رسانهها و خبرنگاران مطابق کنوانسیونهای ژنو و لاهه به عنوان نهادهای غیر نظامی شناخته میشوند و تحت حفاظت هستند. هم چنان رسانهها، خبرنگاران، و نهادهای مدافع آنها باید از هرگونه تعرض مصونن بمانند و به نباید وسایل کاری و تجهیزات آنها هم نباید آسیبی برسد.
اما سالیان متمادی است که رسانهها و خبرنگاران در سراسر جهان مورد تهدید و خشونت قرار گرفتهاند؛ بهویژه از طرف حکومتهای استبدادی و بهصورت بسیار سیستماتیک و مهندسی شده.
با توجه به نگرانیهایی که در مورد امنیت خبرنگاران و کارکنان رسانهای وجود داشتهاست، نهادها و فعالان رسانهای طرحهایی را برای حفاظت و حمایت از خبرنگاران و رسانهها به اجرا در آوردهاند و یک سلسله دستورالعمل هایی امنیتی و حفاظتی را نیز تدوین کردهاند و در این راستا، نهادهایی شکل گرفتهاند که حاضرند با رسانهها و خبرنگاران به رایگان در بخشهای آموزش امنیت دیجیتال، حفاظت از دادهها، حمایت مالی و مشاوره حقوقی همکاری کنند. مروری بر عملکرد چند نهاد از این دست را اینجا میخوانید.
Deflect
این نهاد که از سوی یک نهاد کانادایی به نام eQualiti بنیان گذاشته شد و آغاز به کار کرد، ارائه کننده خدمات امنیتی رایگان برای وبسایت است و از رسانهها، نهادهای مدنی و خبرنگاران در برابر حملات دیجیتال دفاع می کند. Deflect در سال ۲۰۲۱ رشد خوب داشت و اکنون هم با استفاده از نوآوریهای فنی تلاش میکند تا از حقوق و خبرنگاران حمایت کند.
کار عمده این نهاد میزبانی وبسایتهای زیر تهدید در برابر حملات سایبری و است.
تمام خدمات این نهاد برای خبرنگاران و نهادهای رسانهای رایگان است. خدمات این نهاد اغلب ظرف مدت ۴۸ ساعت پس از تقاضای خبرنگاران یا نهادهای رسانهای آغاز میشود.
Quarium
این بنیاد غیرانتفاعی در سال ۲۰۰۹ توسط گروهی از فعالان متعهد رسانهای در سوئد ایجاد شد. هدف آن گسترش تلاشهای مدنی و حمایت از فعالیتهای رسانهای با هدف توسعه آزادی بیان و امنیت اینترنتی است.
Quarium برای خدمت به رسانههای مستقل طراحی شدهاست و روزنامه نگاران میتوانند از خدمات رایگان آن برای کاهش تهدیدهای آنلاین و همینطور برای دور زدن سانسور استفاده کنند.
کوآریم با تمرکز بر نیازهای خاص خبرنگاران و رسانههای تبعیدی و با هدف تسهیل کار برای آنها طراحی شده است.
در حال حاضر این نهاد میزبان بیشتر از ۱۰۰ سایت از ۵۰ کشور جهان است. این سایتها متعلق به رسانههای مستقل، خبرنگاران تحقیقی و فعالان حقوق بشر هستند. خبرنگارانی که به خدمات این نهاد نیاز دارند، علاوه بر خدماتی که به آنها اشاره کردیم، میتوانند در این موارد از حمایتهای آن بهرهمند شوند:
- پاسخگویی سریع به نهادها و خبرنگارانی که در شرایط خطرناک قرار دارند یا مورد تهدید هستند.
- ممیزی امنیتی سرویسهای وب و برنامههای تلفن همراه
- دور زدن وب سایتهای مسدود شده اینترنتی
- ارائه معلومات تکنیکی در مورد حملات دیجیتال، برنامه های تقلبی، بدافزارهای هدفمند و اطلاعات غلط
Nothing2Hide (N2H)
این نهاد، انجمنی است که با ارائه راهحلهای فنی و آموزشهای مناسب، به خبرنگاران و فعالان حقوق بشر برای محافظت از دادهها و ارتباطات شان کمک میکند و هدف خود را ارائه حمایت فنی برای تقویت دموکراسیهای سراسر جهان تلقى میکند.
این انجمن در سال ۲۰۱۷ ایجاد شد و تا اکنون بیش از ۲۰۰۰ خبرنگار را در ۲۰ کشور آموزش داده است.
N2H به خبرنگاران و فعالان رسانهای که با مشكلات سانسور و نظارت حکومتهای استبدادی مواجهند، به طور غیررسمی کمک میکند و دارای شبکهای از خبرنگاران، فعالان رسانه و کارشناسان فناوری است. این سازمان به منظور تشویق جریان آزاد اطلاعات از مواد آموزشی یا نرمافزارهایی برای کمک به خبرنگاران و رسانهها استفاده میکند که تحت مجوز رایگان (CC BY SA) توزیع میشوند.
Media Defence
این نهاد حقوقی که در سال ۲۰۰۸ تأسیس شد و در سراسر جهان فعال است، چنانکه از نام آن پیداست، کار دفاع از آزادی و امنیت رسانهها و خبرنگاران را انجام میدهد. این نهاد از خبرنگاران، شهروند -- خبرنگاران، و رسانههای مستقلی که به دلیل نوع گزارشهایی که تهیه میکنند، در معرض تهدید هستند، دفاع قانونی می کند. این نهاد ظرفیت دفاع از آزادی رسانهها و پاسخ به شکایات حقوقی علیه خبرنگاران و نهادهای رسانهای را دارد.
Media Defence معتقد است که خشونتها و قوانین محدود کننده علیه خبرنگاران در سراسر جهان رو به افزایش است و مصمم است تا دسترسی به خدمات ارزشمند دفاع قانونی را برای خبرنگاران تسهیل کند و با تلاشهای خود به افزایش میزان آزادی رسانهها در کشورهایی که حکومتهای استبدادی بر آنها حاکمند، کمک کند.
این نهاد تاکنون در بیش از یکهزار دعوای حقوقی گوناگون از خبرنگاران و رسانههای مستقل حمایت کرده است و به صدها خبرنگار در ۱۱۰ کشور جهان کمک کرده است. از نتایج فعالیتهای این نهاد این بوده که مانع از ۳۰۰ سال حبس کارکنان رسانهای شده و از پرداخت ۵۰۰ میلیون پوند که به بهانه خسارت، طبق حکم دادگاههای دولتی این کشورها باید توسط این رسانهها پرداخت میشد، جلوگیری کرده است. Media Defence برای ۱۵۰ کارشناس حقوقی هم زمینه آموزش را فراهم نموده است تا بتوانند به بهترین شکل فعالیت کنند.
تصویر از وبسایت هشت صبح