در افغانستان فضای تازه دموکراسی در سال ۱۳۸۱ شکل گرفت و تأسیس رسانههای چاپی، شنیداری و تصویری رونق یافت. بعد از چند دهه اختناق، جامعه افغانستان دستآوردهای خوبی را در عرصه آزادی بیان تجربه نمود و رسانه‌ها توانستند تا حدودی ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی جامعه را متحول سازند.
تأثیرگذاری بیست ساله‌ی رسانه‌ها را بر نوسازی اجتماعی نمی‌توان انکار کرد. رسانههای دیداری بیشتر بین شهرنشینان شهرت داشتند. رادیو بیشتر در روستاها مورد استفاده بود و رسانههای چاپی بیشتر در کابل و بین نخبگان و قشر باسواد جامعه جای داشتند. از طرفداران دیگر رسانههای چاپی کارمندان ادارات دولتی، نهادها، و دانشگاهیان بودند، که این رسانه‌ها به رایگان در اختیارشان قرار می‌گرفت.
فروش روزنامه و یا مجله در افغانستان بسیار نادر است و روزنامه‌ها هیچ عایداتی از فروش آنها ندارند.
رسانههای چاپی خصوصی توانسته بودند خلاق باشند و با محتوای غنی و طرح‌های جذاب چاپ و توزیع شوند، اما رسانههای چاپی دولتی بدون نوآوری و بسیار ساده به نشر می‌رسیدند. تعداد رسانههای چاپی در افغانستان تا پیش از سقوط نظام و سلطه دوباره طالبان، به بیش از ۵۱۳ رسید که شامل روزنامه، ماهنامه، هفته نامه، دوهفته نامه و مجله بودند. حالا تنها پنج رسانه چاپی دولتی فعالیت دارد.
در حال حاضر تمام رسانههای خصوصی افغانستان تعطیل شده اند و تنها چند رسانه دولتی به شکل محدود چاپ می‌شوند. این سقوط بی‌پیشینه رسانههای چاپی و حذف رسانههای خصوصی از جامعه را می‌توان یک لکه سیاه بر پیکر آزادی بیان و دستآورد های مردم افغانستان خواند.
طی ۲۰ سالی که با قدرت گرفتن مجدد طالبان در افغانستان به‌پایان رسید، رشد رسانههای چاپی افغانستان در بین کشورهای منطقه بی بدیل بود. اما طی دو سال حاکمیت طالبان این وضعیت معکوس شده است و در حال حاضر روزنامه‌های دولتی دو یا سه روز در هفته چاپ می‌شوند، محتوای یکسان دارند و بیشتر مطالب آنها اخبار و تحلیل‌های مربوط به حاکمیت طالبان است.
اینجا به عنوان نمونه از چند نشریه نام می‌بریم که مطالبی که منتشر می‌کردند، مفید بود و اثرگذاری‌شان زبانزد مردم بود.
هشت صبح
این روزنامه مستقل در سال ۱۳۸۶ تأسیس شد و با تیراژ بیش از پنج هزار نسخه در پنج استان کشور به زبان‌های فارسی و پشتو چاپ و توزیع می‌شد، اما بعد از سقوط حکومت به دست طالبان، این روزنامه تعطیل، و بیشتر کارمندان آن تبعید شدند. اکنون تنها نسخه آنلاین آن قابل دسترس است. هشت صبح در سال ۲۰۱۲ جایزه آزادی اطلاع رسانی را از سازمان گزارشگران بدون مرز گرفت.
اطلاعات روز
این روزنامه مستقل که در سال ۱۳۹۰ تأسیس شد، با تیراژ حدود دو هزار نسخه به چاپ می‌رسید و بین دانشجویان و نسل جوان محبوبیت داشت. در حال حاضر به شکل آنلاین فعالیت دارد و در بیرون از افغانستان مدیریت می‌شود.
