این منبع، بخشی از جعبه ابزار رسانههای تبعیدی است که در همکاری با شبکه رسانههای تبعیدی (Network of Exiled Media Outlets- NEMO) و با حمایت سخاوتمندانه صندوق اضطراری جویس بارناتان برای خبرنگاران (Joyce Barnathan Emergency Fund for Journalists) تهیه شده است.
برای اتاقهای خبر، بسیار مهم است که تاثیرگذاری گزارشهای خود را بسنجند. این کار میتواند به تصمیمگیری آگاهانه درباره محتوا، راهبردهای تعامل با مخاطبان و پیشنهاد برای درخواست بودجه، بهبود مدیریت منابع انسانی و بهبود روحیه تیم کمک کند. برای رسانههای در تبعید که دور از مخاطبان و کشورهای خود فعالیت میکنند، سنجش تأثیرگذاری کار خبرنگاری بسیار مهمتر است. چندین ابزار تحلیلی برای سنجش جنبههای مختلف کار خبرنگاری وجود دارند - مثل Google Analytics گوگل آنالیتیکس، Buffer بفر، Mailchimp میلشیمپ و SurveyMonkey سروی مانکی - اما تصمیمگیری درباره این که از کدام یک از این ابزارها استفاده کنید معمولاً میتواند دشوار باشد.
در ادامه این مطلب میخوانید که چگونه و کدام ابزارها را برای سنجش تاثیرگذاری کار خبرنگاری از تبعید، انتخاب کنید.
چه، چرا و چگونه
در نظر بگیرید که کدام اطلاعات برای تجزیه و تحلیل تأثیر کار شما مهمند، چرا مهمند و چگونه میتوانید از ابزارهایی برای به دست آوردن این اطلاعات استفاده کنید. نخست تعیین کنید که سنجش کدام موارد برای تیم شما از همه مهمتر است. شاید نکاتی مثل آمار بازدید از وبسایت باشد که تیم شما باید بیشتر از موارد دیگر به آن توجه داشته باشد. رفتار مخاطبان خود را هم در نظر بگیرید. اگر میدانید که مخاطبان شما به ندرت از فیسبوک استفاده میکنند، به تجزیه و تحلیل اطلاعات آن، اولویت ندهید. در نظر بگیرید که مخاطبان شما بیشتر از کدام پلتفرمهای اجتماعی استفاده میکنند و بررسی کنید که این روند استفاده، بین شهروندان داخل کشور با آنها که ساکن خارج از کشورند، چه فرقی دارد. سپس، به این فکر کنید که رسانه شما با این اطلاعات چه کار خواهد کرد. گردآوری دادهها درباره تأثیر کار شما، تنها به این خاطر که این کار را انجام داده باشید، تیم شما را تحت فشار قرار خواهد داد. قبل از این که یک آمار مشخص را گردآوری کنید، تصمیم بگیرید که تیم شما با آن چه کار خواهد کرد. این امر به بهبود جریان کار ویا محتوا کمک خواهد کرد. در پایان، نوبت انتخاب ابزار مناسب برای این کار میرسد. وقتی به دو سؤال «چه» و «چرا» درباره دنبال کردن تأثیر کار خود پاسخ دادید، به سراغ یافتن ابزاری بروید که دادههای مورد نیاز را برای شما جمعآوری کند. وقتی به دنبال یافتن ابزار هستید، آنهایی را در نظر بگیرید که اطلاعات مورد نیاز شما را فراهم میکنند، استفاده از آنها آسان است، با بودجه شما همخوانی دارند و سیاستهای آنها برای حفاظت از دادهها، واضح و اخلاقی هستند.
رسانههای در تبعید معمولاً با منابع مالی، انسانی و زمانی محدود کار میکنند. از همین رو مهم است که استفاده از ابزار انتخابشده، آسان باشد. خبرنگار هر قدر برای یادگیری و حفظ یک ابزار وقت کمتری هزینه کند، به همان اندازه وقت بیشتری را صرف استفاده از یافتههای خود خواهد کرد.
