تقلا برای ماندن: نیمرخ، رسانه فعال زنان در افغانستان

Nov 3, 2021 in تعامل با مخاطبان
اعضای تحریریه نیمرخ در دفتر آن نشریه پیش از سلطه طالبان، تصویر از نیمرخ

نیمرخ هفته نامه ای ویژه‌ی زنان است که از چهار سال پیش در کابل به دست فاطمه روشنیان، که آن زمان ۲۳ ساله بود و فارغ التحصیل علوم سیاسی، بنیان نهاده شد. تا پیش از روی کار‌آمدن طالبان، هرهفته دو هزار نسخه چاپی از نیمرخ در کابل، بامیان، پروان، کاپیسا، پنجشیر، دایکندی و غزنی توزیع می شد.

از زمان قدرت گرفتن طالبان اما، فعالیت نیمرخ تنها در فضای مجازی ادامه دارد؛ در وبسایت Nimrokhmedia.com و در همه شبکه های اجتماعی:‌ فیسبوک، توییتر، یوتیوب، اینستاگرام و تلگرام. نیمرخ اکنون یکی از تنها رسانه هایی است که با تمرکز بر مسائل حوزه زنان در افغانستان فعال است. فعالیت بسیاری از دیگر نشریات ویژه زنان در افغانستان در پی روی کار آمدن طالبان توقف یافته است. 

فاطمه روشنیان مدیر مسئول و صاحب امتیاز نیمرخ، مریم شاهی سردبیر آن، و حسین احمدی سردبیر وبسایت آن است. نیمرخ به مسائل زنان، حقوق آنان، و موضوعاتی چون تأمین برابری جنسیتی در جامعه، محو خشونت علیه زنان، آگاهی زنان از حقوق و آزادی شان، نقش زنان در امور اجتماعی - سیاسی جامعه،  تابوهای اجتماعی در مورد زنان و فمینیسم در قالب گفت‌وگوهای ویژه، خبر، مقاله، ترجمه، گزارش‌های تحلیلی و تحقیقی می‌‍پردازد.

نیمرخ که چند خبرنگار و مسئول امور فنی دارد، تاکنون ۱۵۲ شماره هفته‌نامه و ده ویژه‌نامه منتشر کرده و صفحات آنلاین نیمرخ نیز توسط ده‌ها هزار مخاطب دنبال می‌شود. ماهانه بیش از دو میلیون و ۶۰۰ هزار کاربر از وبسایت  نیمرخ دیدن می کنند. 

اگر هنوز مشترک دریافت هفته نامه خبری رایگان آی جی نت فارسی نشده اید، اینجا ثبت نام کنید. 

پایه گذاران و مدیران نیمرخ می گویند درهفته نامه شان پی گیر کارزار برابری خواهی زنان با مردان هستند. در ستونی با عنوان «نیمرخ دیگر» دیدگاه‌ها و باورهای مردان در مورد زنان منعکس می‌شد. مردان نویسنده‌ی این ستون از همجنسانشان می‌خواستند که رویکردشان در قبال زنان را بر مبنای برابری تغییر دهند و در خانواده و نظام سیاسی کشور دست از مردسالاری بردارند.

حسین احمدی، تصویر از نیمرخ

دفتر نیمرخ در نخستین روز ورود طالبان به شهر کابل بسته شد؛ روزی که آغاز یک هفته سکوت و ناباوری و هراس از حضور و قدرت گرفتن طالبان بود. 

با خانم روشنیان و آقای احمدی، به ناگزیر در دو نشست مختلف صحبت کردیم. به سبب محدودیت هایی که در پی به قدرت رسیدن طالبان متوجه آنهاست، موفق نشدیم گفت و گوی سه نفری بکنیم. صحبتم با روشنیان در میان قطع پیاپی تماس و صدای بلند سگی که گویی او نیز از قدرت گرفتن طالبان ناخشنود بود و بی وقفه پارس می کرد، انجام شد. این گفت و گو ها را در دو بخش می خوانید. این، دومین بخش آنهاست. 

فاطمه روشنیان که به خروج از افغانستان و ادامه فعالیت در حوزه زنان افغان و برای آنها امید دارد، گفت که زنان افغان در شرایط کنونی هیچ گونه مصونیت و امنیتی احساس نمی کنند. 

روشنیان و احمدی گفتند گزارشگران نیمرخ به سبب تهدیدهایی که حتی پیش از حاکمیت طالبان از سوی تندروان جامعه متوجه شان بود، نمی‌توانند به صورت علنی در دفتر حاضر شوند. 

احمدی افزود: «با آمدن طالبان تنها این نبود که ما از ترس بازداشت و شکنجه به دفتر نرویم و به نشرات آنلاین مان اکتفا کرده جلسات مان را در کافه‌ها پیگیری کنیم. بلکه نیمرخ به عنوان صدای زنان افغانستان در معرض خاموشی قرار گرفته است. از ترس طالبان نمی توانیم در دفتر کار کنیم. پروژه های حمایتی از نیمرخ قطع شده است. همکاران نیمرخ تحت تهدید امنیتی قرار دارند.»

به گفته آقای احمدی، از دید طالبان، تنها جایی که حضور زن در آن گناه نیست، کنج خانه است، و «این عزلت‌نشینی اجباری برای نصف نفوس افغانستان یعنی فاجعه.» 

دیدگاه نیمرخ همواره آن بوده است که زنان افغانستان طی دو دهه اخیر، به اندازه مردان و در مواردی بیش از آنها در پیدایش و رشد ارزش‌های دموکراتیک در میهنشان نقش داشتند و گاه بیش از مردان. 

آینده‌ زنان افغان در تحت نظام طالبانی، به گفته سردبیران نیمرخ، «تاریک است، چون طالبان زنان را به عنوان بخشی از بازی سیاسی برای پایداری نظامشان انتخاب کرده اند.»

احمدی پیرامون فعالیت همکارانش در دیگر رسانه ها گفت: «وقتی بنابر آمارهای نهادهای حامی خبرنگاران در افغانستان، ۷۰ درصد رسانه‌ها مسدود شده باشد، خبرنگاران زن قطعا خانه نشیناند. وقتی خبرنگاران نیمرخ به عنوان یک رسانه‌ی ویژه ی زنان جرأت ندارند به دفتر کارشان بروند، حال دیگر خبرنگاران هم بهتر نیست.»

تصاویر از نیمرخ