در اکتبر سال ۲۰۲۰، پلومی اونیفید، که خبرنگار بیست ساله ای بود، در حال تهیه گزارش از سرقت از انباری در لاگوس در نیجریه بود که پلیس از پشت به او شلیک کرد و بعد ماموران پلیس او را با خودرو بردند. یک هفته بعد، پیکر او در سردخانه ای پیدا شد.
این مورد استثنا نیست. موارد حمله به خبرنگاران در نیجریه و کشورهای دیگر آفریقا در حال افزایش است چون دولت های این کشورها در تلاش برای سرکوب خبرنگاری انتقادی هستند. شیوع کووید-۱۹ به این جریان دامن زده است.
بر اساس گزارش کمیته حفاظت از خبرنگاران، انتشار شایعات و اطلاعات غلط پیرامون کرونا به بسیاری از چالش ها دامن زده و اهمیت خبرنگاری مستقل را از گذشته روشن تر کرده است.
حمله کنندگان به خبرنگاران به ندرت مورد مجازات قرار می گیرند یا حتی به پاسخگویی واداشته می شوند. این موضوع سبب افزایش توجه خانواده های قربانیانی شده است که عدالت خواهی می کنند.
اما این شرایط ممکن است رو به تغییر باشد. سال گذشته، اتحادیه آفریقا و یونسکو و چند نهاد رسانه ای دیگر یک تریبون دیجیتال را برای ردگیری حملاتی ایجاد کردند که به خبرنگاران می شود تا به حمایت و صیانت از آنها کمک کنند و حمله کنندگان را به پاسخگویی وادارند.
تریبون حمایت از خبرنگاری و امنیت خبرنگاران در آفریقا چهار هدف کلیدی دارد: تقویت همکاری رسانه ای، پیش گیری از حمله به خبرنگاران، حمایت از خبرنگاران و دادخواهی برای خبرنگاران در قاره آفریقا.
رئیس جمهوری آفریقا و رئیس اتحادیه آفریقا به چارچوب راهبردی فعالیت برای آینده در آفریقا اشاره کرد و گفت که تلاش ما برای دستیابی به آرمان هایی که در دستورجلسه مان به نام صورتجلسه ۲۰۶۳ داریم، ایجاب می کند که از رسانه های مستقل و آزاد حمایت کنیم. او به چارچوبی راهبردی اشاره کرد که برای آنچه تحول قاره آفریقا در آینده نام گرفته است، به کار گرفته می شود.
او گفت که مهم آن است که رسانه ها آزادانه قادر به انجام کار خود باشند؛ چه با ما آن موافق باشیم و چه مخالف و در این راستا، مهم است که اهمیت آزادی مطبوعات و امنیت خبرنگاران را دریابیم.
مدیر اجرایی شورای بین المللی مطبوعات که در نیجریه مستقر است -- نهادی که بیش از یک دهه است که برای حفاظت از خبرنگاران تبلیغ کرده است -- گفت که ایجاد تریبونی برای ثبت کردن حملاتی که به خبرنگاران می شود، تکیه بر پیشرفت آزادی مطبوعات در قاره آفریقا اهمیت بسیاری دارد.
وی افزود که این تریبون رابطه حرفه ای میان خبرنگاران را تقویت خواهد کرد و خواهد کوشید که گام هایی در راستای اتحاد و همگرایی آنها بردارد که کمپین های تلاش برای دفاع از خبرنگاران در میان آنهاست.
او تاکید کرد که در حالی که این تریبون باید شرایط خبرنگاران را بهبود بخشد، پیشرفت های ساختاری نیز مورد نیاز است. اگر کسانی که به خبرنگاران حمله می کنند مورد پی گرد و مجازات قرار گیرند، شمار مواردی که در آنها شرایط بد خبرنگاران دیده می شود، به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت
مسئولان این تریبون معتقدند که اتحادیه آفریقا باید لوایحی را که سبب اثرگذارتر شدن این تریبون شود، به تصویب برسانند: «ما باید اطمینان خاطر یابیم که قوانین کافی و مناسبی که خاطیان را مجازات کند تصویب شود و وجود داشته باشد تا هنگامی که جرائمی علیه خبرنگاران به وقوع می پیوندد، کسانی که مسئول آن بوده اند، بدون مجازات از قانون نگریزند.
تصویر از آنسپلش، عکاس: جیمز وایزمن