روزنامه نگاران باید پیش از انجام مصاحبه به خوبی خود را آماده کنند. موارد مورد نظر خود را در سه سوال خلاصه کنید در غیر این صورت در حین مصاحبه قادر به این کار نخواهید بود. در زمان گفتگو، به جای نگاه کردن به یادداشت های خود، به دقت به صحبت های مصاحبه شونده گوش کنید.
۱. هرگز سوال ها را پیشاپیش در اختیار مصاحبه شوند قرار ندهید. البته ایرادی ندارد که موضوع و چهارچوب کلی را با او در میان بگذارید، اما سوالی ها باید در جلسه مصاحبه مطرح شود. ارائه پیشاپیش پرسش ها، به مصاحبه شونده فرصت تمرین و بیان پاسخ های حساب شده را می دهد. به علاوه، همیشه امکان تغییر اوضاع و در نتیجه تغییر سوال های شما وجود دارد.
۲. سر وقت به دیدارمصاحبه شونده بروید، زیرا برای یک روزنامه نگار حرفه ای چیزی بدتر ازتاخیر در جلسه مصاحبه نیست.
۳. پیش از انجام گفتگو، اطمینان حاصل کنید که تجهیزات فنی شما مانند دستگاه ضبط صوت یا دوربین به درستی کار می کند یا باتری به اندازه کافی دارید.
۴. با احترام با مصاحبه شونده برخورد کنید. به گرمی به او خوش آمد بگویید، اما خیلی ذوق زده نباشید. فراموش نکنید که طرف مصاحبه، چه شخص رئیس جمهوری باشد چه مامور جمع آوری زباله، باید با او محترمانه برخورد کنید.
۵. شما باید شرایط مکان مصاحبه را تعیین کنید. یادتان نرود که این گفتگوی شماست و تعیین تصاویر پس زمینه یا میزان بلندی صدا برعهده شماست.
۶. محور توجه در مصاحبه شما نیستید. باید در پی نظرات مصاحبه شونده باشید، نه اینکه بر بیان دیدگاه خود درباره موضوع اصرار داشته باشید.
۷. تحقیقات مقدماتی را انجام دهید اما لازم نیست که از تمام نتایج آن در سوال های خود استفاده کنید. همیشه فرض کنید که اگر مخاطبان شما در مصاحبه حاضر بودند، چه سوال هایی می پرسیدند.
۸. مهم ترین سوال باید سوال اول باشد. فراموش نکنید که هرچه زمان گفتگو کمتر باشد امکان ناتمام ماندن مصاحبه و از دست رفتن برخی پرسش ها بیشتر خواهد بود.
۹. مصاحبه گفتگو با فرد است نه مجادله با او، بنابراین نباید هدف مصاحبه اثبات ناآگاهی افراد باشد.
۱۰. سعی کنید که از نگاه کردن مستمر به یادداشت های خود خودداری کنید زیرا مصاحبه شونده هم نگاه شما به دفتر یادداشت را تعقیب خواهد کرد. خواندن و گوش فرا دادن هم زمان بسیار دشوار است.
۱۱. بهتر است که بطور مستقیم در چشم های مصاحبه شونده نگاه کرد. از تکان دادن مداوم سر به بالا و پائین خودداری کنید، زیرا در حالت عادی در زمان صحبت با مردم، چنین کاری نمی کنید.
۱۲. سعی کنید که حداکثر سه تا چهار سوال بپرسید. مصاحبه کردن مثل سفر ماهیگیری نیست، بنابراین اگر با سه سوال به پاسخ های مورد نظر خود نرسیدید، پرسش های دیگری را مطرح کنید.
۱۳. شش سوال ابتدایی را همیشه به یاد داشته باشید: چه کسی؟ چه؟ کجا؟ چه وقت؟ چگونه؟ و چرا؟
۱۴. سوال های کوتاه بهتر از سوال های طولانیست. سوال های با جزئیات زیاد می تواند به سردرگمی مصاحبه شونده منجر شود. فراموش نکنید که تا حد امکان رک، اما مودب باشید.
۱۵. درباره صحت آمار و ارقام یا واقعیت های موارد مد نظر خود اطمینان داشته باشید. چیزی بدتر از آن نیست که مصاحبه شوند به ویژه در یک برنامه پخش زنده، اشتباه شما را تصحیح کند.
۱۶. به خوبی به حرف های طرف مصاحبه گوش کنید. شاید او می خواهد از مصاحبه برای اعلام نکته مهمی استفاده کند که انتظار آن را ندارید.
۱۷. درخواست مصاحبه شونده ای که از پاسخ هایش راضی نیست و می خواهد که آنها را تصحیح و تکرار کند را نپذیرید، مگر آن که اشتباهی در اظهاراتش رخ داده باشد یا وضع طوریست که امکان ایجاد تصور غلط برای مخاطب وجود داشته باشد.
۱۸. در پایان هر مصاحبه حتی اگر مصاحبه دشواری را پیش رو گذاشته اید فراموش نکنید که از شخص مصاحبه شونده تشکر کنید.
۱۹. پیش از این که فرد جلسه گفتگو را ترک کند از ضبط مصاحبه اطمینان حاصل کنید، زیرا در صورت ترک جلسه و کشف ایراد فنی در ضبط، تکرار مصاحبه بسیار دشوارتر خواهد بود.
۲۰. در زمان ویرایش متن گفتگو از دستکاری در محتوای پاسخ ها به طوری که منظور اصلی مصاحبه شوند را نرساند، خودداری کنید. چنین کاری غیراخلاقی است.
این مطلب به وسیله جالدیپ کاتوال برای سایت Media Helping Media نوشته شده است. جالدیپ کاتوال حرفه روزنامه نگاری را از سال ۱۹۸۵ آغاز کرد. او به عنوان گوینده برای شبکه های خبری بی بی سی، کانال ۴ بریتانیا و رادیو هلند کار کرده است. او همچنین در کشورهای مختلف روزنامه نگاری آموزش داده و در طرح های گسترش رسانه ها و مطبوعات فعال بوده است.