همزمان با اغاز پاییز و شروع فعالیت مدارس، میزان ترافیک و آلودگی هوا در کلان شهرهای ایران هم افزایش می یابد و هر قدر به فصل سرما نزدیک می شویم، احتمال آلودگی هوا هم بیشتر می شود. امسال، حتی طی تابستان نیز، مردم خوزستان، به ویژه اهواز، با این معضل مواجه بوده اند. آلودگی هوا یکی از معضلات عمده‌ی شهرهای بزرگ ایران است که هر سال گریبان این شهرها را می گیرد و با تعطیل کردن مدارس و ادارات دولتی، زیان‌های بزرگی به فعالیت‌های روزمره‌ی شهری می زند. پاییز و زمستان هم به شدت آلودگی هوا و میزان ذرات معلقی که در هوای شهرها وجود دارد، دامن می زند و هر سال مشکل را دوچندان می کند. طی هفته‌های اخیر آلودگی شدید گریبان تهران و چند شهر عمده دیگر ایران از جمله بندرعباس را گرفته و سبب تعطیلی مدارس و ادارات تهران شده است. گزارش سازمان محیط زیست بندرعباس حاکی از آن است که ظرف هفته‌ی گذشته، میزان گرد و غبار موجود در هوای بندرعباس هشت برابر حد مجاز است و درصد آلودگی هوای این شهر نیز از حد ایمن فراتر رفته.
تدابیری چون تعیین روزهای خاص برای تردد خودروهایی که شماره پلاک آنها به اعداد زوج یا فرد ختم می شوند، یا درخواست استفاده بیشتر از وسایل نقلیه‌ی عمومی و استفاده‌ی کمتر از خودروهای شخصی، سال‌هاست از سوی دولت و نهادهای دولتی تکرار می شود و با استقبال کافی مردم مواجه نمی شود.
در شرایط کنونی که با مشکلات لاینحلی چون جمعیت بیش از ظرفیت شهرهای کلان ایران روبه روییم و تعداد خودورها بیش از شماری است که امکان مهار کردن میزان آلودگی شان وجود داشته باشد، توجه همگان به معاینه‌ی فنی مرتب و دقیق خودورها نیز چنان نیست که باید و شاید. حتی در شهرهای حومه‌ی شمال تهران، مناطقی که کوهستانی و به طور معمول دارای آب و هوای سالم هستند، این مشکل دیده می شود، که گاه حتی وخیم‌تر از مشکل تهرانی هاست، چرا که آن مناطق با معضل وارونگی هوا هم مواجه می شوند که به مقدار آلودگی هوا دامن می زند.
با در نظر داشتن تمامی مشکلاتی که پیرامون آلودگی هوا وجود دارد و به نظر می رسد که هر سال وخیم‌تر و گسترده‌تر می شود و فعالیت را در شهرهای کلان فلج یا دست کم مخدوش می کند، مطبوعات چه نقشی در این میان دارند؟ جدا از خبررسانی، آیا آگاهی رسانی و فرهنگ‌سازی می تواند جامعه را به همکاری برای حل، یا لااقل کاهش شدت این معضل ترغیب کند؟ به نظر می رسد تکرار توصیه‌های ایمنی از سوی نهادهای دولتی برای مردم عادی و یکنواخت شده باشد. با آن که بسیاری از بخش‌های پیش‌گیری و مبارزه با آلودگی شدید هوا در کلان شهرها بخشی از مسئولیت دولت است و در نظر گرفتن و به کار گرفتن تدابیر و پیش‌بینی‌های لازم برای جلوگیری از رسیدن میزان آلودگی هوا به مرز خطرناک یا حتی بالقوه کشنده، برعهده‌ی دولت و شهرداری هاستو حال که کار به اینجا رسیده و اوضاع بحرانی شده، همکاری شهروندان برای کاهش خطراتی که گریبان‌گیر خودشان و خانواده‌شان است و به ویژه سالمندان، کودکان و بیماران را تهدید می کند، ضروری است و بدون این همکاری، چنین هدفی میسر نمی شود. برخی توصیه‌هایی که خبرنگاران حرفه‌ای برای پوشش بهتر و همه جانبه‌تر اخبار آلودگی هوا و روند مبارزه با آن دارند، اینهاست:
۱. در کنار انتقاد از دولت و شهرداری‌ها، به روش‌های مردمی مبارزه با آلودگی هوا و کاهش آن بپردازند؛
۲. با آگاهی رسانی بیشتر و گسترده‌تر نسبت به شیوه‌ی عملکرد و میزان نظم یا بی‌نظمی کار وسایل نقلیه‌ی عمومی، توجه دولت را به ضرورت تأمین ناوگان قابل اتکاتر و مطمئن‌تر وسایل نقلیه‌ی همگانی جلب کنند، تا امکان استفاده از آنها و میزان اتکاء به آنها در جامعه بیشتر شود؛
۳. در زمینه‌ی زیان‌های بیماری‌زا یا حتی مرگبار آلودگی هوا، به ویژه برای گروه‌های ضعیف تر و آسیب پذیرتر، به شکل وسیع تری اطلاع رسانی کنند؛
۴. تنها در هنگام اوج آلودگی هوا و بحرانی شدن آن، به این موضوع نپردازند و در تمام طول سال، از جمله تابستان که میزان آلودگی هوا کمتر است، به آن توجه داشته باشند تا هم توجه نهادها و مسئولان دولتی و هم توجه مردم، همواره به این موضوع پراهمیت و حیاتی، به هر حال و به نحوی، متمرکز باشد.
تصویر از ایسنا.