این روزها با تداوم شیوع ویروس کرونا در ایران و گسترش فرایند ایمن سازی در اغلب کشورهای جهان، بیش از خود ویروس، واکسیناسیون آن، انواع واکسن و کندی روند تزریق واکسن در کشور مطرح است.
برای خبرنگارانی که این موضوعات را در ایران پوشش می دهند، آگاهی از انواع واکسن های موجود و شیوه ایجاد مصونیت هر کدام، و نحوه مراقبت از تندرستی خودشان، از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مطلب برخی از این مباحث را مرور می کنیم.
شناخت انواع واکسن کرونا
اغلب واکسن های موجود در ایران، به شیوه ای تهیه شده اند که از راه MRNA عمل نمی کند، بلکه با تزریق ویروس تضعیف شده در واقع ایمنی را به سلولهای بدن آموزش می دهد. این نوع واکسن با هدف کاهش شدت عفونت تهیه می شود و قصد اصلی آن، این است که تعداد کمتری از مردم را به بیماری شدید، مرگبار یا حتی نیاز به بستری شدن گرفتار کند.
واکسن های غربی فایزر و مودرنا و استپوتنیک روسی ۹۵ درصد کاهش احتمال ابتلا به ویروس را تا حدود ۹۵ درصد کاهش می دهند و خطر سرایت آن را حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد کم می کنند.
واکسن آسترازنکای ساخت کره جنوبی که در ایران نیز تزریق می شود، بین ۶۰ و درصد احتمال ابتلا به بیماری را کاهش می دهد و کاهش خطر سرایت را حدود ۶۰ درصد کمتر می کند.
واکسن چینی سینوفارم نیز در ایران تزریق می شود که در مورد میزان اثرگذاری آن نظرات گوناگونی وجود دارد.
ضرورت آگاهی خبرنگاران حوزه بهداشت ایران از واکسن های موجود
یکی از مسئولان بهداشتی ایران در پاسخ پرسش های خبرنگار روزنامه همشهری گفت که شرایط انتقال واکسن های فایزر که از راه قاچاق وارد کشور می شود و در کشور در بازار آزاد به بهای حدود ۲۵ میلیون تومان به فروش می رسد، روشن نیست و ممکن است در راه در درجه حرارت پایین تری از آنچه باید (که هفتاد درجه زیر صفر است) نگهداری شده باشد و به این ترتیب از میزان اثرگذاری اش کم شود.
آگاهی دقیق از این مسائل، اطلاعات و جزئیات برای همه خبرنگارانی که تحولات و اخبار مربوط به کووید-۱۹ و ایمنی سازی نسبت به آن را پوشش می دهند، مهم است.
وزارت بهداشت ایران اعلام کرده است که واکسن ایرانی کووایران برکت، که صد درصد ایرانی خوانده شده، کم عارضه ترین واکسن جهان است و میزان ایجاد ایمنی آن بالاست، اما داده های این واکسن مثل واکسن های غربی فایزر، مودرنا، آسترازنکا، و جانسون اند جانسون به منابع معتبر بهداشت جهانی مثل سازمان غذا و داروی آمریکا یا منابع بهداشتی و علمی اتحادیه اروپا ارائه نشده تا مورد بررسی قرار گیرد.
واکسن هایی که مثل فايزر و مدرنا با به کارگیری MRNA ساخته شده اند، برای نخستین بار در سطح وسیعی برای ایجاد مصونیت نسبت به یک ویروس مورد استفاده قرار می گیرند. دانش و داده های مربوط به این فرایند اما، ده هاست که مورد بررسی و آزمایش منابع و مراجع معتبر علمی جهان بوده است.
واکسن هایی که از ویروس غیرفعال تهیه می شوند -- واکسن روسی اسپوتنیک و واکسن غربی جانسون اند جانسون از این نوع هستند -- ایمنی بدن را نسبت به ویروس بالا می برند. تولید این نوع واکسن ها در سطح کلان بیشتر است چون تهیه آنها راحت تر است. این نوع واکسن ها در بدن آنتی بادی تولید می کنند تا بدن به طور طبیعی نسبت به ویروس مصون شود.
واکسن چینی سینوفارم هم از نوعی دیگر از ویروس غیرفعال استفاده می کند که ویروس را به شکل تجزیه نشده اش بدون توانایی ایجاد عفونت وارد بدن می کند. تولید این نوع واکسن دشوارتر است چون برای ساخته شدنش به تهیه میزان بالای ویروس نیاز دارد و فرایند شیمیایی پیچیده ای در تهیه آن به کار می رود چون باید ویروس را بی اثر شود تا استفاده از آن برای ایمن سازی امکان پذیر باشد.
واکسن کووید برای کودکان هنوز تولید نشده است اما پژوهش برای تولید آن ادامه دارد و نیاز به تولید آن به شدت وجود دارد، چرا که اگر کودکان مصون نشوند، امکان مصونیت کل جامعه وجود نخواهد داشت.
اهمیت مصونیت خبرنگاران در برابر ویروس کووید-۱۹
ضمن آن که خبرنگاران به سبب نوع حرفه شان باید در میان گروه های اولیه تزریق واکسن باشند، واقعیت آن است که بیش از آن که شغل افراد تعیین کننده دریافت واکسن و زمان دریافت آن باشد، زندگی شخصی و وضع تندرستی شان در این راستا تعیین کننده است.
بسیاری از خبرنگاران می توانند کار خود را از راه دور یا در خانه انجام دهند و از اینترنت و تلفن برای تحقیق و گفت و گو استفاده کنند، در نتیجه ممکن است کمتر نگران به تعویق افتادن روند تزریق واکسن در ایران باشند. اما اگر این نوع فعالیت برای برخی خبرنگاران میسر نیست، باید تلاش کنند در نخستین فرصت و امکانی که میسر می شود، واکسینه شوند.
برخی خبرنگاران که امکان دورکاری یا کار از منزل را دارند گفته اند که ترجیح می دهند به جای خروج از خانه یا ظاهر شدن در محیط های عمومی و تماس با مردم، در خانه کار کنند و از جمعیت فاصله بگیرند و موضوعاتی را پوشش دهند که امکان پوشش خبری آنها در شرایط دورکاری وجود دارد و بعد از تزریق واکسن از خانه خارج شوند.
اما همه خبرنگاران امکان این انتخاب را ندارند. آنچه مهم و در خور اعتناست، آن است که به ویژه طی سال اخیر، بیش از هر زمان دیگری روشن شده است که خبرنگاری حرفه ای ضروری است که هر جامعه ای همواره به آن نیازی مبرم دارد.
تصویر از خبرگزاری تسنيم