زمین لرزهی سال گذشتهی کرمانشاه ویرانی بسیار به بار آورد و بسیاری را قربانی کرد. یک سال پس از آن فاجعه، و به دنبال زمین لرزهی دیگر- که به آن شدت خرابی به بار نیاورد- آثار تخریب و مصیبت باقی است. خبرنگاران و روزنامه نگاران طبعا در پی تداوم پوشش خبری از مناطق زلزله زده هستند و تلاششان را برای تهیهی گزارشهای دقیق و موثق از منطقه به کار می بندند. در این میان، نکاتی مهم باید مورد توجه خبرنگارانی که به نقاط آسیب دیده می روند و در مورد شرایط موجود گزارش تهیه می کنند، قرار بگیرد. این نکات را هنگام سفر به نقاط زلزله زده به خاطر داشته باشید:
مراقب خود باشید
پس از وقوع زمین لرزه، احتمال پس لرزه و احتمال ریزش بخشهایی از بناهایی که نیمه ویران شده اند، وجود دارد. مراقبت از جان و سلامتی خود را از یاد نبرید، و همواره دقت کنید که کجا می ایستید، و چقدر با ساختمانهای آسیب دیده فاصله دارید. هنگام وقوع پس لرزه، توصیههای کارشناسان را برای پناه گرفتن همواره در ذهن داشته باشید و به خاطربسپارید که تنها با حفظ تندرستی می توانید به فعالیت خبرنگاری یا روزنامه نگاری ادامه دهید.
هنگام رویارویی با فشار روانی، از موضوع گزارش فاصله بگیرید
تهیهی گزارش و انجام گفتوگو با بازماندگان قربانیان زمین لرزه و کسانی که در پی این سانحهی طبیعی صدمه دیده اند، بی تردید فشار روحی سنگینی بر خبرنگاران وارد می کند. وقتی حس می کنید که روحیهتان در پی انجام تعدادی گفتؤگو یا به دنبال تهیهی تعدادی گزارش، تضعیف شده است، حتما به خود قدری استراحت روانی بدهید و سعی کنید اندکی از صحنهی کار فاصله بگیرید و در فعالیتتان وقفه ایجاد کنید تا بتوانید کار را تازه نفس ادامه دهید.
شیوهی رفتار با بازماندگان
حفظ احترام قربانیان و بازماندگان آنها حین تهیهی گزارش از مهمترین نکات کار خبرنگاران است و اخلاق حرفهای ایجاب می کند که این احترام، همراه با ملاحظات حال روحی و درد و رنج آنها، در همه حال به بهترین نحو حفظ شود. هنگام مصاحبه با بازماندگانی که کسی یا کسانی را در این فاجعه از دست داده اند، از آنها مستقیما در مورد عزیزانشان سؤال نکنید. اگر خودشان سخنی از از دست رفتگان به میان آوردند، به صحبتشان گوش کنید و با مهر و حوصله با آنها همدردی کنید. اما اگر سکوت در مورد رفتگان را انتخاب کردند، به انتخابشان احترام بگذارید. هنگام گفتوگو، به احساسات درونی آنها بپردازید و از مشکلات روزمره شان بپرسید. شتابزده با آنها گفتوگو نکنید. بکوشید حسی را که به آنها انتقال می دهید، این باشد که وجودشان ارزش دارد و مشکلاتشان از اهمیت و اولویت برخوردار است.
پیگیری را فراموش نکنید
در اغلب مواقع، به دنبال فاجعه یا سانحهای که به ویرانی منطقه و درد و رنج بازماندگان می انجامد، خبرنگاران در محل حضور می یابند و مصاحبه می کنند و پوشش خبری می دهند. مدتی بعد اما، بسیاری از آنها حادثه دیدگان و مشکلات آنها را از یاد می برند. سر زدن و تحقیقات پیاپی یا دستِکم هر چند یک بار، برای آگاهی از آنچه در منطقهی آسیب دیده می گذرد، تلاشهایی که برای بازسازی می شود، روند و میزان پیشرفت کار، و وضع تندرستی روحی و جسمی ساکنان و بازماندگان منطقهی صدمه دیده، از ملزومات مهم کار حرفهای خبرنگاری است. این بخش مهم را فراموش نکنید، و گوش شنوای آسیب دیدگانی باشید که به شما و کارتان اعتماد و اتکا کرده اند. سخنان، دردها، و مشکلاتشان را منعکس کنید تا گامی در راه بهبود وضعیت زندگیشان برداشته، و وظیفهی حرفهای خبرنگاری خود را به نحو مطلوبی انجام داده باشید.
عکس ها از ایرنا