امروز که انتشار اطلاعات نادرست فراگیر شده است، بسیار مهم است که مردم آگاه باشند تا گرفتار روایت‌های گمراه کننده نشوند. متأسفانه این کار همیشه آسان نیست، به‌خصوص برای شهروندانی که به طور منظم، اخبار و رویدادها را دنبال نمی‌کنند. با این حال، با برداشتن چند گام، می‌توان اوضاع را بهبود بخشید و اطمینان یافت که در جریان رخ‌دادهای مهمی مثل انتخابات، مردم به اطلاعات کلیدی دسترسی داشته باشند.
روندهای انتخاباتی، پیچیده هستند؛ رأی‌دهندگان باید خود را با نامزدها و سیاست‌های آنها آشنا بسازند و بدانند که چگونه، چه روزی و کجا رأی بدهند. در این میان، امکان دارد مردم درباره دادن رأی و شانس نامزدها برای پیروزی، این که چه کسانی واجد شرایط شرکت در انتخابات هستند و چگونگی شمارش آرا هم اطلاعاتی را ببینند، بخوانند و بشنوند. همگام شدن با این حجم از محتوا، می‌تواند دشوار باشد.
به‌علاوه، اغلب مشکلِ فقدان اطلاعاتی درباره انتخابات که به آسانی قابل فهم باشد هم وجود دارد؛ همان چیزی که آن را «خلاء اطلاعاتی» می‌نامیم: موضوعاتی که برای آنها، اطلاعات واضح، قابل دسترس و منتشرشده وجود ندارد. این خلاء می‌تواند باعث شود که رأی‌دهندگان به دام اطلاعات جعلی بیفتند.
نبود اطلاعات کافی می‌تواند عوامل مختلفی داشته باشد. برای مثال، ممکن است درباره تحولات اخیر، مانند درگیری در یک حوزه رأی گیری، تنها به این علت که تازه رخ داده‌اند، اطلاعات کافی وجود نداشته باشد. در چنین مواردی، خبرنگاران شاید ترجیح بدهند که تا تأییدِ اطلاعات موجود، انتشار گزارش خود را به تعویق اندازند. این کار منطقی است، اما با انجام آن، میدان را برای کسانی که اطلاعات نادرست را پخش می‌کنند و از پر کردن این خلاء اطلاعاتی باکی ندارند، باز می‌گذاریم. مهم است که از این موضوعات مطلع باشیم تا بتوانیم اطلاعاتی را که داریم -- و آنچه را که نداریم -- به سرعت به مردم برسانیم. صداقت و شفافیت می‌تواند به مردم کمک کند بدانند که چه رخ داده، کدام رویدادها تأیید شده‌اند و چه مواردی هنوز روشن نیست. این امر مردم را آماده می‌سازد تا کسانی را که می‌کوشند با اطلاعات نادرست آنها را فریب بدهند، بهتر بشناسند.
خلاء اطلاعاتی همچنین زمانی به وجود می‌آید که تصور می‌شود توده مردم از یک موضوع مشخص به خوبی آگاهند. این تصور بیشتر به‌سبب ساختار رأی‌دهی پیش می‌آید: شاید تصور شود که مردم می‌دانند چطور رأی بدهند و می‌دانند چه چیزی سبب ابطال یک رأی می‌شود، در حالی که در واقع شمار بزرگی از مردم درک واضحی از این مسائل ندارند. تکرار اطلاعات اساسی، کار خوبی است.
بیشتر بخوانید: افزایش حمله به خبرنگاران پیشاپیش انتخابات نیجریه
باید خاطرنشان کرد که در این میان، شرایط همه جوامع، یکسان نیست: جوامعی هستند که به اطلاعات کمتری دسترسی دارند. برای مثال، در جوامع لاتین‌تبار ایالات متحده آمریکا خلاء اطلاعاتی بیشتری وجود دارد، زیرا رسانه‌ها و سازمان‌های رسانه‌ای اندکی هستند که در مطابقت با نگرانی‌های این جوامع، محتوا تولید می‌کنند.
