امروزه بخش مهمی از اخبار و اطلاعات مخاطبان از رسانه های آنلاین تامین می شود. روزنامه نگاری آنلاین اگرچه سابقه ای کمتر از دو دهه دارد اما فرم و محتوای عرضه آن به تدریج قوام یافته و تحت تاثیر تحولات تولید و عرضه محتوای رسانه های دیجیتال با ذائقه مخاطب همسو شده است.
شکل و شیوه عرضه محتوای رسانه ای درسایر رسانه ها مانند رادیو، تلویزیون و مطبوعات در مقایسه با رسانه های آنلاین در یک دهه گذشته کمتر دستخوش تغییر شده است، اما در روزنامه نگاری آنلاین تحول قالب و شیوه مخاطب سازی با سرعت و گستردگی بیشتری پیش رفته است.
برای درک بهتر شیوه چینش رسانه های آنلاین که اخیرا رواج یافته است، بهتر است ابتدا ببینیم که برای تولید و عرضه هر خبر یا گزارش آنلاین با چه عناصری سروکار داریم تا بعد به ساختار ارائه آن بپردازیم، این عناصر عبارتند از:
- متن: شامل تیتر، لید، نقل قول،... (سبک خبرنویسی)
- عکس: شامل اسلاید شو، ...
- ویدئو: شامل ویدئوی مرتبط با موضوع،...
- صدا: شامل گزارش، مصاحبه،...
- گرافیک: شامل نمودار، جدول، نقشه،...
- لینک: شامل لینک های درون متن و خارج از متن، خبرهای مرتبط،...
- کادر اطلاعات (فکت باکس)، وقایع نگاری،...
- کامنت و تعامل: شامل اظهار نظر مخاطبان، شئر (اشتراک در شبکه های اجتماعی)، ارسال عکس، گزارش یا ویدئو در رابطه با موضوع،...
روشی که برای چینش در اغلب سایت های خبری از جمله بی بی سی به کار می رود تقسیم کردن صفحه اینترنتی به سه بخش به این ترتیب است:
- بخش فوقانی: شامل تیتر، لید، ابتدای خبر به اضافه مهمترین و جذاب ترین عکس مرتبط یا گاه ویدئو.
- بخش میانی:شامل ویدئو، صدا، گرافیک، نقل قول
- بخش تحتانی: شامل گرافیک، عکس، لینک و کامنت
برای آنکه انگیزه مخاطب به خواندن خبر یا متن تقویت شود معمولا در انتهای هر بخش یک عنصر جذاب افزوده می شود تا مخاطب ترغیب به کشیدن تراز (کرسل) صفحه به پایین شود، این عنصر می تواند یک نقل قول، یک میان تیتر جذاب، ویدئو، صدا، عکس یا گرافیک جالب باشد.
به این ترتیب از نظر سبک خبر، در ابتدا روایت مانند سینمای کلاسیک حاوی ورودی و معرفی است در میانه اوج و گرهگاه های داستان و اطلاعات لازم و موجز ارائه می شود و در انتها روایت به پایان می رسد. این سبک خبری ممکن است ترکیبی از هرم وارونه با سبک های دیگر باشد اما در هر صورت بخش مقدماتی آن همانند یک داستان خوب پرورش یافته باید آنچنان دارای اهمیت و جذابیت باشد که مخاطب را با اطلاعاتی که در ادامه عرضه می کند به دنبال خود بکشاند.
در قسمت دوم این مطلب، پرورش و نگارش متن آنلاین بررسی خواهد شد.