معرفی توتم، منبعی برای آموزش امنیت دیجیتال

این مطلب به معرفی وبسایتی به نام توتم اختصاص دارد که با تمرکز بر آموزش امنیت دیجیتال به روزنامه‌نگاران و کنشگران فعالیت می‌کند.

توتم Totem project یکی از پلتفرم‌های جالب و مفید آموزشی است که خبرنگاران را در بخش‌های امنیت دیجیتال، تکنیک‌های امنیت سایبری و حریم خصوصی توانمند می‌سازد. این پلتفرم با همکاری نهاد رسانه‌ آزاد نامحدود FPU Free PressUnlimited و میزبان سبز Green Host GH (گرین هُست) در سال ۲۰۱۶ ایجاد شده است.

هدف این پایگاه ترویج سواد امنیت دیجیتال و ابزارهای آن و ایجاد کلاس های دائمی آنلاین است. توتم براساس معیارهای نرم‌افزاری استفاده از منابع آزاد، که برای عموم قابل دسترس است، ساخته شده است. تمام دوره‌های آموزشی پلتفرم توتم با استفاده از نرم افزارهای edx Open و MOOC در فضای امن اینترنتی و طبقه بندی شده ارائه می‌شود. این نرم‌افزارها از جمله وبسایت‌های معیاری و پرکاربرد آموزش آنلاین‌اند.

مخاطبان دوره‌های آموزشی نهاد توتم، روزنامه‌نگاران، فعالان جامعه مدنی و مدافعان حقوق بشر هستند؛ به ویژه آنهایی که در معرض تهدید و سانسور قرار دارند. از خصوصیات دیگر این پلتفرم، دقت در حفظ حریم خصوصی کاربران است، که جزئی‌ترین اطلاعات کاربران را جمع‌آوری می‌کند و با استفاده از رمزگذاری ایمن و پیشرفته از هرنوع تخریب‌، استراق سمع و فروش اطلاعات کاربران جلوگیری می‌کند.

گرین هُست، میزبان توتم، اطلاعات کاربران را به‌منظور سنجش عملکرد سیستم‌های خود و شناسایی تخلفات، ثبت و نگهداری می‌کند. توتم تنها هنگام ثبت‌نام کاربران به نشانی ایی‌میل و رمز ورود نیاز دارد، و کاربران تشویق می‌شوند که از اسم مستعار استفاده کنند. ارائه اطلاعات مربوط به جنسیت، مکان، و دیگر مشخصات، اختیاری است.

این پلتفرم توسط گروهی از مربیان امنیت دیجیتال، فعالان عرصه دیجیتال، نهادهای معتبر و کارشناسان امور آموزش آنلاین اداره می‌شود که هریک به نوبه‌ خود در ایجاد محتوا و تهیه برنامه‌های آموزشی تلاش می‌کنند. توتم از مربیانی که محتوای جدید تهیه کنند و برنامه‌‌های درسی را تطبیق کنند، حمایت می‌کند، البته مشروط بر اینکه هدف محتوای آنها روزنامه‌نگاران یا فعالان حقوق بشر باشد.

توتم میزبان سه نوع محتواست:

یک: محتوای اصلی که توسط گرین هُست و رسانه آزاد نامحدود برای توتم تهیه شده است و در دسترس تمام کاربران توتم قرار دارد.

دو: محتوای ایجاد شده توسط کاربران محتوا، که برای همه کاربران در دسترس است.

سه: محتوای دوره‌های آموزشی، که توسط مربیان ایجاد می‌شود و تنها در دسترس شرکت‎کنندگان در این دوره‌‌ها قرار می‌گیرد.

تمام محتوای آموزشی از سوی گروه مشاوران توتم تأیید می‌شود و امکان درج نظر و یا نظرات مخاطبان نیز فراهم است. به همین منظور هر مقاله ویا محتوای آموزشی با ویرایش همراه است تا از صحت آن اطمینان حاصل شود. اگر کاربری بخواهد از کیفیت محتوا ابراز نگرانی نماید با استفاده از نشان «پرچم» مقاله را نشانه‌گذاری می‌کند، هر چند که تصمیم و حق حذف احتمالی محتوا، برای توتم محفوظ است.

