محدودیت‌های زنان خبرنگار در خاورمیانه

نوشته IJNet
May 23, 2022 در تنوع
تصویری از زنان سعودي، عکس از ایرنا

به غیر از جوامعی چون ایران که اجتماعاتی بسته و محدود هستند و رسانه هایشان با موانعی متعدد برای فعالیت حرفه ای مواجهند، دیگر نقاط خاورمیانه نیز گرفتار مشکلات و محدودیتهایی خاص خود هستند که همه گیری کرونا آنها را غامض تر و دشوارتر کرده است،‌ به ویژه برای خبرنگاران زن. 

ائتلاف جهانی زنان در خبرنگاری در گزارش سال گذشته خود (که درست یک سال پیش منتشر شد)، ۳۴۸ مورد خشونت و تهدید را علیه زنان خبرنگار در سراسر جهان تنها طی نخستین سه ماه سال گذشته اعلام کرد، که افزایش قابل توجهی نسبت به آمار همان مدت در سال پیش داشت. 

این نهاد که تهدید، آزار، و حمله علیه زنانی را که در عرصه خبرنگاری فعالیت می کنند، ثبت می کند و از آن گزارش تهیه می کند، خاورمیانه و شمال آفریقا را از خطرناک ترین و پرتهدیدترین نقاط جهان برای کار خبرنگاری زنان برشمرده است. 

ایران در میان همه این کشورها بیشترین تعداد خبرنگار زندانی را داشته، که ۱۱ تن از ۴۸ خبرنگاری که بازداشت و زندانی شده اند، تنها طی ماه مه سال گذشته دستگیر شده اند. 

زنان عرب نیز در این راستا با مشکلات بسیاری روبه رو هستند. 

در جوامعی چون ایران، افغانستان و شماری از کشورهای عربی که محدودیت های فردی حتی برای زنان عادی نیز وجود دارد، طبیعی است که زنان خبرنگار با موانع و تهدیدهای بیشتری روبه رویند و انتظار خودسانسوری بیشتری از آنها می رود. 

بسیاری از کارشناسان رسانه ای آشنا به شرایط جاری در جوامع خاورمیانه ای، می گویند تهدیدهای حکومت ها و دولت ها در این کشورها پرخطرترین و نگران کننده ترین نوع تهدید علیه خبرنگاران خاورمیانه است. 

این موضوع را می توان نه تنها در خصوص موضوعات خبرنگاری، بلکه همچنین در مورد زندگی عادی نیز در این کشورها که حقوق زنان در آنها محدود است، دید و بررسی کرد. 

کارشناسان رسانه ای در مورد فعالیت زنان خبرنگار در عربستان سعودی می گویند که خبرنگاران بوده اند که بیشترین و کارآمدترین تلاش را برای کاهش محدودیت هایی کرده اند که زنان در آن کشور با آنها مواجهند و شماری از آنها بودند که پس از سالها تلاش بی وقفه، در نهایت موفق شدند امکان رانندگی را برای زنان سعودی فراهم کنند. 

در بسیاری از کشورهای عربی، مشکل دیگر آن است که گزارش یا اجرای خبرنگاران و مجریان زن رادیو و تلویزیون در ساعاتی روی آنتن می روند که کمترین بیننده و شنونده وجود دارد و در نتیجه تصویر، گزارش و صدای آنها بسیار کمتر از همکاران مردشان شنیده می شود. 

تحلیلگران رسانه می گویند در اغلب کشورها و محیط های رسانه ای، پاسخگو قرار دادن یا به جوابگویی واداشتن مسئولان دولتی و حکومتی به طور مسلم سبب کاهش،‌ دست کم  کاهش اندک فشار بر روی زنان خبرنگار، ایجاد محدودیت و تهدید آنها، و حمله به آنها یا بازداشتشان خواهد شد. 

اما اشکال اینجاست که هم موانع و محدودیت های رسانه ای در این نوع کشورها بسیار است، و هم احتمال آن وجود دارد که با تحرک و فعالیت زنان خبرنگار در اعتراض به این نوع محدودیت ها، خطراتی که آنها را تهدید می کند،‌ به ویژه بازداشت شدن، ممنوع الکار شدن، یا ممنوع الخروج شدن در کشورهایی مثل ایران، افزایش پیدا کند و عرصه را برای کار و تلاش خبرنگاری آنها تنگتر کند. 

برای عضویت در خبرنامه رایگان هفتگی ما اینجا کلیک کنید. 

از این روست که فعالیت و حمایت نهادهای مدنی و خبرنگاری بین المللی، می تواند صدای این خبرنگاران محدود را به جهان برساند و این امید را ایجاد کند که جامعه جهانی به این جوامع بسته توجه بیشتری داشته باشد و صدای رسایی برای خبرنگاران، به ویژه زنان خبرنگاری، باشد که خود، مصونیت ندارند و نمی توانند صدایی رسا داشته باشند.

از این روست که امید تداوم فعالیت خبرنگاری را در خبرنگاران، به ویژه زنان خبرنگار، افزون می کند و آنها را به ادامه کار حرفه ای ترغیب می کند. 

 

عکس از ایرنا