بسیاری از خبرنگاران ایرانی می گویند هر سال، در آستانه یا به مناسبت ۱۷ مرداد، روز خبرنگار، به برخی مشکلات خبرنگاران ایرانی اشاره می شود و گفت و گوهایی با آنها می شود، به چالش های حرفه ای، اقتصادی، یا دشواری هایی مثل عدم امنیت شغلی آنها اشاره می شود، اما چند روز پس از آن، این همه به فراموشی سپرده می شود، بدون آن که اقدامی برای بهبود شرایط کار و زندگی خبرنگاران صورت گیرد.
این روزها با بحران گسترده همه گیری کرونا از سویی و تداوم و تا حدی تشدید بحران کاغذ، کمبودی که به شدت بر رسانه ها اثرگذار بوده است از سوی دیگر، فعالیت حرفه ای و امنیت شغلی خبرنگاران را به مخاطره انداخته و سبب بیکاری عده ای از آنها، و نگرانی بسیاری دیگر از آنها شده است.
حدود شش ماه پیش، در اوایل اوج گیری بحران کرونا در ایران، مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران به نقل از مصطفی اقلیما، آسیب‌شناس اجتماعی و رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران، نوشت: «بزرگترین مشکل خبرنگاران این است که کارفرمایان که همان مدیران رسانه هستند اجازه چاپ مشکلات آنان را نمی‌دهند، چون خبرنگار به‌عنوان کارگر حقی برای چاپ مشکلات خود در روزنامه و خبرگزاری‌ها ندارد و تصمیم نهایی با کارفرما و مدیران رسانه است.»
کمبود کاغذ و دشواری های تأمین منابع مالی در میان معضلاتی است که برخی رسانه‌های ایرانی را با خطر تعطیلی روبه کرده است. در این میان، طبیعی است که بیشترین آسیب را خبرنگاران و کارکنان رسانه ها می بینند. اما این آسیب، به ناگزیر بر کار آنها و کیفیت و کمیت محتوای کار رسانه اثر جدی می گذارد. رسانه های ایران گزارش کرده اند که طی چند ماه اخیر، بسیاری از روزنامه‌ها صفحات چهار رنگشان را تک‌رنگ کرده‌اند و برخی روزنامه‌ها هم روزهای پنجشنبه دیگر منتشر نمی‌شوند.
صاحبان و مدیران مسئول برخی از رسانه ها چالش های کاری خبرنگاران را به عدم پاسخگویی مسئولان دولتی به این مشکلات عنوان می کنند. برخی ناظران معتقدند که ضمن آن که بخشی از مشکلات خبرنگاران ناشی از کمبودها یا بی توجهی های دولت است، بخشی از آنها نیز در کوتاهی مسئولان رسانه ها و صاحبان مطبوعات ریشه دارد.
جدا از مشکلاتی که سبب شده خبرنگاران ایرانی در شرایط کنونی کار خود را در معرض خطر ببینند، مشکلاتی که از گذشته با آنها دست و پنجه نرم کرده اند، به جای خود باقی است. بیمه سلامت و مشکل مسکن، در میان مشکلاتی است که بسیاری از خبرنگاران، به ویژه خبرنگاران آزاد یا حق التحریری، که کارمند ثابت رسانه یا نشریه خاصی نیستند، با آنها مواجهند. این مشکلات از قدیم در بافت خبرنگاری ایران ریشه دوانده و طی سال های اخیر، و اکنون با بحران همه گیری ویروس کووید-۱۹، در میان قشر خبرنگار پیچیده تر و فراگیرتر شده است.
خبرگزاری ایرنا دو سال پیش در خصوص این نوع دشواری ها نوشت که خبرنگاران که خود، بیانگر مشکلات مردم و معضلات جامعه اند، و بازوی اصلی اطلاع رسانی اجتماع محسوب می شوند، خود، باید در زندگی روزمره شان با بسیاری از همین مشکلاتی که از آنها گزارش تهیه می کنند، دست و پنجه نرم کنند.
اما همین خبرنگاران هستند که شاید با تشکل صنفی و تقویت تعامل میان خود و همکارانشان، بتوانند راهکاری برای ابراز و بیان مشکلاتشان، آگاهی رسانی به جامعه پیرامون آنها، و طرح آنها با صاحبان رسانه ها و نشریات بیابند.
همکاری مدیران رسانه ای و سرمایه گذاران نشریات با خبرنگارانی که خون جاری در نهادهای خبری آنها هستند، می تواند بسیاری از مشکلات خبرنگاران را روشن تر کند. همراهی مدیران و صاحبان رسانه ها با خبرنگاران برای تدبیراندیشی و کوشش برای پاسخگو قرار دادن مقام های دولتی و آنها که در این راستا مسئولیت اجرایی دارند، به تلاش برای طرح و رفع این نوع مشکلات کمک بسیاری خواهد کرد.
تصویر از ایلنا
Read more articles by
