گوید: «کار شما آن است که تجربه، داستان، یا احساسی را از میهمان به مخاطب منتقل کنید. سعی کنید این کار را انجام دهید.»
تصویر اصلی از فلیکر.
جسیکا وایس نویسنده ساکن بوینس آیرس است.