این مطلب به اهمیت توجه به امنیت جانی و سلامتی جسم و روان خبرنگاران می پردازد و در این مورد توصیه هایی برای خبرنگاران حرفه ای دارد.
امنیت خبرنگاری معادل آن است که خبرنگاران و حرفه ای های عرصه رسانه بدون مواجهه با احتمال خطر یا تهدید بتوانند آزادانه گزارش دهند و به فعالیت حرفه ای خود بپردازند.
طی سال های اخیر، جدا از موارد خطر، مثل گروگان گیری، آزار یا تهدید و ارعاب، خبرنگاران با آسیب ها و خطرات دنیای مجازی نیز مواجهند، به ویژه در شبکه های اجتماعی.
زنان خبرنگار بیش از مردان همکارشان در معرض خطر آزار، ارعاب، تجاوز یا شکنجه قرار دارند، به ویژه در کشورهایی که آزادی بیان در آنها اندک است یا عقاید متعصبانه مذهبی یا قومی در افکار عمومی وجود دارد.
مدیر کل یونسکو در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که پانصد و سی خبرنگار در چهار سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ کشته شده اند و از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱، ۳۱۶ خبرنگار هنگام انجام وظیفه کشته شدند. سال ۲۰۱۲ مرگبارترین سال برای خبرنگاران سراسر جهان بود، چرا که ۱۲۴ خبرنگار تنها طی آن یک سال جان باختند. اغلب خبرنگارانی که بین سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۶ کشته شدند، در درگیری های مسلحانه هدف قرار گرفتند، که پنجاه و شش درصد از کل آمار کشتار خبرنگاران را تشکیل می داد.
کمیته صیانت از خبرنگاران اعلام کرده است که نزدیک پنجاه درصد از موارد کشتار خبرنگاران به کار آنها مربوط بوده، ۳۶ درصد به طور اتفاقی در میان درگیری ها حضور داشته اند و کشته شده اند، و ۱۴ درصد از کشتگان هم در شرایط خطرناک محیط یا محل تهیه گزارش حضور داشتند و جان باخته اند.
این گزارش می افزاید که گروه های سیاسی مسئول ۳۶ درصد از موارد قتل خبرنگاران بوده اند، افسران یا نظامیان در کشورهای گوناگون ۲۲ درصد موارد مرگ خبرنگاران را باعث شده اند و بیست درصد کشته شده دیگر به دلایل ناروشنی از بین رفته اند.
مطالعه ای که از سوی یونسکو انجام شده، در گزارشی گردآوری شده که در سال ۲۰۱۸ انتشار یافته است. بر اساس این گزارش، طی پنج سال (از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸) ۱۱۳ خبرنگار مستقل (آزاد) در سطح جهان کشته شده اند و علت عمده مرگ آنها این بوده است که از امکانات معمول خبرنگارانی که برای رسانه یا نشریه ای کار می کنند، برای صیانت از جانشان برخوردار نبوده اند.
طی همین مدت، بر مبنای یافته های یونسکو، دست کم ۱۴ درصد از کل خبرنگارانی که کشته شده اند، به سبب فعالیت اینترنتی (آنلاین) هدف قرار گرفته و به قتل رسیده اند.
بر اساس این گزارش، طی همین مدت، ۱۶۶ مورد مرگ خبرنگاران، در میان خبرنگاران تلویزیونی بوده که همراه فیلمبردار یا عکاس مشغول تهیه گزارش بوده اند. خبرنگاران تلویزیون بیشترین شمار قربانی را به خود اختصاص داده اند.
پس از آنها، بیشترین آمار مرگ و میر خبرنگاران در میان آنها که برای مطبوعات کار می کنند، اتفاق افتاده و تعداد آن ۱۴۲ تن بوده است. خبرنگاران رادیو ۱۱۸ کشته داده اند، خبرنگاران فضای مجازی (اینترنتی) ۷۵ قربانی داده اند، و در نهایت ۲۹ تن از خبرنگارانی که فعالیت چند رسانه ای داشته اند، در همین مدت جان باخته اند.
راه هایی برای کاهش خطر و حفظ سلامتی و امنیت خبرنگاران:
یک: ارزیابی دقیق خطر و احتمال و شکل بروز آن پیش از اقدام برای تهیه گزارش یا رفتن به محل از ملزومات کار خبرنگاری است. حتما این کار را با دقت انجام دهید.
دو: پیرامون حضور یا عدم حضور در محل (عدم حضور به معنای تهیه گزارش از راه دور) بر مبنای میزان احتمال خطر تصمیم گیری کنید.
سه: اگر برای تهیه گزارش تنها (بدون همراه) به محلی می روید که باید از آن گزارش تهیه کنید، پیوسته با محل کار یا اتاق خبر یا سردبیرتان در تماس باشید و آنها را از موقعیت مکانی و شرایط خود آگاه نگاه دارید.
چهار: در هر شرایط و هر موقعیت و مکانی، امنیت جانی، تندرستی جسمی، و سلامت روانتان را مقدم و ارجح بشمارید و اول به این موارد توجه کنید و بعد به کار تهیه گزارش. چون اگر سالم نباشید، این گزارش، آخرین یا در میان آخرین فعالیت های خبرنگاری تان خواهد بود.
سلامتی جسمی و روحی همواره برای همه، از جمله خبرنگاران حرفه ای، مهم و برهر مورد دیگری مقدم است.
تصویر از تسنيم نیوز
مقالات بیشتری نوشته
