به رغم پیشرفت های شایانی که در عرصه خبرنگاری شده است، زنان خبرنگار همچنان با دشواری های بسیار بیشتری از همکاران مردانشان مواجهند. در این مطلب به چکیده ای از مهمترین چالش هایی می پردازیم که زنان در سراسر جهان و به ویژه در کشورهای محدودی مثل ایران در حرفه خبرنگاری باید بر آنها غلبه کنند تا موفق به انجام و ادامه کار خود در جامعه خبرنگاری شوند.
نظرسنجی های اخیر نهادهای معتبر نظرسنجی و تحقیق نشان داده که زنان در مجموع بیش از مردان در برابر آگاهی از اخبار محیط زیست و تغییرات آن ابراز ناراحتی و نگرانی می کنند و این یافته ها با یافته های گزارش دیجیتال سال ۲۰۲۰ رویترز در این خصوص همخوانی دارد. به طور کلی، به نظر زنان مشکل تغییرات زیست محیطی جدی تر و نگران کننده تر به نظر می رسد.
لین مارتینسن که نویسنده و رواندرمانگر است، می گوید که علت آن که زنان ممکن است بیش از مردان در این زمینه احساس ناراحتی و نگرانی کنند آن است که حس بی پناهی می کنند. این مشکل، بیش از اندازه بزرگ، عمده و فراگیر است و نه راه گریز دارد و نه راه مبارزه و تنها احساس درماندگی است که وجود بسیاری را فرا می گیرد و در آنها نومیدی ایجاد می کند.
موضوع دیگر آن است که زنان به طور خاص بیشتر نگران هستند، چون فرزندآوری بخشی از وجود آنهاست.
هنگامی که زنی وارد عرصه خبرنگاری حرفه ای می شود، این نوع مشکلات جدی مضاعف می شود.
از موانعی که زنان در نیمه قرن بیستم بر آنها غالب شدند اما همچنان شمار بسیاری از خبرنگاران زن حرفه ای در جهان به ویژه در کشورهای محدود و جوامع بسته ای چون ایران با آنها مواجهند، عدم امکان دسترسی به جبهه های جنگ است. در گذشته این، تنها یکی از موانع بی شماری بود که شمار اندکی از زنان خبرنگار علاقمند به پوشش خبری جنگ با آن مواجه بودند. عده این زنان در سراسر جهان کمتر از صد نفر بود که با تمام توان با سنت های اجتماعی، نظامی و خبرنگاری مبارزه کردند تا بزرگترین گزارش های زمان خود را تهیه کنند.
نانسی کالدول سورل در کتابی به نام «زنانی که جنگ را نوشتند» نابرابری و تبعیض علیه زنان را در عرصه خبرنگاری جنگ در قرن بیستم حکایت می کند.
زنان طی جنگ دوم جهانی اجازه نداشتند در نشست های خبری مربوط به جنگ در کنار خبرنگاران مرد حضور پیدا کنند. این روند تا نزدیک پایان جنگ ادامه یافت.
اواخر جنگ، مردان خبرنگار اجازه یافتند در حملات بمب افکن های بی-۱۷ همراه سربازان شوند و از عملیات گزارش تهیه کنند اما مارگارت بورک - وایت، خبرنگاری آمریکایی که از جت بمب افکن بی- ۱۷ برای مجله لایف عکس گرفته بود، هیچ گاه اجازه همراهی با نظامیان را نیافت.
اما نزدیک پایان جنگ جهانی دوم، «نبرد از دیدگاه زنان» برای خوانندگان جذاب شد.
بیش از یک قرن زنان خبرنگار در سایه خبرنگاران مرد کار کردند و بدون برخورداری از ساختاری که توانایی های آنها را بالفعل کند و به عمل در آورد.
زنان خبرنگار شکل و ماهیت خبرنگاری امروز را متحول کرده و تغییر داده اند.
امروز با توجه به شمار روزافزون زنان خبرنگار و نویسنده خبر، خوانندگان و مخاطبان خبر دستیابی بیشتری به مقالات و گزارش های خاصی که شاید تهیه آنها از عهده زنان برآید، برخورداند. این گونه است که دنیایی متنوع تر، پویاتر و چند بعدی تر قابل تصور است.
