صیانت از دادهها، منابع اطلاعاتی و مصاحبه شوندگانی که نمیخواهند نامشان فاش شود، امری دشوار و پیچیده است. برای مراقبت و صیانت از کسانی که با شما صحبت کردهاند و نظر خاصی در مورد موضوعی دارند، یا محافظت از نام و سمت افرادی که اطلاعاتی را به شما ارسال کردهاند و میخواهند هویتشان مخفی بماند، باید راهها و تدابیر امنیتی اصولی در پیش بگیرید.
بسیاری از اساتید دانشگاه در حوزه رسانه و روزنامهنگاری، به این موضوع تاکید دارند که اگر مصاحبه شونده یا منبع خبری میگوید که نمیخواهد نامش فاش شود، تا زمانی که به این کار رضایت ندهد، نباید نام او را فاش کنید. این موضوع در صورت عدم رعایت، میتواند صدمات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. این مطلب راهنماییهایی برای رعایت این موضوع دربردارد.
رسیدن به توافق در مورد عدم افشاء نام منابع
مهم است که توافق روشنی در خصوص عدم افشاء داشته باشید و به خواست مصاحبه شونده یا منبع خود احترام بگذارید. همچنین بسیار مهم است که دلیل کسب اطلاعات از منابع خود را به درستی درک کنید و زیان و نفع استفاده از آن یا به کار بردن آن در گزارشتان را به دقت بررسی کنید. ممکن است برخی منابع و مصاحبهشوندگان تنها به دلیل منفعت شخصی بخواهند اطلاعاتی در اختیارتان بگذارند و از طرفی، بخواهند از هویتشات محافظت شود. بنابراین ضروری است که این نوع منابع و اهداف را از منابع حقیقی و درست تشخیص دهید و متمایز کنید.
بایدها و نبایدهای صیانت از اطلاعات
همانطور که در ابتدا نیز گفته شد، صیانت از دادهها، منابع اطلاعاتی و مصاحبه شوندگان دشوار و پیچیده است و با چالشهایی نیز همراه است.
بنابراین، تعیین آنچه میتوانید از آن استفاده کنید و آنچه نباید از آن استفاده کنید بسیار مهم است. برای مثال، در برخی موارد، برای صیانت از هویت مصاحبه شونده یا منبع خبری، نمیتوانید به بعضی از جزئیات بپردازید و باید از انتشار آنها صرف نظر کنید. همچنین گاهی اوقات، اشاره جزئی به برخی نکات، مانند «زمان دقیق، مکان، جایگاه شغلی و حتی جنسیت» میتواند سرنخهایی را برای افشاء هویت مصاحبه شونده در دسترس دیگران قرار دهد. از همین رو، بیشتر از همیشه در نگارش جزئیات حساسیت به خرج دهید.
چالشهای ذخیرهسازی و نگهداری از اطلاعات
نحوه ذخیره دادههای مرتبط با مصاحبهشونده یا دادههای دریافتی از منبع اطلاعاتی، چالش دیگری است که باید به آن توجه ویژه داشته باشید. بهخصوص آنکه این روزها، بسیاری از مصاحبهها و تبادلهای اطلاعاتی، از طریق بسترهای ارتباطی آنلاین انجام میشوند. مثلا اگر از طریق ایمیل از طرف یک مصاحبه شونده اطلاعاتی را دریافت کردهاید، باید به این بیاندیشید که جزئیاتی مانند نشانی ایمیل فرستنده، بدون حفاظت در صندوق پستی شما باقی خواهد ماند و اگر روزی ایمیل شما هک شود، هویت مخاطبان شما به راحتی افشاء خواهد شد. بنابراین، بهتر است اطلاعات کلیدی و کاربردی را جداسازی کرده و به یک مکان امن مجزا منتقل کنید و پس از آن، ایمیل دریافتی را حذف کنید.
پاکسازی هرآنچه مربوط به منبع اطلاعاتی و مصاحبه شونده شماست، اقدام دیگری است که باید به آن توجه کنید. توجه کنید پاکسازی اطلاعات از حافظه رایانه کاری شما، به تنهایی کافی نبوده و بهتر است از ابزارهای امن مانند BleachBit برای حذف دائمی اطلاعات پاک شده استفاده کنید که امکان بازیابی آنها وجود نداشته باشد.
همچنین برای محرمانه نگهداشتن دادههای حساس در رایانههای کاریتان، میبایست از رمزنگاریهای استاندارد و ابزارهای رمزگذاری اطلاعات مانند VeraCrypt، CryptoMator و… استفاده کنید.
علاوه بر تمام این موارد، فراداده (MetaData) موجود در اسناد، تصاویر و انواع فایلها جزئیاتی هستند که میتوانند منجر به افشای زمان، مکان و هویت افراد، از جمله منابع خبری و مصاحبه شوندگان شما، شوند. این اطلاعات را با استفاده از ابزارهایی مانند ExifCleaner یا ExifEraser و Metaphoبررسی و حذف کنید.
تصویر از خبرگزاری فارس