ادعاهایی درباره این که افراد فاقد شرایط شرکت در انتخابات رأی میدهند، یکی از شیوههای رایج انتشار اطلاعات نادرست است که با نزدیک شدن زمان رقابتهای انتخاباتی، منتشر میشود. ممکن است بدخواهان با هدف تلاش برای تقلب در انتخابات، به دروغ ادعا کنند که افرادِ فوت شده در فهرست رأیدهندگان بودهاند و یا مردم با استفاده از کارتهای شناسایی افراد متوفی رأی میدهند. در برخی از موارد، شاید به علت اشتباهاتی در ثبتنام، اسم افراد متوفی در میان نام رأیدهندگان دیده شود. مسئولان معمولاً میتوانند این اشتباهات را اصلاح کنند.
در موارد دیگر امکان دارد که بین زمان تهیه فهرست رأیدهندگان و روز انتخابات، افرادی فوت کنند. سیستم انتخاباتی کشورها معمولاً برای رسیدگی به این مشکل هم راهحلهایی دارند. برای مثال در جریان انتخابات پارلمانی سال ۲۰۲۲ در کاستاریکا، حکومت به علت همهگیری ویروس کرونا به رأیدهندگان اجازه داد که از کارتهای شناسایی منقضی استفاده کنند. منتشرکنندگان اطلاعات نادرست ادعا کردند که این امر، به هزاران فرد فوتشده اجازه خواهد داد که رأی بدهند. اما برعکس، فهرست رأیدهندگان تا روز برگزاری انتخابات بهروزرسانی شد تا نامهای فوتشدگان از آنها حذف شود.
یک نمونه دیگر در پرو رخ داد؛ در جریان انتخابات سال ۲۰۲۱ در این کشور ویدیویی منتشر شد که یک قانون انتخاباتی را نشان میداد که ظاهراً از سوی یک فرد فوتشده امضا شده بود. اما، این فقط یک اشتباه تایپی بود: کاربر، اعداد پایانی شماره کارت شناسایی را به اشتباه وارد کرده بود.
بیشتر بخوانید: کارآیی راستیآزمایی تصاویر در امحاء اطلاعات نادرست در میان لاتینتباران آمریکا
روایتهای نادرست درباره رأیدهندگان فاقد شرایط رایدهی معمولاً با هدف تأثیرگذاری بر جوامع حاشیهنشین پخش میشوند و اغلب از تبعیضهای اجتماعی سوءاستفاده میکنند. این، اتفاقی است که مرتب میافتد، به ویژه در زمان گرم شدن رقابتهای انتخاباتی.
در بسیاری از کشورها کمپینهای انتشار اطلاعات نادرست به دنبال هراسافکنی درباره شرکت غیرقانونی پناهجویان در انتخابات فعال میشوند. در ممالکی که شهروندان خارجی بر اساس قانون اجازه رأی دادن دارند، با اطلاعات نادرست ادعا میشود کسانی که شرایط قانونی را برآورده نکردهاند هم اجازه دارند در انتخابات شرکت کنند.
در جریان انتخابات میاندورهای آمریکا در سال ۲۰۲۲، ادعاهای نادرست درباره رأی دادن غیرقانونی پناهجوبان بدون مدرک و آنهایی که تازه به این کشور آمده بودند به طور گسترده پخش شد. اما این ادعاها برخلاف این واقعیت است که مهاجران برای رأی دادن در انتخابات، باید شهروند آمریکا باشند، بالای ۱۸ سال داشته باشند و یک روند اخذ تابعیت را طی کنند که میتواند سالها طول بکشد. یک نمونه واضح این روایتهای نادرست در ایالت کلورادوی ایالات متحده آمریکا رخ داد. عاملان بدخواه، به غلط این اطلاعات نادرست را پخش کردند که دولت ایالتی، ۳۰ هزار برگه رأی را برای مهاجران بدون مدرک فرستاده است.
در کلمبیا هم در پستهای نادرستی در رسانههای اجتماعی ادعا شده بود که ونزوئلاییها میتوانند در انتخابات کلمبیا شرکت کنند. در حالی که بر اساس قوانین کلمبیا، تنها کسانی که کلمبیایی نیستند اما میتوانند رأی بدهند، عدهای هستند که ویزا و کارت شناسایی کشور دیگری را داشته باشند و بیش از پنج سال در کلمبیا زندگی کرده باشند. بهعلاوه، آنها تنها اجازه رأی دادن در انتخاباتهای شهرداری و محلی را دارند، نه انتخابات ریاستجمهوری. در شیلی هم اطلاعات نادرستی پخش شد مبنی بر آنکه شهروندان خارجی که کمتر از یک ماه در کشور اقامت داشتهاند، میتوانند در همهپرسی قانون اساسی این کشور شرکت کنند. اما این اطلاعات گمراهکننده و جعلی بود؛ واقعیت این بود که تنها آن شهروندان خارجی که بیشتر از پنج سال در شیلی زندگی کرده بودند، اجازه داشتند رأی بدهند.
بیشتر بخوانید: ابزاری برای پیگیری قوانین مبارزه با انتشار اطلاعات جعلی
محتاط بودن در زمان پوشش خبری انتخابات و موضوعات مربوط به آن بسیار مهم است. باید اطمینان یابید که اطلاعات دقیقی ارائه میکنید و مراقب باشید که به دام گفتگوهای تبعیضآمیز یا وحشتافکنی در میان رأیدهندگان نیافتید.
در جریان همه انتخاباتها ممکن است اشتباهاتی رخ بدهند. اما این حیاتی است که آنها را به آسانی قبول نکنید و بینظمیها و تخطیها را به عنوان مدرکی دال بر آن ارائه یا عنوان نکنید که بسیاری هستند که با آنکه شرایط شرکت در انتخابات را ندارند، رأی میدهند.
این مسائل باید پوشش داده شوند تا دریافته شود که حکومت برای رسیدگی به نقصهای ساختارهای انتخاباتی، مکانیسمهایی را اجرا کرده است یا نه. این هم مهم است که تشخیص داده شود این رویدادها جدا از هم هستند و یا نتیجه تلاشی سازماندهی شده برای مداخله در فرایند انتخابات بودهاند. ناتوانی در انجام این کار میتواند منجر به انتشار اطلاعات نادرستی شود که هدف آن، مشروعیتزدایی از انتخابات است.
این مطلب، بخشی از جعبه ابزار خبرنگاری انتخابات و نحوه تشخیص اطلاعات غلط و جعلی است که از سوی آی جی نت در همکاری با Chequeado و Factchequeado تهیه شده و از سوی واتساپ حمایت مالی میشود.
برای اطلاعات بیشتر درباره اطلاعات نادرست پیرامون انتخابات به وبسایت PortalCheck مراجعه کنید.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Mika Baumeister