برای توسعه محتوای آموزشی، توتم همیشه ازهمکاری سازمان‌ها، روزنامه‌نگاران و متخصصان استقبال کرده است و به همین دلیل این پلتفرم، نوآوری‌ها و کنشگری را برای خود معیار قرار داده است. کلیه محتوای موجود در توتم دارای مجوز (مشترکات خلاقانه یادکرد-اشتراک همسان creative commons attribution share-alike license) است. این جواز استقلال و کنترل را برای مشترکان محتوای انجمن فراهم می‌کند، از تکثیر منابع جلوگیری می‌کند و کاربران را نیز به همکاری تشویق می‌کند.

از ویژگی‌ برنامه‌های آموزشی پلتفرم توتم می‌توان به این چند مورد اشاره کرد:

آموزش مداوم و تعاملی

توتم، تجربه یادگیری از چند روز آموزش چهره به چهره و آفلاین را به یک تجریه یادگیری تعاملی و مداوم تبدیل نموده است. به گونه‌ مثال، مربیان مواد مربوط به ابزار و مفاهیم اساسی را تهیه می کنند که شرکت کنندگان در دوره‌های آموزشی، از آنها برای آموزش حضوری و چهره به چهره در کلاس، استفاده کنند و همین محتوا با ذخیره شدن و فهرست بندی در پایگاه توتم می‌تواند پس از پایان آموزش نیز مورد استفاده قرار گیرد. مشترکان و مخاطبان می‌توانند با استفاده از روش‌های ارتباطی ایمن پلتفرم با مربیان در ارتباط باشند.

به‌روزرسانی دوره‌های آموزشی

تجربه آموزش نشان داده است که کلاس‌های حضوری مفیدند اما این کلاس‌ها محدودیت‌های زمانی و مکانی نیز دارند. توتم اما، در نظر دارد فرصت‌هایی را فراهم نماید تا مربیان بتوانند برنامه های آموزشی را به‌روزرسانی کنند و دانشجویان یا مخاطبان در هر زمان و مکان بدون محدودیت به محتوای مفید در مورد امنیت دیجیتال و حریم خصوصی دسترسی کامل داشته باشند.

اجتماع گسترده و مورد حمایت 

پلتفرم توتم به شکل یک اجتماع جهانی و با مشارکت مدافعان حقوق بشر، روزنامه‌نگاران و خبرنگاران، و مربیان امنیت دیجیتال به صورت دوامدار فعالیت می‌نماید. این فعالیت‌ها شامل راه‌اندازی برنامه‌های آموزشی و تهیه مواد مورد نیاز است که با حمایت متخصصان، تهیه، حفظ و حمایت می‌شود.

از کارهای جالب و ارزشمند دیگر توتم اینست که مجموعه‌ای از آیکن‌ها ICONS را که مفاهیم مربوط به اینترنت را ارائه می‌دهند، طراحی کرده است که دارای مجوز CC هستند. 

فعالیت‌های ممنوع در توتم

این فعالیت‌ها برای کاربران توتم ممنوعند: 

• آزار و اذیت،‌ سوءاستفاده و تجاوز به حریم سایر کاربران
• نفرت‌افکنی، خشونت، تهدید یا زمینه سازی برای این موارد 
• استفاده، نشر و ذخیره مطالبی که باعث تبعیض، تعصب و توهین به دیگران شود.
• تلاش برای برهم زدن فضای امن توتم یا برملا کردن اطلاعات سایر کاربران
• استفاده غیر مجاز از خدمات توتم برای پخش ویروس، بدافزار و محتوای مبتذل
• حمله به بخشهای اطلاعاتی جهت دسترسی غیرمجاز به سرورها، برنامه‌ها و میزبان یا کاربران توتم
• تبلیغ خدمات شخصی یا کالاهای تجاری

کاربران می‌توانند در صورت برخورد با هر یک از این رفتارهای نامناسب، آن را به گردانندگان پلتفرم در غالب شکایت اطلاع دهند. به شکایات ظرف ۷۲ ساعت پاسخ داده‌ می‌شود. توتم این حق را برای خود محفوظ نگه‌داشته است که حساب‌ کاربرانی را که مقررات و معیارهای توتم را نقض می‌کنند، حذف نماید.

تصویر: وبسایت توتم