تشدید فراگیری کرونا و اهمیت تصریح دستورهای بهداشتی

با تسریع گسترش ویروس کرونا و افزایش شمار مبتلایان و میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری در ایران، داده های گوناگونی که از سوی مسئولان اعلام می شود، گاه گمراه کننده است، و  گمراه کننده بودن آنها گاهی به دلیل عدم توضیح کافی یا تصریح کامل موضوع مورد بحث است.

در این شرایط، راستی آزمایی و تصریح در گزارش های خبری و تحلیلی، بیش از پیش اهمیت می یابد و ضرورت آن روشن می شود. خبرنگاران مسئولیت خطیر و انکارناپذیر راستی آزمایی سخنان مسئولان را به عهده دارند؛ نه تنها از این روی که مسئولان دقت بیشتری در اظهار نظر یا صحبت از واقعیات به خرج دهند، بلکه به این سبب که مردم مخاطب اصلی خبرنگارانند که به اطلاعات و اعداد و یافته های دقیق و صحیح نیاز دارند و توضیح برای تصریح سخنان مسئولان نیز برای آگاهی رسانی به مردم اهمیت دارد. مخاطبان چنین داده ها یا توضیحاتی را با استناد به گزارش های خبرنگاران به دست می آورند؛ داده هایی که گاه به تصمیم گیری یا عملکرد خاصی منجر می شود و ممکن است سرنوشت ساز باشد. 

تشریح و تصریح سخنان مسئولان 

روز یکشنبه ۱۵ تیر، علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت ایران طی سخنانی پیرامون رعایت پروتکل های بهداشتی برای پیشگیری از گسترش ویروس کرونا، به نکاتی از جمله امکان دسترسی ایران به واکسن کرونا در آینده و طرح فاصله گذاری هوشمند اجتماعی اشاره کرد. 

سخنان معاون وزارت بهداشت از دیدگاه اطلاعات مربوط به ویروس کووید-۱۹، ابتلا به آن، و واکسن آن، اطلاعاتی است که بخش هایی از آن بدون واکاوی و به گونه ای گذرا، نادیده گرفته شد. آنچه اهمیت خاص دارد، درک دقیق و عمیق این نکات برای حفظ تندرستی و دوری از خطر ابتلا به بیماری است. 

نقش خبرنگاران در این میان حساس تر و مهم تر از هر زمان دیگری است، و اطلاع رسانی آنها ممکن است سرنوشت ساز و حیاتی باشد، چون می توانند این گونه سخنان را موشکافانه واکاوی و راستی آزمایی کنند، و پیرامون آنها توضیح روشن و همه فهم ارائه دهند. 

معاون وزیر بهداشت ایران در سخنان تلویزیونی روز پانزدهم تیرماه خود، به «شکست طرح فاصله گذاری هوشمند» نیز اشاره کرد. 

نکته مهم و درخور اعتنا آن است که این مسئول وزارت بهداشت، پس از اشاره به شکست خوردن طرح فاصله گذاری هوشمند اجتماعی، به «عدم رعایت پروتکل های بهداشتی» نیز اشاره کرد، و درواقع‌ آن را علت شکست خوردن فاصله گذاری هوشمند اجتماعی عنوان کرد. اما مخاطبی که بخش اول این سخنان را شنیده یا خوانده اما به ادامه آن توجه کافی نکرده، و حتی برخی نقل قول های رسانه ای که از این سخنان شده، در ذهن یا نقل قول خود، جمله را با عدم رعایت فاصله گذاری تکمیل کرده اند، نه با عدم رعایت پروتکل های بهداشتی. 

عده ای از مخاطبان ممکن است این سخنان را بشنوند و نتیجه بگیرند که فاصله گذاری اجتماعی تمهیدی بی حاصل است یا تصور کنند که دانش امروز دوری گزیدن از دیگران را برای سالم ماندن بیهوده می پندارد. خبرنگاری که با محور این موضوع مطلب می نویسد یا گزارش تهیه می کند، به راحتی می تواند این گره را برای مخاطبانش باز کند و توضیح دهد که پژوهش های پزشکی نشان می دهد که فاصله گرفتن از دیگران تا حد ممکن، برای حفظ سلامتی و در امان ماندن از بیماری همه گیر کرونا، حیاتی است و همه شهروندان تا جایی که می توانند، باید با رعایت و حفظ فاصله از دیگران، زندگی روزمره خود را شکل دهند. 

اتکاء به اعتماد عمومی در اوج همه گیری بیماری 

طی سال های اخیر به گونه ای فزاینده روشن شده که در اغلب کشورها و شرایط، عمده مردم به خبرنگاران بیشتر از مسئولان اعتماد دارند. اینجا و در این روزهاست که خبرنگاران می توانند با تکیه بر این اعتماد، برای بهبود زندگی آنها از این بیماری همه گیر گزارش تهیه کنند و ابعاد گوناگون آن را پوشش دهند.

سخنان مسئولان گاهی به نظر مردم یکنواخت یا کسالت بار می رسد، گاهی به آنها اعتماد نمی کنند، و گاهی بی توجه از آنها می گذرند، چون به تجربه دستوری بودن طبیعت این نوع سخنان را دریافته اند. خبرنگاران اما، جایگاه متفاوتی در میان مردم دارند. جایگاهی که می توانند از آن برای روشن کردن نکات مختلف مربوط به پیشگیری از کرونا، رعایت موازین بهداشتی، پیشنهاد راه حل، تأکید بر ضرورت رعایت فاصله گذاری اجتماعی، و موارد مشابه بهره ببرند. 

خبرنگاران مسئول، اثرگذار، و دقیق در این گونه شرایط از خبرنگاران عادی متمایز می شوند. موضوع، دیگر فقط تفکیک و تفاوت گزارش یا تحلیل نیست؛ موضوع، نجات جان هم نوعان و هم مهینانی است که به محتوای پوشش خبری خبرنگاران اعتماد و اتکاء می کنند. 

تصویر از: همشهری آنلاین