مِری جو وِبستِر، ویراستار فعلی بخش داده روزنامه «مینیَپولیس استار تریبیون»، سال ۲۰۱۵ کار خود را در بخش متروی این روزنامه آغاز کرد. وبستر به خاطر میآورد زمانی که کار در «استار تریبیون» را شروع کرد، فقط یک شغل در حوزه داده در این روزنامه وجود داشت که مرتبط با تیم تحقیقاتی بود و بیشتر روی پروژههای طولانی مدت تمرکز داشت.
وبستر به سرعت برای تغییر این شرایط دستبهکار شد. او در استخدام یک متخصص در حوزه مصورسازی داده نقش داشت. بعدتر، «استار تریبیون» یک برنامهنویس توسعهدهنده (developer) نیز برای تحریریه استخدام کرد و در نهایت وبستر شخصاً تیمی را تشکیل داد که فقط در خدمت بخش متروی روزنامه نبود و به تمام تحریریه خدمات میرساند.
«استار تریبیون» یک روزنامه محلی است که اخبار ایالت مینهسوتا را پوشش میدهد. در طول دوران حیات این روزنامه، شرکتهای سهامی خصوصی مختلفی این روزنامه را خریداری کرده و فروختهاند. در نهایت، سال ۲۰۰۹، «استار تریبیون» اعلام ورشکستگی کرد. سال ۲۰۱۴، یک میلیاردر اهل مینهسوتا به نام گلِن تِیلور روزنامه را خرید. علیرغم نشیب و فرازهایی که در خصوص مالکیت این روزنامه طی این سالها در جریان بود، «استار تریبیون»، به طور مرتب به انتشار مقالات تحقیقی بدیع پرداخت و سال ۲۰۲۱ جایزه معتبر پولیتزر را به خاطر پوشش خبری قتل جورج فلوید از آن خود کرد.
در حال حاضر، بسیاری از اعضای این تحریریه و کسانی که در تیم وبستر کار میکنند، بیش از یک مسئولیت بر عهده دارند. به عنوان مثال، برنامهنویس توسعهدهنده تحریریه (developer)، در فعالیتهای پشت صحنه (backend) پروژههای بزرگ مرتبط با داده، نظیر پیگیری نتایج انتخابات، نقش دارد. متخصص حوزه مصورسازی داده «استار تریبیون» به عنوان روزنامهنگار برهمکنشی داده (interactive data journalist) فعالیت دارد و همزمان، مشغول تحقیق و بررسی اعداد و مصورسازی آنهاست.
«استار تریبیون» همچنین اخیراً یک تولیدکننده حوزه گرافیک را استخدام کرده که در خصوص داده هم مهارت دارد و در این روزنامه به عنوان طراح صفحه دیجیتال و دادهنگار فعالیت میکند. هر زمان که روزنامه به دنبال استخدام خبرنگار تازه است، وبستر یا بر استخدام کسانی که در حوزه داده مهارت دارند تأکید میکند و یا خودش آنها را در این خصوص آموزش میدهد.
او میگوید: «ما خودمان سعی میکنیم این کارها را انجام دهیم و به نوعی بدون استخدام نیروی بسیار، تیممان و کارمان را گسترش بدهیم.»
این تیم کوچک و درهم برهم کارهای بسیاری در ایالات مینهسوتا انجام داده است. وبستر معمولاً برای کار روی یک گزارش، با خبرنگاران حوزههای مختلف همکاری میکند. به عنوان مثال نام او را میتوان به عنوان نویسنده همراه بالای گزارشهای مربوط به کاهش شمار دانشآموزان مدارس دولتی و تمایلشان به رفتن به مدارس خصوصی و چارتر دید.
