در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ ایالات متحده، تظاهرات صدها تن از هواداران دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، به خشونت کشیده شد. آنها به خیابان‌ها آمده بودند تا به آنچه که بدون هیچ مدرکی، تقلب در انتخابات می‌خواندند، اعتراض کنند. در روز چهاردهم ماه نوامبر سال ۲۰۲۰ تالیا جِین (Talia Jane)، خبرنگار آزاد، در حال استفاده از صفحه اینستاگرام خود برای برای پوشش خبری رویارویی نزدیک به ۲۰۰ هوادار دونالد ترامپ با ۸۰ معترض مخالف او در خیابان‌های واشنگتن بود که کسی به او حمله کرد و باعث خون‌ریزی گوشش شد.
بیشتر بخوانید: دورخیز هوش مصنوعی به سوی انتخابات و اثرات پیش‌بینی‌نشده آن
در آن روز هزاران تن از هواداران دونالد ترامپ در چندین شهر آمریکا به خیابان‌ها آمدند و خبرنگاران، موج بی‌سابقه‌ای از پرخاش‌گری را تجربه کردند. دنیل سیلوا-پینتو (Daniel Silva-Pinto)، خبرنگار برزیلی رسانه O Globo، در حال پوشش خبری تظاهرات هواداران ترامپ بود که چندین معترض به او حمله کردند. همان شب، لارا جدید (Laura Jedeed)، خبرنگار آزاد، که در خبرنامه خود در Substack مطلب می‌نویسد، از سوی چندین معترض هدف حملات لفظی و تهدید قرار گرفت.
بیشتر بخوانید: توصیه‌‌های خبرنگاران آمریکایی به همکاران برزیلی‌شان در پی شورش‌های مشابه در دو کشور
این حوادث، نشانه آغاز دوره‌ای تازه از ناامنی فیزیکی برای خبرنگاران در ایالات متحده بود؛ موضوعی که خبرنگاران در شهرهای دیگری مثل ژوهانسبورگ، کاراکاس و مکزیکوسیتی قبلاً تجربه کرده بودند. مهم است که خبرنگاران از خطرهای احتمالی آگاه باشند و برای محافظت از خود گام‌هایی بردارند و در عین حال، به گزارش‌گری دقیق و مسئولانه ادامه دهند.
من توصیه‌هایی را که در ادامه این مطلب خواهید خواند، از تجربه‌ام در آموزش خبرنگاران در آمریکای لاتین، آفریقا و خاورمیانه آموخته‌ام. در ماه می سال ۲۰۲۳، این توصیه‌ها را با خبرنگاران در زاکاتِکاس (Zacatecas)، ایالتی خشونت‌زده در شمال مرکزی مکزیک، در میان گذاشتم. هرگز فکر نمی‌کردم که این پیشنهادات می‌توانند برای خبرنگاران در ایالات متحده یا کشورهای دیگر هم با ارزش باشند.
- برای هر سناریوی ممکن، پروتکل‌های ایمنی طراحی کنید. خبرنگاران باید با اتخاذ پروتکل‌هایی که در هماهنگی با سردبیرشان تنظیم شده است به محل رویداد بروند. اگر یک خبرنگار آزاد از حمایت اتاق خبر محروم است، باید با خبرنگاران آزاد یا کارمندان رسانه‌های دیگر یکجا، مجموعه‌ای متداول از ملاحظات ایمنی را رعایت کنند.
- در صورت امکان، پوشش خبری خود را از قبل و با جزئیات، طرح‌ریزی کنید. در حالت ایده‌آل، این باید شامل دیدن و ارزیابی محلی باشد که در آن گزارش تهیه می‌کنید. وقتی خبرنگاران برای اولین بار به محلی می‌رسند، باید اطراف را ارزیابی کنند و راه‌های فرار و جاهایی را که در صورت بروز خشونت، امکان پناه‌گرفتن در آنها باشد، شناسایی کنند. این ارزیابی باید شامل شناسایی مکان‌های مرتفعی باشد که امکان تصویربرداری را فراهم کنند.
