راستی آزمایی: روش‌های مؤثر جستجو در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی (بخش نخست)

نوشتهMohammad Shabir AhmadiFeb 28, 2023 در مبارزه با شیوع اطلاعات غلط و جعلی
تصویر از ایلنا

هر ثانیه در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی میلیون‌ها پُست آپلود می‌شوند. جستجو در شبکه‌های اجتماعی گاهی می‌تواند دشوار و طاقت‌فرسا باشد و مثل یافتن سوزن در میان کاه به نظر برسد.

پُست‌های جعلی که در برخی از موارد تعدادشان بیشتر از پُست‌های  موثق است، کار جستجو را دشوارتر می‌سازند. این که در این فضای بزرگ، احساس کنید چیزی که دنبال آن هستید دور از دسترس است، طبیعی است. اما نگران نباشید؛ راه‌ها و ابزارهایی وجود دارند که جستجو را در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی آسانتر می‌سازند. 

در بخش‌های نخست و بعدی این مطلب، به معرفی برخی از این راه‌ها و ابزارها می‌پردازیم:

 

یافتن نتیجه مطلوب در موتورهای جستجو 

برای جستجوی نتیجه‌بخش در موتورهای جستجو، از چند روش ساده می‌توان استفاده کرد. 

 

در این راستا، یادآوری دو نکته ضروری است:

نخست: به یاد داشته باشید مواردی که اینجا به آنها اشاره میکنیم، تنها شمار اندکی از این روشها هستند و شما با جستجوی بیشتر در اینترنت و مراجعه به منابع بیشتر، میتوانید موارد متعدد دیگری را بیابید.

دوم: بیشتر این روشها با اپراتورهایی که در انگلیسی به آنها search operator میگویند در گوگل قابل استفاده هستند، اما شما میتوانید برخی از آنها را در موتورهای جستجوی دیگر هم امتحان کنید.

 

جستجوی عبارت یا جمله

برای جستجوی عین یک عبارت یا جمله در گوگل، آن را بین گیومه یا علامت نقل قول انگلیسی قرار دهید. برای مثال اگر می‌خواهید عبارت «برف زیبای زمستان» را جستجو کنید، باید آن را در بین گیومه یا علامت نقل قول این گونه بنویسید: "برف زیبای زمستان". 

اگر این عبارت را بدون گیومه جستجو کنید، گوگل یا هر موتور جستجوی دیگری، صفحات بسیاری را به شما نشان خواهند داد که لزوماً حاوی تمام کلمات عبارت مورد نظر شما نیستند. با جستجوی آن در میان گیومه اما، تنها صفحاتی نمایش داده خواهند شد که حاوی عین عبارت یا جمله باشند. 

 

 

مثال اول 

 

تصویر از گوگل

 

جستجوی دو کلمه

برای جستجوی دو کلمه با هم، می‌توانید از اپراتور AND استفاده کنید. برای مثال، اگر می‌خواهید صفحاتی را بیابید که در آنها هر دو کلمه آسیا و اروپا آمده باشند، باید بنویسید «آسیا AND اروپا». به این ترتیب تنها صفحاتی به شما نشان داده خواهند شد که هر دو کلمه در آنها آمده باشند. 

 

 

مثال دوم 

 

تصویر از گوگل

 

جستجوی چند کلمه 

برای جستجوی چند کلمه و یافتن نتایج متفاوتی که شاید از جنبه‌های گوناگون برای شما مهم باشند، از اپراتور OR استفاده کنید. برای مثال این کلمات را جستجو کنید: «سعدی OR حافظ». موتور جستجو، صفحاتی را نشان می‌دهد که یکی از این کلمات در آنها آمده باشند. همینطور می‌توانید جستجو کنید: «سعدی AND حافظ OR فردوسی». با این کار، موتور جستجو صفحاتی را نشان می‌دهد که در آنها سعدی و حافظ یا سعدی و فردوسی آمده باشند. 