کسانی که به دنبال انتشار اطلاعات نادرست هستند هم از این واقعیت سوءاستفاده می‌کنند: به عنوان مثال، در جریان رقابت‌های انتخاباتی اخیر، تعداد بیشتری از گروههای تندرو درباره وقایع مربوط به جوامع لاتین‌تبار محتوای خبری تولید کردند. این محتوا در چندین پلتفرم منتشر شد و باعث شد که اطلاعات تندرویان بیشتر از اطلاعات واقعی و معتبر در دسترس این جوامع قرار گیرد. لاتین‌تباران، تنها جامعه‌ای نیستند که تحت تاثیر خلاء اطلاعاتی قرار می‌گیرند. در سراسر آمریکای لاتین، حجم وسیعی از اطلاعات نادرست پخش می‌شود که سازندگان و منتشرکنندگان آن از مسائلی سوءاستفاده می‌کنند که اطلاعات معتبر و موثق درباره آنها، به آسانی قابل دسترس نیست.
در ایالات متحده یکی از روایت‌های نادرستی که در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ به طور گسترده پخش شد این بود که در این انتخابات تقلب شده است. رای‌دهی زودهنگام توسط نامه تا حد زیادی علت انتشار این اطلاعات نادرست بود. این سیستم از ۱۵۰ سال به این‌سو در برخی از ایالت‌های آمریکا کاربرد دارد و کارشناسان، اعتبار آن را تایید کرده‌اند. اما به این علت که با رای‌دهی معمول تفاوت دارد و از لحاظ فنی، پیچیده است، آسانتر است که از این موضوع با دروغ و یا حرف‌های نیمه‌دروغ، برای انتشار اطلاعات نادرست استفاده کنند.
ممکن است درباره مدارکی که مردم برای رای‌دهی به آنها نیاز دارند اطلاعات نادرست منتشر شود. با تغییر قوانین، امکان انتشار اطلاعات نادرست درباره این تغییرات هم وجود دارد. در اوج همه‌گیری کووید-۱۹، وقتی کشورها به مردم اجازه دادند که با مدارک مختلف به شمول استثنائاتی برای مدارک منقضی، رای بدهند، گواه چنین مواردی بودیم.
بیشتر بخوانید: نحوه پوشش خبری ادعاهای تقلب در انتخابات
احتمال دارد بازیگران بداندیش، به دنبال انتشار اطلاعات نادرست درباره تاریخ برگزاری انتخابات نیز باشند تا مردم را فریب دهند. در جریان همه‌پرسی درباره قانون اساسی تازه شیلی در سال ۲۰۲۰، اطلاعات نادرستی منتشر شد که ادعا می‌کرد به علت وضع مقررات تازه بهداشتی در جریان همه‌گیری ویروس کرونا، مردم به‌جای یک روز، طی دو روز می‌توانند رأی بدهند. این اطلاعات، غلط بود؛ اما تا حدی به این علت به صورت گسترده منتشر شد که انتخابات‌های دیگر، از جمله انتخابات شهرداری‌ها در شیلی طی دو روز متفاوت برگزار شده بود.
نظارت بر موضوعاتی که جوامع مختلف در فضای مجازی جستجو می‌کنند، به شما کمک می‌کند دریابید که مردم به چه چیزهایی علاقه دارند و کمکتان می‌کند که خلاءهای اطلاعاتی را تشخیص دهید. با استفاده از Google Trends می‌توانید موارد جستجو شده در گوگل را تجزیه و تحلیل کنید. پلتفرم‌های مهم دیگر را نیز باید تجزیه و تحلیل کنید تا نگرانی‌ها را دریابید و خلاءهای اطلاعاتی را پیدا کنید. اطلاعات مربوط، در اغلب موارد، وجود دارد، اما دسترسی به آن و فهم آن آسان نیست. تقسیم اطلاعات به بخش‌های کوچکتر و برگردان اطلاعات موجود به زبان ساده با استفاده از عبارت‌های همه‌فهمی که کاربران هنگام جستجوی محتوا به‌کار می‌برند و یا تولید تصویرها و ویدیوهایی که قابلیت انتشار در رسانه‌های اجتماعی را داشته باشد، می‌توانند تغییرات مفیدی در این راستا ایجاد کنند.
این مطلب، بخشی از جعبه ابزار گزارش‌گری از انتخابات و نحوه تشخیص اطلاعات غلط و اطلاعات نادرست است که از سوی آی جی نت در همکاری با Chequeado و Factchequeado با حمایت مالی واتس‌اپ تهیه شده است.
برای اطلاعات بیشتر درباره انتشار اطلاعات جعلی پیرامون انتخابات می‌توانید به وب‌سایت PortalCheck سر بزنید.
تصویر از آنسپلش، عکاس: نجیب خلیل