راهنمایی‌هایی برای تهیه‌ی گزارش از خشونت مبتنی بر جنسیت

نوشته Cristiana Bedei
Oct 30, 2018 در تنوع

از داستان‌های تبعیض جنسی گرفته تا ازدواج‌های اجباری و تبعیض خشن علیه زنان، گزارش‌های بسیاری این روزها خشونت علیه زنان و افزایش توجه به آن را ثابت می کند. اما مهم‌تر از نفس این توجه، آن است که شیوه‌ی تحلیل آن و شیوه‌ی پوشش چنین موضوع حساسی در رسانه‌ها چگونه است. 

تحلیل و بررسی محتوای راهنما و دستورالعمل ۲۳ رسانه‌ی گوناگون، توصیه‌هایی را برای خبرنگاران دربر داشت: مضمون اجتماعی خشونت مردان را منعکس کنید، از ادبیات و واژگان مناسب استفاده کنید، از کلی گویی و پرداختن به نقل قول‌های غیرواقعی و بی اساس اجتناب کنید، از ملامت کردن قربانیان به شیوه‌ی مستقیم یا غیرمستقیم بپرهیزید، و اطلاعاتی پیرامون شیوه‌ی کمک گرفتن در چنین شرایطی را در گزارش بیاورید. 

آی جی نت با دو خبرنگار باتجربه درباره‌ی شکل دادن به روایات متداول از این گونه رویدادها و به چالش کشیدن روش‌های سنتی خبرنگاری گفت‌وگو کرد که حاصل آن را این‌جا می خوانید. 

میزان خطری را که منابع خبر و گزارش ممکن است با آن روبه رو شوند، تخمین بزنید؛

Lara Whyte، خبرنگار آزاد و سردبیر طرح‌های ویژه در نهاد 50.50، می گوید باید به مصاحبه شونده با اطمینان بگویید که چنین گفت‌وگویی چقدر ممکن است برایش خطرناک باشد، کجا منتشر می شود، و از آن‌ها بپرسید که آیا آماده‌ی شناخته شدن به این شکل هستند یا نه.  

خانم وایت می گوید: «مصاحبه کردن با سیاستمداران بسیار متفاوت با مصاحبه کردن با پناهجویان است، و زیرساخت افراد است که بر آن‌چه من گزارش می کنم یا منتشر می کنم، اثر عمیقی دارد. مهم آن است که به خاطر داشته باشید که تنها چون امکان انتشار مطلب یا گزارشی را دارید، حتما نباید آن را منتشر کنید.

به دقت مصاحبه کنید و هنگام گفت‌‌وگو گریه نکنید؛

خانم وایت که داستان بسیاری از زنان ایزدی را گزارش کرد که قربانی خشونت داعش شده بودند، می گوید قبل از روز مصاحبه، تلاش می کند که دیداری با مصاحبه شونده بکند تا قدری با او آشنا شود و گرم بگیرد و به او اعتماد به نفس بدهد. 

با توجه به حساسیت و اهمیت این موضوعات که بخشی از حریم شخصی افراد است، گزارش‌گران ممکن است تحت تاثیر قرار گیرند و گریه کنند، به خصوص از این روی که خود این زنان، شجاعت و شهامت به خرج داده اند و حاضر به مصاحبه شده اند. خانم وایت می گوید که بعد از مصاحبه هم حدود ده دقیقه با چنین کسانی صحبت و پرسش و پاسخ عادی می کند تا آن‌ها را از فضای سنگین گفت‌وگو خارج کند. 

ورای تصاویر کلی حرکت کنید؛

Stefania Prandi خبرنگار و عکاسی که مدتی پیش پیرامون بدرفتاری و سوءاستفاده از زنان کارگر بخش کشاورزی در اسپانیا، مراکش، و ایتالیا گزارش تهیه کرد، می گوید که رسانه‌ها هم‌چنان با به کارگرفتن نمادهای خشونت علیه زنان، از نشانه‌های شناخته شده‌ی این امر بهره می برند، مثل اشک، خون و کبودی. او می گوید نه تنها چنین تصاویری واقعیت پیجیده‌ی خشونت مبتنی بر جنسیت را به درستی انعکاس نمی دهد، بلکه تکرار چنین نمادهایی ممکن است  سبب شود که معضل خشونت علیه زنان به نوعی، نزد مخاطبان عادی شود. 

خانم پراندی می گوید که علاقه‌ای به پیروی از این نوع کلیشه‌ها ندارد و به عقیده‌ی او چنین کلیشه‌هایی بی فایده، مضر، و توهین آمیز است.

به دنبال دو سال تحقیق در منطقه مدیترانه، پراندی اکنون عکس‌هایش را در نمایشگاه‌های سراسر ایتالیا نشان می دهد. خبرنگاران باید بر حفظ و رعایت حریم شخصی افراد تمرکز کنند، تجارب‌شان را به شیوه‌ی همه فهم‌تر شرح دهند، و به اثرگذاری معنادار در این کار اعتقاد داشته باشند. او می گوید همواره به حریم افراد و فاصله‌‌ی که از او خواسته شده با مصاحبه شوندگان و مشکلات و زندگی آن‌ها بگیرد، احترام گذاشته است. 

تصویر اصلی از Unsplash، با مجوز Sunyu.