او همچنین در گزارشی دیگر به تحلیل آمار و ارقامی پرداخته که نشان میدهد در دوران کرونا، پس از منقضی شدن مهلت قانونی تخلیه منازل [به دلیل ناتوانی مالی مستأجران در پرداخت اجاره طی این دوران]، آمار تخلیه منازل افزایش پیدا کرده است. زمستان ۲۰۲۳، وبستر کار بر روی یک پروژه پنج قسمتی را تکمیل کرد که تمرکزش روی سیستم قضایی مرتبط با نوجوانان بود. تکمیل این پروژه دو سال به طول انجامید. او همچنین هفتهنامه «دِیتا دراپ» را راهاندازی کرد؛ یک هفتهنامه دیجیتال داده محور.
به گفته وبستر، کرونا موجب شد اهمیت و قابلیت داده در تحریریه بیشتر به چشم بیاید. او میگوید: «داده به بخش مهمی از گزارشگری روزانه ما تبدیل شد.» صفحه پیگیری کرونای «استار تریبیون» که آمار ابتلا به ویروس و مرگ ناشی از کرونا را بهروز میکرد، پربازدیدکنندهترین صفحه این روزنامه از زمان تأسیس آن تاکنون است. این صفحه موجب جذب خوانندگان تازه هم شد و به گفته وبستر «نیاز ما به داده را پررنگتر کرد».
ساخت دیتابیس
هرچند خبرنگاران در آمریکا میتوانند پیرو قانون آزادی اطلاعات، به دادههای بسیاری دسترسی پیدا کنند، یا برای دستیابی به آنها درخواست رسمی بدهند، بسیاری از پروژههای بزرگی که وبستر روی آنها کار کرده، نیازمند دادههایی بود که وجود نداشت و تیم «استار تریبیون» باید خود، این مجموعه داده را میساخت.
به عنوان مثال، «استار تریبیون» دیتابیسی را ساخت که حاوی اطلاعات مرتبط با افسران پلیسی بود که در زمانی که مجوز فعالیت به عنوان افسر پلیس داشتند، جرمی مرتکب شده بودند ولی ارتکاب جرمشان از جانب ایالت مینهسوتا هیچ عواقبی به دنبال نداشت.
روزنامهنگاران «استار تریبیون» همچنین دیتابیسی مرتبط با تحقیقات مربوط به تعرض جنسی در این ایالت ساختند. تحلیل این دیتابیس نشان میداد که فقط هفت درصد پروندههای تعرض جنسی به محکومیت کیفری منجر میشود. در موردی دیگر، خبرنگاران این روزنامه اطلاعات تمامی افرادی را که بهدست پلیس در مینهسوتا کشته شدهاند، در یک دیتابیس گردآوری کردند و توانستند نشان دهند که چند نفر از این افراد در زمان مواجهه با پلیس، بیماری روانی داشتهاند یا از یک بحران روحی رنج میبردند.
وبستر میگوید: «این سه مورد، بزرگترین پروژههایی هستند که در طول دوران فعالیتم روی آنها کار کردهام و همگی از مواردی هستند که ما باید برای آنها دیتابیس خودمان را میساختیم، چرا که این اطلاعات به صورت داده وجود نداشت.»
«آموزش ماهیگیری» به خبرنگاران
یکی دیگر از مسئولیتهای وبستر این است که به گزارشگران «ماهیگیری» یاد بدهد. این بدان معناست که روزنامهنگاران یاد میگیرند مجموعه دادهها را با دقت نگاه کنند و اگر دادهای سؤالبرانگیز است، دست به کند و کاو بیشتر بزنند. این کار به روزنامهنگاران میآموزد تا به دادههای مبهم دولتی خیلی اتکا نکنند.
وبستر میخواهد روزنامهنگاران از ارگانهای دولتیای که دادهها را در اختیار دارند سوال کنند؛ سؤالهایی نظیر «چه دادههایی را جمعآوری میکنید؟ آنها را چگونه جمعآوری میکنید؟ آیا این دادهها به صورت فرم در اختیارتان قرار میگیرد یا یک نفر آنها را داخل دیتابیس تایپ میکند؟ آیا گزارشی بر اساس آنها منتشر میکنید؟».