تنوعسازی کنید
بکوشید که همه تخممرغهای خود را در یک سبد نگذارید. در حالی که برای جلوگیری از تحت فشار قرار گرفتن، باید تعداد ابزارهای مورد استفاده خود را محدود کنید، مقداری تنوع هم ضروری است. این موضوع به خصوص زمانی مهم است که ابزار مورد استفاده شما در کشوری که مخاطبانتان آنجا هستند، سانسور شده باشد و یا نرمافزارنویسان، خدمات آنها را برای مناطق مورد هدف شما متوقف کرده باشند. دلیل دیگر برای تنوع در استفاده از ابزارها، جبران اطلاعاتی است که یک ابزار نمیتواند جمعآوری کند. برای مثال، اگر مخاطبان شما مجبورند از ویپیان برای دسترسی به وبسایت شما استفاده کنند، ابزارهای معمولی که برای تشخیص گستردگی جغرافیایی مخاطبان به کار میروند، به شما اطلاعات ناقص خواهند داد. در این صورت، راهاندازی نظرسنجیهای مقطعی و گنجاندن چند سؤال درباره مناطق زندگی مخاطبان در این نظرسنجیها میتواند به جبران اطلاعاتی که نتوانستهاید از ترافیک وبسایت به دست آورید، کمک کند.
از مخاطبان بشنوید
نهایتاً اطمینان یابید که ترکیبی از اطلاعات کمّی و کیفی درباره تأثیر کار خود در دست دارید. هرچند کار با اعداد شاید سادهتر باشد، بازخورد مستقیم به شکل نظر (کامنت)، اییمیل و یا پاسخ پرسشهای نظرسنجی میتواند کمک بزرگی برای آگاهیدهی به رسانه درباره پندارها و واقعیتهای مورد نظر مخاطبان باشد. برای مثال، بخش نظرات در حسابهای رسانههای اجتماعی معمولاً مملو از پیامهای مخاطبان است. برخی از خوانندگان متعهد همچنین تمایل دارند برای اتاقهای خبری که از نزدیک دنبال میکنند اییمیل بفرستند. این تماسهای مستقیم که برخی منفی و برخی مثبت هستند میتوانند یک منبع غنی اطلاعات برای رسانهها باشند تا رسانهها با استفاده از آن، برنامهریزی کنند و یا برای بهبود تعامل با مخاطبان و راهبردهای تولید محتوا تلاش کنند.
تجزیه و تحلیل کیفی بازخورد خوانندگان، به ویژه زمانی که با اطلاعات کمّی همراه باشد، تصویر قابل اعتمادتری از مخاطبان شما و نیازهای آنها ارائه خواهد داد. امروز ابزارهای زیادی وجود دارند که این کار سخت را برای شما انجام میدهند.
هر گونه تجزیه و تحلیل دادهها و تحقیق درباره آنها باید با استفاده از یک رشته پرسش مشخص که مخاطبان اتاق خبر شما باید به آنها پاسخ دهند، تهیه شود.
به یاد داشته باشید که قبل از رفتن به «چگونه» به دو پرسش «چه» و «چرا» درباره سنجش تأثیرگذاری کار خود پاسخ دهید. این که با یافتههایتان باید چه اقدامهایی بکنید، مسأله بعدی است؛ همین گردآوری اطلاعات، به شما اطمینان خواهد داد که مخاطبان خود را در قلب رویکرد تحریریه، راهبردهای تعامل با مخاطبان، پیشنهادهای درخواست بودجه و مسائل دیگر قرار دادهاید.
Sudeshna Chanda سودشنا چاندا، مدیر برنامه و مدیر تبلیغات رسانه زمانه است که یک رسانه فارسی زبانِ در تبعید در آمستردام است.