طی سال‌های اخیر شبکه‌های اجتماعی به یکی از ابزارهای اصلی کاربران اینترنت، به‌خصوص روزنامه‌نگاران، تبدیل شده‌اند. به همین دلیل، حساب‌های کاربران در شبکه‌های اجتماعی مختلف به یکی از هدف‌های همیشگی مجرمان سایبری و هکرهای دولتی تبدیل شده است.
با یک جستجوی ساده در اینترنت می‌توانید ده‌ها راهنما در زمینه حافظت از حساب‌های آنلاین و به خصوص شبکه‌های اجتماعی پیدا کنید که برخی از آنها کاربردی‌اند و برخی دیگر کاربردی نیستند. با توجه به محبوب بودن شبکه‌های اجتماعی در میان روزنامه‌نگاران فارسی زبان، در اینجا پنج راه مهم برای حفاظت از حساب‌های کاربری را معرفی می‌کنیم.
۱. رمز عبور خوب و قوی
رمز عبور یا همان گذرواژه، کلید اصلی شما برای دسترسی به حساب‌های شبکه‌های اجتماعی‌تان است. بنابراین، در انتخاب آن دقت ویژه به خرج دهید. از عبارت‌های غیرقابل کشف و غیرقابل حدس زدن، پیچیده و طولانی به عنوان رمز عبورتان استفاده کنید و توجه داشته باشید که برای هرکدام از حساب‌های کاربری‌تان، از یک رمز عبور متفاوت استفاده کنید.
برای سهولت ایجاد و ذخیره رمزهای عبورتان، می‌توانید از ابزارهای مدیریت پسورد، مانند KeePass، 1Password و Bitwarden استفاده کنید که می‌توانند به‌صورت امن تمام رمزهای عبور شما را نگهداری کنند.
۲. فعال کردن تایید هویت دو مرحله‌ای
مهمترین کاری که برای حفاظت از حساب‌های آنلاین به خصوص شبکه‌های اجتماعی باید انجام داد، فعال کردن تایید هویت دومرحله‌ای این حساب‌هاست. پس از فعال کردن تایید هویت دومرحله‌ای، برای ورود به حساب کاربری علاوه بر رمز عبور، نیاز به کدی خواهید داشت که از طریق پیامک و یا اپلیکیشن بدست می‌آورید.
تعداد زیادی راهنما در مورد فعال کردن ویژگی تایید هویت دومرحله‌ای در اینترنت وجود دارد، از جمله مجموعه راهنماهای وب‌سایت سرتفا که برای پلتفرم‌های محبوب مانند توییتر، اینستاگرام و… در دسترس‌تان است:
- فعال کردن تایید هویت دومرحله‌ای در توییتر
- فعال کردن تایید هویت دومرحله‌ای در اینستاگرام
- فعال کردن تایید هویت دومرحله‌ای در فیس‌بوک
پس از فعال‌سازی تایید هویت دومرحله‌ای، توجه داشته باشید که یک نسخه از کدهای پشتیبان تایید هویت دومرحله‌ای را در مکانی امن - می‌توانید از آنها پرینت بگیرید - نگه دارید تا در شرایط اضطراری بتوانید از آنها استفاده کنید. همچنین از تایید هویت دومرحله‌ای از طریق اپلیکیشن استفاده کنید و دریافت کد از طریق پیامک را غیرفعال کنید، چون به طور کلی استفاده از پیامک، روشی مطمئن و ایمن در تمامی شرایط محسوب نمی‌شود.
۳. استفاده و عدم استفاده از شماره تلفن همراه
به طور کلی، برای فعال کردن تایید هویت دومرحله‌ای، به وارد کردن شماره تلفن همراه خود نیاز دارید. توجه داشته باشید که در کنار شماره تلفن در برخی از سرویس‌های آنلاین، شما می‌توانید از اپلیکیشن‌های ایجاد «توکن»های یکبار مصرف زمان‌دار برای ورود دو مرحله‌ای استفاده کنید و حتی شماره تلفن خود را حذف کنید. این اپلیکیشن‌ها عبارتنداز: Google Authenticator، Authy، Microsoft Authenticator و…
از طرفی، پیشنهاد ما این است که تا جایی که امکان دارد از ذخیره شماره تلفن همراه خود در شبکه‌های اجتماعی خودداری کنید یا از شماره تلفنی به‌جز شماره تلفن اصلی و عمومی خود برای احراز هویت استفاده کنید. این نکته زمانی ضروری می‌شود که شما به صورت ناشناس در شبکه‌های اجتماعی در حال فعالیت هستید و تمایلی ندارید که توسط سایرین، ارائه‌دهندگان سرویس‌های اینترنتی و دولت‌ها، شناسایی شوید.
۴. بازیابی حساب‌های شبکه‌های اجتماعی
یکی از مشکلاتی که کاربران شبکه‌های اجتماعی، به‌خصوص روزنامه‌نگاران، با آن مواجه هستند، از دست دادن دسترسی به حساب‌های آنلاین‌شان مانند اینستاگرام و توییتر است. مثلا مسدود شدن حساب‌های اینستاگرام روزنامه‌نگاران ایرانی به دلیل کنترل و رهگیری گسترده توسط ارتش سایبری جمهوری اسلامی بسیار شایع است.
مهمترین قدم برای بازیابی حساب‌های‌تان این است که از دسترسی به آدرس ایمیلی که به حساب شبکه اجتماعی وصل است اطمینان حاصل کنید. علاوه بر این، زمانی که تایید هویت دومرحله‌ای را فعال می‌کنید، حتما از کدهای پیشتیبان یک نسخه داشته باشید تا در صورت نیاز و مشکل در دریافت کد از طریق اپلیکیشن، بتوانید از آنها استفاده کنید.
با توجه به محبوبیت اینستاگرام در بین روزنامه‌نگاران ایرانی، شما می‌توانید از طریق این راهنما در وب‌سایت سرتفا، حساب هک شده اینستاگرام خودتان را بازیابی کنید. برای سایر حساب‌ها نیز از طریق بخش پشتیبانی هر کدام از شبکه‌های اجتماعی، می‌توانید به‌طور مستقل اقدام کنید.
۵. مدیریت دسترسی اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های مختلف به حساب‌های شبکه‌های اجتماعی
یکی از ویژگی‌های مشترک میان اغلب شبکه‌های اجتماعی، امکان دادن دسترسی به اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های شخص ثالث است؛ به عنوان مثال شما می‌توانید به سرویس‌های آنلاین مختلف مانند اسپاتیفای Spotify امکان دسترسی انتشار مستقیم محتوا در حساب‌های فیس‌بوک و یا توییترتان را بدهید.
به طور کلی، دادن دسترسی به حساب‌های شبکه‌های اجتماعی از طریق اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های ثالث کاری، اقدامی امن محسوب نمی‌شود. زیرا با در معرض خطر قرارگرفتن یکی از این سرویس‌های شخص ثالث، ممکن است هکرها از طریق امکانی که از پیش برای دسترسی به آنها داده اید، به حساب‌های شما دسترسی مستقیم پیدا کنند. بنابراین، این دسترسی‌ها را به‌صورت دوره‌ای بررسی کنید و اگر موردی وجود داشت، بهتر است آنها را حذف کنید.
در پایان دقت کنید که اگر می‌خواهید تنها یک نکته از تمام نکاتی را که در این مطلب به آنها اشاره کردیم، اجرا کنید، اولین نکته را اجرا کنید که فعال کردن تایید هویت دومرحله‌ای است .
تصویر از دنیای اقتصاد