- آگاه باشید که چه کسانی عامل خشونت هستند و انگیزه‌های سیاسی، مذهبی، اقتصادی و فرهنگی آنها را بشناسید. خبرنگاران باید تا حد ممکن با جزئیات بیشتر بدانند که کدام بازیگران، تهاجمی‌ترین واکنش را در برابر خبرنگاران خواهند داشت و تهاجم آنها به چه شکلی خواهد بود.
- تصمیم بگیرید که کدام موقعیت‌ها مستلزم استفاده از کارت شناسایی و یا پوشیدن لباس متمایزی است که نشان دهد شما خبرنگار هستید. معمولاً بهتر است که خود را به عنوان عضو رسانه‌ها معرفی کنید. اما در برخی از موارد، این امر شاید خشونت‌های بیشتری را به دنبال داشته باشد. فرقی ندارد که چه رویدادی باشد، مدارک شناسایی باید همیشه در دسترس باشند تا زمانی که نیاز است، از آنها استفاده کنید.
- ارتباط مداوم دوطرفه با اتاق خبر، الزامی است. خبرنگاران در محل باید مطمئن شوند که تلفن‌های همراه‌شان کاملاً شارژ دارند و در عین حال شارژر آنها را همراه داشته باشند. همچنین خبرنگاران می‌توانند یک تلفن همراه کوچک دیگر داشته باشند که از آن تنها برای تماس گرفتن استفاده کنند. (لازم نیست که حتماً تلفن همراه هوشمند باشد). از آوردن لپ‌تاپ به محل اعتراضات خشونت‌آمیز خودداری کنید. اگر در جریان تظاهرات‌های خشونت‌آمیز، احتمال دزدی و یا گم شدن تلفن همراه‌تان وجود دارد، از اطلاعات مهم، نسخه پشتیبان بگیرید و سپس این اطلاعات را از موبایل خود حذف کنید. بهتر است که دستگاه شما رمز‌گذاری شده باشد تا از اطلاعات حساس شما محافظت شود.
- از ارتباط با گروه‌هایی که خشونت را ترویج می‌کنند و یا نیروهای امنیتی که در حال پیاده کردن تدابیر مهار جمعیت هستند، اجتناب کنید. اگر شرایط اجازه داد، همیشه از کسانی که تهدید به اقدام به خشونت کرده‌اند، حداقل ۱۲ متر فاصله بگیرید. بسیار مهم است که از گیر کردن در درگیری بین معترضان و یا معترضان و نیروهای امنیتی اجتناب کنید.
- پخش مستقیم را با تیم‌های دو نفره یا بیشتر انجام دهید. این کار، زمینه آن را فراهم می‌سازد که یک خبرنگار به تحولات و تهدیدهای امنیتی احتمالی در منطقه توجه کند و دیگری، به‌صورت زنده گزارش بدهد. از لنزهای تله‌فوتو استفاده کنید و اگر امنیت‌تان به خطر افتاد، پخش زنده را قطع کنید.
- مصاحبه با معترضان و یا عاملان دیگر باید در گوشه خیابان و در حالی که مصاحبه‌کننده پشت به دیوار باشد، انجام شوند. خبرنگار باید آنچه را که در پیرامونش رخ می‌دهد به وضوح ببیند.
- در صورت تیراندازی میان معترضان و یا تیراندازی نیروهای پلیس به معترضان، آماده باشید که صحنه را ترک کنید، پناه بگیرید، بررسی کنید که آیا واقعاً صدای تیراندازی را می‌شنوید و بعد، منبع و شلیک‌کنندگان را شناسایی کنید. در صورت شلیک گلوله‌های لاستیکی هم خبرنگاران باید همین تدابیر را مراعات کنند. این گلوله‌ها هم اگر به چشم اصابت کنند، می‌توانند آسیب جدی وارد کنند و یا حتی باعث مرگ شوند.
این مطلب بخشی از جعبه‌ابزار تهیه گزارش از انتخابات و شیوه تشخیص اطلاعات نادرست و جعلی است که آی جی نت آن را در همکاری با دو رسانه Chequeado و Factchequeado و با حمایت واتس‌اپ تهیه کرده است.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Damien Checoury