 

 

مثال سوم 

تصویر از گوگل جستجو در یک وبسایت مشخص

برای جستجو در یک وبسایت خاص، می‌توانید جستجوی خود را در گوگل یا موتورهای جستجوی دیگر به همان سایت محدود کنید. مثلاً اگر می‌خواهید کلمه «روزنامه» را در وبسایت آی جی نت فارسی جستجو کنید، باید بنویسید: روزنامه site:ijnet.org/fa 

به این ترتیب، تمام صفحاتی که در وبسایت آی جی نت حاوی کلمه «روزنامه» هستند نمایش داده خواهند شد. 

 

 

مثال چهارم 

تصویر از گوگل

 

جستجو بر اساس نوع فایل

اگر به دنبال جستجوی مطلب یا موضوعی خاص در قالب فایلی خاص در اینترنت هستید، می‌توانید جستجوی خود را به همان نوع فایل محدود کنید. برای مثال اگر می‌خواهید تمام فایل‌های «پی دی اف»ی را که در مورد افغانستان موجود است، ببینید، باید بنویسید: filetype:pdf افغانستان. 

 

 

مثال پنجم 

تصویر از گوگل

 

جستجو بر اساس تاریخ

برای جستجوی موضوعی در محدوده زمانی مشخص، پس از آن که گوگل نتایج را نشان داد، در سمت راست بالای صفحه روی Tools کلیک کنید و سپس در سمت چپ، روی Any Time کلیک کنید.

در آنجا گزینه‌های مختلفی در اختیار شما قرار می‌گیرد که با آنها می‌توانید عبارت مطلوب را بر اساس زمانبندی مشخص، مثلاً ۲۴ ساعتِ گذشته، یک ماه گذشته، و جستجو کنید. در پایین همین جدول عبارت Custom Range را خواهید دید که با کلیک کردن بر روی آن، پنجره دیگری باز می‌شود و در آن، می‌توانید انتخاب کنید که موتور جستجو، بین کدام تاریخ‌ها به دنبال عبارت مورد نظر شما باشد. 

 

مثال‌های ششم و هفتم 

 

تصویر از گوگل

 

تصویر از گوگل

 

جستجو در شبکههای اجتماعی 

از میان شبکه‌های اجتماعی متعدد، توییتر و فیسبوک را که از پرکاربردترین‌ها هستند، برای معرفی روش‌های جستجو در آنها برگزیده‌ایم. 

 

جستجو در توییتر:

نکته: برای جستجو در توییتر و شبکههای اجتماعی دیگر، ابزارهای متعددی وجود دارد، اما در این مطلب ما ابزارهایی را معرفی میکنیم که برای همه، یا حداقل برای خبرنگاران، رایگان هستند.

 

توییتر یکی از رسانه‌های اجتماعی مهم برای خبرنگاران است، به ویژه به این علت که سیاستمداران، چهره‌های مشهور و خبرنگاران زیادی در آن فعال هستند. 

توییتر یک نوار جستجو یا search bar دارد که در آن می‌توانید یک کلمه، عبارت، یا هشتگ را جستجو کنید.

با انجام دادن این جستجو، توییتر به طور پیش‌فرض نتایجی چند را نشان می‌دهد که در بخش Top نشان داده می‌شوند.

اما اگر می‌خواهید همان عبارت را در میان چند گزینه دیگر مثل Latest، People، Photos، و Videos جستجو کنید، به ترتیب، آخرین توییت‌های مربوط به جستجو و یا حساب‌های کاربران، عکس‌ها و ویدیوهای مربوط به آن را برای تان نشان می‌دهند. 

برای مثال در بخش People، حساب‌هایی نشان داده خواهند شد که در نام کاربری خود کلمه جستجو شده را دارند. 

 

مثال هشتم:

تصویر از گوگل

 

 

مثال‌های بیشتری از این دست را طی هفته‌های پیش رو، در بخش دوم این مطلب ارائه خواهیم کرد.

 

 

تصویر اصلی از ایلنا، تصاویر متن از گوگل