خبرنگاران چگونه باید به قربانیان فجایع و سوانح نزدیک شوند؟

نوشته Lori Shontz
Oct 30, 2018 در موضوعات تخصصی

کلیپی از شبکه‌ی سی ان ان طی دو هفته‌ی گذشته در آمریکا شهرت و بیننده‌ی فراوان یافت:‌ یکی از خبرنگار شبکه‌ی سی ان ان به زنی نزدیک شده بود و تلاش می کرد با او مصاحبه کند که روشن بود در تنگنای روحی است، و از سماجت خبرنگاران کلافه شد و فریاد زنان گفت:‌ «وقتی مردم در شرایط دردناک و دشواری هستند، شما خبرنگاران میکروفونی جلوی صورت‌شان می گیرید و می خواهید با آن‌ها مصاحبه کنید. این کار عاقلانه‌ی نیست!»

سی ان ان بعدا اعلام کرد که آن خبرنگار، پرسیده بود که آیا خانمی که در آن شرایط بود، می خواست جلوی دوربین مصاحبه کند یا نه، و آن خانم گفته بود بله. اما این کلیپ، نشان می دهد که عرصه تا چه اندازه بر برخی مردم تنگ شده که حاضر می شوند جلوی دوربین مشکل خود با خبرنگاران را مطرح کنند و از آن‌ها گلایه کنند.

خبرنگارانی که طی زمان، در فجایع و رویدادهای تلخ و غم انگیز گوناگون-طبیعی و غیر از آن-در آمریکا گزارش تهیه کرده اند، گفته اند که احساس وظیفه می کرده اند که نه تنها خبر را بازگو کنند و گزارش دهند، بلکه به قربانیان ادای احترام کنند و شاهدی بر فاجعه‌ی که در حال روی دادن است، باشند و چهره‌ی قهرمانانی را هم نشان دهند که در اوج بحران و فشار، به مردم کمک می کنند و برای نجات‌شان می کوشند.

خبرنگاران هم مقصر نیستند، چون به منطقه حادثه اعزام شده اند تا از رویدادهای جاری گزارش تهیه کنند. این، وظیفه‌شان است و کاری است که آموخته اند انجام بدهند.

اما در آمریکا، و برخی نقاط دیگر جهان، میزان اعتماد مردم به رسانه‌ها در پایین‌ترین سطح خود در طول تاریخ قرار دارد.

این، مشکلی واقعی و بزرگ است. اما بحث‌هایی که پیرامون آن انجام می گیرد، معطوف به موضوعات عمده تر و مسائل سیاسی است؛ مثل اخبار جعلی، دیدگاه‌های سیاسی، دانش رسانه‌ای، و غیره. درست است که این‌ها همه مشکلات حقیقی و مهمی هستند، اما اعتماد به خبرنگاران هم موضوعی دیگر است که دست کم به همان اندازه اهمیت دارد. 

Julia Dahl خبرنگاری است که مدتی پیش درباره‌ی گزارشی نوشت که سال‌ها قبل با فردی که مرتکب تجاوز جنسی شده بود و خانواده‌ی او، انجام داده بود. او گفت که شاید این گفت‌وگو، نظر و دیدگاه متهم و خانواده اش را برای همیشه نسبت به خبرنگاران تغییر داده باشد، چون ده سال پس از آن، رییس جمهوری آمریکا به متجاوزان جنسی لقب دشمنان مردم را داد، و به طور قطع خبرنگارانی را به خاطر آوردند که کسانی چون آن‌ها را مطرح کردند و به جامعه شناساندند.

Edgar Schein که روانشناس متخصص تعلیم و تربیت است، در کتاب مهمی که در سال ۲۰۱۰ نوشته، پیرامون رهبری بنیادین فرهنگی توضیح داده است و اهمیت آن را در عرصه‌ی روزنامه نگاری و خبرنگاری نیز بازگو کرده است. به خاطر داشته باشید که همیشه باید با قربانیان سوانح و حوادث مصاحبه کنید، حتی در مورد متهمان یا مجرمان، از اسم واقعی آن‌ها استفاده کنید تا شرایط حقیقی را به مخاطب‌تان منتقل کنید.

پرسش‌های دشوار در خبرنگاری باید مطرح شوند. اما شیوه‌ی طرح آن‌ها مهم است و باید مد نظر باشد. بسیاری از خبرنگاران اما، متوجه این واقعیت هستند که خیلی از مردم، در شرایط تنگنا و دشواری و بحران، نمی توانند یا نمی خواهند با کسی صحبت کنند و مایل به آن نیستند که خبرنگاران از آن‌ها گزارش تهیه کنند. با این همه، احتیاط، نرمش و ملایمت، ملاحظات حرفه‌ای، و اخلاق انسانی و حرفه‌ای، معیارهای مهمی است که باید هنگام کار رعایت شود.

 

نویسنده‌ی این مطلب Lori Shontz است که در دانشکده‌ی ارتباطات و خبرنگاری دانشگاه اورگان، خبرنگاری تدریس می کند.

تصویر اصلی از فلیکر، با مجوز NOAA Photo Library.