ایده ائتلاف زنان در خبرنگاری اتحادیه زنان در خبرنگاری همکاری وهمیاری میان زنان خبرنگار را در سطح جهان تقویت و ترغیب می کند و نخستین نهادی بوده است که موفق به ایجاد محیط های امن و قابل اعتمادی برای زنان خبرنگار شده است.
این نهاد که در ابتدای سال ۲۰۱۶ تشکیل شد، نخستین از نوع خود است و آغاز ایده اش از سوی دو زن خبرنگار در نیویورک شکل گرفت و توانسته نسل های گوناگون را در برگیرد.
این نهاد مستقل و فراملیتی است، و در تمام جهان و در میان تمام زنان خبرنگار فعال است و غرض و جهت گیری سیاسی خاصی نیز ندارد و تنها و اصلی ترین و مقدم ترین خواسته آن سلامت روان و جسم، امنیت و موفقیت همکاران خود است.
رأفت انسانی از مهمترین پایه های کار این نهاد است که هدف اصلی آن نزدیک تر کردن زنان خبرنگار جهان به یکدیگر است. .
این ائتلاف تنها یکی از نهادهای متعددی است که در راستای نزدیک تر کردن زنان خبرنگار در جهان به یکدیگر فعال است و بر شمار و میزان فعالیت آنها نیز به شیوه ای پرشتاب روزافزون می شود. بسیاری از رسانه های خبری به نیازهای زنان خبرنگار نمی پردازند و در بسیاری از ارگان ها و نهادهای خبری حتی دستشویی جداگانه ای برای زنان وجود ندارد. نداشتن مرخصی زایمان از دیگر مشکلات زنان خبرنگار است.
فرمول خاصی برای خبرنگاری از نقاط پرتنش وجود ندارد. اگر استعدادش را داشته باشید، راهی برای انجامش پیدا می کنید.
خبرنگاران زن می گویند هنگام کار به ویژه در شرایط پرتنش یا جنگی به خطر نمی اندیشند چون اگر به این موضوع فکر کنند، قادر به ادامه کار نخواهند بود. بسیاری از آنها می گویند کار به شکل طبیعی به ذهنشان می رسد و خوی ثانوی شان می شود.
برای اغلب زنان خبرنگاری که این روزها مشغول کار حرفه ای خبر هستند، متاسفانه مزاحمت های مجازی عادی شده است. نزدیک به سه چهارم از ۷۱۴ زنی که به یک نظرسنجی جهانی یونسکو و آی جی نت پاسخ دادند، گفته اند که در فضای مجازی حرفه ای گرفتار این مشکل فزاینده هستند.
این نظرسنجی به طور مشترک از سوی یونسکو و مرکز بین المللی خبرنگاران انجام شده است و علاوه بر آن شامل ۱۸۲ گفت و گو با خبرنگاران و کارشناسان رسانه در سراسر جهان است. زنان خبرنگار می گویند کارشان در کنار آزارهای مجازی برایشان بسیار دشوار شده است و به سلامت روان آنها صدمه زده و سبب شده که نجران سلامت و امنیت جسمی خود و خانواده شان نیز باشند.
زنان خبرنگار با موانع متعددی در کارشان روبه رو هستند، به ویژه وقتی از نقاط پرتنش و جنگی گزارش تهیه می کنند. سلامت روان و جسم آنها ممکن است به خطر بیافتد و رسانه های خبری از آنها حمایت کافی نمی کنند.
به گفته کارشناسان، اینترنت ابزار قدرتمند دیگری است. خبرنگاری سیار نیز به برجسته کردن صداهای در حاشیه کمک کرده است. آنها توصیه می کند که زنان به نهادهای خبری بپیوندند و برای کسب فرصت هایی که ویژه زنان طراحی شده، اقدام کنند. به عقیده آنها حتی اگر از حمایت کافی برای صحبت کردن برخوردار نیستید، تا وقتی که قلم و کاغذ داشته باشید، برای کارتان کافی است.
تصویر از مهر نیوز