به گفته وبستر، تلاش برای اینکه تحریریه روزنامه در حوزه داده سررشته پیدا کند، نیازمند این بود که فقط روی روزنامهنگاری کلاسیک تمرکز نداشته باشد و نگاهش به حوزه دیجیتال هم باشد. او برای ویراستاران هم جزوههای آموزشی تهیه کرده است.
وبستر میگوید: «متوجه شدم وقتی ویراستاران به بخش داده یک گزارش میرسند، قفل میکنند.» به همین دلیل او برخی اصول ابتدایی را به ویراستاران آموزش داد؛ مواردی نظیر اینکه چطور میتوانند هضم داده را برای خوانندگان راحتتر کنند. او همچنین آنها را تشویق کرد تا به همراه گزارشگرانشان، برای تأیید صحت و سقم داده، اصول سختگیرانهای را به کار بگیرند.
او در مورد داده میگوید: « [هنگام کار با داده] شما همچنان گویی با منابع (مصاحبهشوندگان) گفتگو میکنید. سؤالهایی مطرح میکنید و اطلاعاتی گرد میآورید. تنها تفاوت این است که این اطلاعات را از جای متفاوتی میگیرید و انجام این کار مستلزم یادگیری ابتدایی یک زبان بیگانه است.»
نوآوری وبستر در حوزه روزنامهنگاری داده فقط به تحریریه «استار تریبیون» محدود نمیشود. در بیست سال گذشته او کلاسهای دانشگاهی و ورک شاپها (کارگاهها)ی مختلفی برگزار کرده است.
حوالی سال ۲۰۰۹ او شروع کرد به ذخیرهسازی آموزهها و نکات مربوط به دادهنگاری در دراپباکس (Dropbox) و گیتهاب (GitHub). در دوران شیوع کرونا که وقتش آزادتر بود وبسایت «آکادمی روزنامهنگاری داده» را راهاندازی کرد. این وبسایت مجموعهای است از ویدیوهای مختلف؛ از آموزش ابتدایی اکسل (Excel) گرفته تا چگونگی تولید یک مجموعه داده بینقص.
«آکادمی دادهنگاری» یک منبع رایگان است برای تمام کسانی که به استفاده از اعداد و تحقیق درباره گروهها و مجموعههای قدرتمند در اجتماعشان علاقه دارند.
اهمیت شبکه پشتیبان
به گفته وبستر، یکی از اصول اساسی موفقیت دادهنگاران، داشتن کسانی است که همراه آنها هستند و یک شبکه پشتیبان برای آنها ایجاد میکنند. در حال حاضر شبکه جهانی گستردهای از خبرنگاران باتجربه حوزه داده وجود دارد که حاضرند پیشنهادها و تخصص خود را در اختیار تازهکارها بگذارند.
وبستر میگوید: «جامعه دادهنگاری به هر کسی که از آن کمک بخواهد، کمک خواهد کرد. ممکن نیست به اتهام مطرح کردن سؤالی احمقانه طرد شوید یا مورد تمسخر قرار بگیرید.»
خود وبستر سال ۱۹۹۶ زمانی وارد حوزه خبرنگاری با کمک کامپیوتر شد که یکی از همکارانش در یک روزنامه کوچک در ایالت ویسکانسین او را با اِکسِل آشنا کرد. او میگوید: «شروع کردم به آموختن اکسل و اینکه این برنامه به چه کار من میآید.» سال ۲۰۰۱ وبستر دیگر یک دادهنگار تمام وقت بود.
به گفته وبستر دانشکدهها آن زمان هنوز ظرفیت و زیرساختهای لازم را برای آموزش حرفهای دادهنگاران نداشتند و افرادی نظیر وبستر باید خودشان از کار ابزارهای تازه در این حوزه سردر میآوردند. او همچنان معتقد است که هنوز هم «کمک خواستن از دیگران تنها راه پیشرفت در این حوزه است».
تصویر از Data journalism.ir.
این مطلب، بخشی از مجموعه منابع جعبه ابزار آموزش خبرنگاری محاسباتی است.