روزنامه ماندگار
روزنامه ماندگار از رسانههای اپوزیسیون حکومت بود، رسانه‌ای منتقد که با تیراژ چهارهزار نسخه در کابل و چند استان دیگر افغانستان توزیع می‌شد. انتشار این روزنامه یک بار به دلایل سیاسی متوقف شد، اما فعالیتش را در سال ۲۰۱۳ از سرگرفت. نسخه آنلاین روزنامه ماندگار قابل دسترس است.
روزنامه انیس
این روزنامه که در سال ۱۳۰۶ فعالیت خود را آغاز کرد، با تیراژ یک هزار نسخه به زبان‌های فارسی و پشتو چاپ می‌شود. محتوای آن بیشتر بر موضوعات دولتی متمرکز است. هشت صفحه دارد که دو صفحه آن رنگی و شش صفحه دیگر آن سیاه و سفید هستند.
روزنامه هیواد
این روزنامه دولتی که در سال ۱۳۲۸ راه‌اندازی شد، به زبان‌های فارسی و پشتو، با تیراژ یک هزار نسخه است منتشر می‌شود. این روزنامه اخبار مربوط به حکومت را منتشر می‌کند و شش صفحه دارد. صفحات پشتی آن رنگی و سایر صفحات آن سیاه وسفید هستند.
آرمان ملی
أرمان ملی، تنها روزنامه نیمه‌دولتی است که در زمان حاکمیت طالبان نیز به چاپ می‌رسد. این روزنامه چهار صفحه دارد و به شکل ساده‌ای منتشر می‌شود. این نشریه به طور مستقل مدیریت می‌شود، اما چاپ و توزیع آن به عهده مطبعه دولتی افغانستان است.
شتمنی
هفته‌نامه‌ای است که از سوی وزارت مالیه طالبان در سال ۱۴۰۰ تأسیس شد و تاکنون ۷۳ شماره آن به‌چاپ رسیده است. این هفته‌نامه در چهار صفحه رنگی منتشر می‌شود.
ارگ
نشریه‌ای است که صاحب امتیاز آن دفتر رسانههای حکومت است و در سال ۱۴۰۰ راه‌اندازی شده و به‌شکل گاهنامه به زبان‌های دری و پشتو منتشر می‌شود. تاکنون ۲۹ شماره از این نشریه منتشر شده است.
پامیر
هفته نامه ای ست که در چوکات شهرداری کابل در سال ۱۳۳۰ فعالیت خود را آغاز کرده و تا اکنون ۱۳۰۶ شماره آن مسلسل چاپ و توزیع شده است. تیراژ این هفته‌نامه، یکهزار نسخه است.
شریعت
یکی از روزنامه های دولتی است که در سال ۱۳۷۴ در دور اول حکومت طالبان فعال شده بود و حالا دوباره نشر خود را آغاز کرده و تنها امسال ۳۰۶ نسخه از آن منتشر شده است.
کابل تایمز
یگانه روزنامه دولتی افغانستان است که به زبان انگلیسی به چاپ می‌رسد. تیراژ آن سه هزار نسخه است و در هشت صفحه رنگی و سیاه و سفید با مضامین مختلف منتشر می‌شود.
ماهنامه کابل سبز
ماهنامه‌ا‌ی است که در سال‌های آخر نظام جمهوری تأسیس شد و هدف آن نشر برنامه‌های توسعه شهر جدید کابل بود. این ماهنامه تاکنون با تیراژ کمتر از یکهزار نسخه به شکل رنگی چاپ می‌شود.
اغلب نشریات چاپی افغانستان در کابل منتشر می‌شوند. زبان‌هایی که نشریات این کشور به آن زبان‌ها منتشر می‌شوند، فارسی، پشتو، ازبیکی/ازبکی و پشه‌يي است. روزنامه‌ها از طریق کتابفروشی های شهرها و شبکه‌های توزیع در ادارات دولتی و خصوصی عرضه می شدند، اما متأسفانه در حال حاضر این کار به ندرت انجام می‌شود.
تصویر: صفحه نخست شماری از روزنامه‌های افغانستان