نیمرخ هفته نامه ای ویژه‌ی زنان است که از چهار سال پیش در کابل به دست فاطمه روشنیان، که آن زمان ۲۳ ساله بود و فارغ التحصیل علوم سیاسی، بنیان نهاده شد. تا پیش از روی کار‌آمدن طالبان، هرهفته دو هزار نسخه چاپی از نیمرخ در کابل، بامیان، پروان، کاپیسا، پنجشیر، دایکندی و غزنی توزیع می شد.
از زمان قدرت گرفتن طالبان، فعالیت نیمرخ تنها در فضای مجازی ادامه دارد؛ در وبسایت Nimrokhmedia.com و در همه شبکه های اجتماعی: فیسبوک، توییتر، یوتیوب، اینستاگرام و تلگرام. نیمرخ اکنون یکی از معدود رسانه هایی است که با تمرکز بر مسائل حوزه زنان در افغانستان فعال است. فعالیت دیگر نشریات ویژه زنان در افغانستان در پی روی کار آمدن طالبان توقف یافته است.
فاطمه روشنیان صاحب امتیاز و مدیر مسئول نیمرخ، مریم شاهی سردبیر آن، و حسین احمدی سردبیر وبسایت آن است.
نیمرخ که چند خبرنگار و مسئول امور فنی دارد، تاکنون ۱۵۲ شماره هفته‌نامه و ده ویژه‌نامه منتشر کرده و صفحات آنلاین نیمرخ نیز توسط ده‌ها هزار مخاطب دنبال می‌شود. ماهانه بیش از دو میلیون و ۶۰۰ هزار کاربر از وبسایت نیمرخ دیدن می کنند.
با خانم روشنیان و آقای احمدی به سبب محدودیت ها، به ناگزیر در دو نشست مختلف صحبت کردم. به سبب محدودیت هایی که در پی به قدرت رسیدن طالبان متوجه آنهاست، موفق نشدیم گفت و گوی سه نفری بکنیم. صحبتم با روشنیان در میان قطع پیاپی تماس و صدای بلند سگی که گویی او نیز از قدرت گرفتن طالبان ناخشنود بود و بی وقفه پارس می کرد، انجام شد. این گفت و گو ها را در دو بخش می خوانید. این، نخستین بخش آنهاست.
دفتر نیمرخ در نخستین روز ورود طالبان به شهر کابل بسته شد؛ روزی که آغاز یک هفته سکوت و ناباوری و هراس از حضور و قدرت گرفتن طالبان بود.
روشنیان از شرایطی گلایه می کند که طالبان برای زنان افغان و دنیای رسانه ایجاد کرده اند و آن را سیاهچال تفکر طالبانی می خواند. او می گوید با سلطه طالبان، زنان افغان نیز مانند زنان ایرانی، گرفتار تسلط دیکتاتوری شده اند و به سرنوشتی مشترک با زنان ایران یافته اند.
ماندن، بهتر از رفتن و ساکت ماندن
او به خروج از کشورش امید دارد اما این خارج شدن را تنها با هدف ادامه کار در حوزه زنان در نظر دارد و می گوید اگر قرار باشد از زادگاهش خارج شود اما ساکت بماند یا از فعالیت هایی که تاکنون مشغول آنها بوده، دست بکشد، «همان بهتر» که در افغانستان بماند.
فاطمه روشنیان با سفر بیگانه نیست؛ به ۲۷ ولایت کشورش سفر کرده و از هند، تاجیکستان و ایران نیز دیدار کرده و دوره های آموزشی را در این کشورها گذرانده است.
احمدی می گوید نیمرخ طی چهار سال گذشته با جذب آگهی های بازرگانی و کسب حق اشتراک از مخاطبان، بودجه‌ی سالانه‌اش را تأمین کرد و موفق شده بود به طور متوسط هر سال پنج نفر را در دفتر نیمرخ به کار مشغول نگاه دارد.
رویکرد نیمرخ بر مبنای بحث، روشنگری، و آگاهی رسانی پیرامون حقوق زنان و مسائل زنان بوده است؛ از حقوق مدنی و اجتماعی گرفته تا قاعدگی و بارداری. او می گوید تفکر عده ای پیش از دوران سلطه طالبان این بوده که نیمرخ یا دیگر نشریات ویژه زنان به موضوعاتی چون آشپزی و فرزند داری و خانه داری بپردازند، اما نیمرخ ورای این اندیشه عمل کرده است.
خانم روشنیان می گوید که به رغم آنچه طی دو دهه گذشته به جهان و جهانیان نشان داده شده، اغلب زنان افغان به سبب نوع فرهنگ و اندیشه مردان و جامعه مردسالاری که همواره در آن زیسته اند، همیشه کم و بیش محدود بوده اند.
فرهنگ، گاه مهم تر از سیاست
روشنیان می افزاید که بیش و پیش از سیاست، فرهنگ است که محدودیت زنان را می طلبد. از دید وی، در بیست سال اخیر، بسیاری از واقعیات تلخ افغانستان رسانه ای نشده و گاهی حضور زنان و فعالیت آنها در جامعه و سیاست و دولت بیشتر صوری بوده تا فراگیر و حقیقی، و هدف از نمایش حضور فعال زنان افغان در جامعه به جهان، به ویژه دنیای غرب، در بسیاری از موارد و مواقع، برای دریافت وام و گردآوری کمک های مالی و جلب نظر غربیان به افغانستان برای جذب کمک آنها بوده است.
به گفته احمدی، از ابتدای دی ماه سال ۱۳۹۹ تا فروردین ۱۴۰۰، به مدت پانزده ماه، نهادی به نام «جامعه باز افغانستان» یا OSF به نیمرخ مبلغ ۲۳ هزار دلار آمریکا کمک مالی کرد تا ساختارهای مالی و اداری و سیاست های گوناگونی را برای فعالیت خود طرح و تدوین کند و شمار کارمندان خود را به ۱۲ نفر افزایش دهد.
اگر هنوز مشترک دریافت خبرنامه هفتگی رایگان آی جی نت فارسی نشده اید، اینجا نام نویسی کنید.
از اوایل سال جاری اما، نیمرخ پشتوانه‌ی مالی نداشته و به رغم آن تا مدتی به کار ادامه داد و به مهم‌ترین موضوعات مرتبط به حقوق زنان پرداخت. احمدی گفت وجوهی که از آدرس حق اشتراک به نیمرخ می‌رسید بسیار اندک بود و از این رو، بخشی از بودجه‌ی ماهانه نیمرخ را صاحب امتیاز و مدیر مسئول آن از دارایی شخصی‌اش می‌پرداخت، اما ادامه این وضعیت اکنون در عمل ناممکن شده است. کمپین آنلاینی که با هدف گردآوری ۱۵ هزار دلار کمک مالی به نیمرخ از سوی کارکنان آن برپا شد، نافرجام و ناموفق ماند اما همکاران تحریریه آن همچنان به جذب کمک مالی برای ادامه فعالیت امیدوارند.
تصاویر از نیمرخ
مقالات بیشتری نوشته
