رسانه های اجتماعی نظیر تویتر و فیس بوک نقش مهمی در سرنگونی دیکتاتورهای مصر و تونس ایفا کردند و نحوه نگرش دنیا به منطقه خاورمیانه را تغییر دادند.
اینها نظرات چند روزنامه نگار و فعال است که سقوط حسنی مبارک و زین العابدین بن علی از قدرت را پوشش دادند و هفته گذشته با ابتکار مرکز بین المللی روزنامه نگاران و باشگاه ملی مطبوعات آمریکا در واشنگتن گردهم آمدند تا مشاهدات و دیدگاه هایشان را با دیگران در میان بگذارند.
ریز خان، یکی از مجریان تلویزیون انگلیسی الجزیره، درباره نحوه پوشش خبری وقایع تونس و مصر گفت: "خبررسانی و سرعت انتشار اطلاعات هرگز در این سطح وجود نداشته است."
مونا طحاوی، فعال مدنی و ستون نویس، جفری غنام، کارشناس مسائل مصر و نگارنده گزارش "رسانه های اجتماعی در جهان عرب: حرکت به سوی انقلاب ۲۰۱۱" در مرکز بین المللی حمایت از رسانه ها و ناتاشا تاینز، مدیر بخش عربی مرکز بین المللی روزنامه نگاران در این جلسه بحث و بررسی شرکت داشتند. جویس برناتام، مدیر مرکز بین المللی روزنامه نگاران، اداره این جلسه را برعهده داشت.
به باور روزنامه نگاران حاضر در این نشست، رسانه های اجتماعی در کشورهای عرب فقط یک ابزار تاکتیکی برای سازماندهی اعتراضات نبوده اند، بلکه اولین مکانی هستند که جوانان می توانند آزادانه نظراتشان را بیان و علیه معضلاتی نظیر بیکاری و فساد تبادل نظر کنند.
به عقیده مونا طحاوی: "رسانه های اجتماعی طرز فکر جوانانی که از آنها استفاده می کنند را تغییر داده اند." او می افزاید سایت هایی مانند فیس بوک این امکان را برای نسل جوان فراهم کرده که بگوید باید جدی گرفته شود و توانسته است از طریق دنیای مجازی واقعیت های زندگی جوانان در کشورهای دیگر را مشاهده کند.
جفری غنام نیز گفت جمعیت زیاد "نسل اینترنتی" عرب بیانگر علت رشد سریع رسانه های اجتماعی در این کشورهاست. به گفته وی، در شش کشور عرب از جمله مصر جوانان زیر ۲۵ سال که به خوبی با مسائل فنی اینترنت آگاهند نصف جمعیت را تشکیل می دهند. این در حالیست که در سایر کشورها تعداد این جوانان یک سوم جمعیت است. بر اساس یک برآورد، شمار کاربران اینترنت در کشورهای عرب بین ۴۰ تا ۶۰ میلیون نفر است که انتظار می رود این تعداد تا سال ۲۰۱۵ به ۱۰۰ میلیون نفر برسد.
ناتاشا تاینز هم بر نقش محوری رسانه های اجتماعی در تحولات اخیر خاورمیانه تاکید کرد. او گفت که این رسانه ها دروغ گویی و پنهانکاری دولت ها را دشوارتر می کند. خانم تاینز گفت شهروند روزنامه نگاران باید تلاش کنند با رعایت اصول حرفه ای روزنامه نگاری در گزارش های خود واقعیت ها را بیان کنند. طی پنج سال اخیر، تربیت شهروند روزنامه نگاران محور برنامه های آموزشی بخش خاورمیانه و شمال آفریقای مرکز بین المللی روزنامه نگاران بوده است.
آقای غنام در این حال هشدار داد که نباید در نقش رسانه های اجتماعی اغراق شود. او می گوید چنین کاری نقش یک ابزار اینترنتی را از نقش مردمی که در اعتراضات شرکت داشتند بزرگ مهم تر جلوه می دهد. مونا طحاوی با این نظر موافق است زیرا به عقیده او: "رسانه های اجتماعی شجاعت را در مردم بوجود نمی آورند."
اما به نظر این فعال، رسانه های نوین در تغییر طرز نگرش مردم کشورهای غربی نسبت به جهان عرب نقش انکارناپذیری ایفا کرده اند. خانم طحاوی می گوید: "تصویر پسر جوانی که به آرامی در میدان تحریر خواهان مبارزه مسالمت آمیز است با تصویر مردان عصبانی عرب جایگزین شده است."
وقایع اخیر در خاورمیانه همچنین باعث شد که شبکه الجزیره با پوشش خبری وسیع و سریعی که به این رخدادها داد در سطح جهانی درخشد. شمار کاربرانی که طی این مدت به وب سایت الجزیره مراجعه کرده اند بیش از ۲۵۰۰ درصد افزایش یافته است. حتی پیش از شروع اعتراضات، الجزیره شبکه ای از افراد محلی وبلاگ نویس و فعال در سایت تویتر را بوجود آورده بود و پس از آغاز اعتراضات مشاهدات و نظرات آنها را به طور زنده در وب سایت خود منتشر کرد.
ریز خان می گوید: "ما تصمیم گرفتیم که در قبول کردن منابع زیاد سخت نگیریم و بگذاریم که خود داستان روایتش را بیان کند". او می افزاید: "این دموکراتیزه شدن رسانه هاست."