اخبار ضد و نقیضی که پیرامون خریداری، تولید، مشارکت در تولید، و تزریق واکسن کرونا در رسانه های ایران منتشر می شود، سبب درگمی بسیاری از مردم و شماری از خبرنگاران شده است. در این میان، توجه به گفته های مسئولان، دنبال کردن آمار و ارقام، و تلاش برای تفکیک اخبار جعلی از اخبار صحیح و اطلاعات نادرست و شایعات از واقعیات، از جمله کارهای دشواری است که به عهده خبرنگاران است.
چند ماه پیش، به دنبال دیدار رؤسای جمهوری چین و ایران، مقام های دولت ایران از آمادگی همکاری با دولت چین برای تهیه واکسن سخن گفتند. اما گزارش های بعدی حاکی از تلاش دولت چین برای تهیه واکسن بود و نامی از همکاری با دولت ایران در این راستا در میان نبود.
مدتی بعد، سخن از کوشش روسیه برای ساختن واکسن کرونا به میان آمد. این بار هم مسئولان دولت ایران از احتمال خرید واکسن از روسیه سخن گفتند.
گزارش های همکاری یا خرید واکسن از چین و روسیه در حالی منتشر شد که کارشناسان بهداشت، پزشکان متخصص بیماری های عفونی، و چند تن از اعضای باتجربه ستاد مبارزه با کرونا گفتند که تنها واکسن مورد پذیرش برای مصرف ایرانیان، باید واکسنی باشد که مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا یا نهادی مشابه آن در اتحادیه اروپاست. دکتر مینو محرز در این خصوص گفت که در حالی که بسیاری از کشورهای جهان در حال کوشش برای ساختن واکسن کرونا هستند، روسیه نیز در این راستا تلاش می کند، اما روسیه واکسن خود را برای تایید به هیچ مرجع یا نهاد معتبر بین المللی ارائه نمی کند. گفته های وی حاکی از آن بود که چنین واکسنی برای مصرف در ایران مناسب نخواهد بود.
حدود دو هفته پیش که نزدیک بودن تولید انبوه و توزیع واکسن کرونا در چند کشور غربی به طور گسترده ای خبرساز شد و از سوی دیگر سازمان ملل متحد نیز در قالب ساختار Covax امکان و آمادگی خود را برای کمک به خرید و انتقال واکسن به ایران اعلام کرد، امید به دسترسی ایرانیان به واکسن کووید-۱۹ نیز افزایش یافت.
اما حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران گفت که دولت ایران برای خرید واکسن کرونا به رغم موجود بودن پول، با چالش روبه رو شده است، چون امکان انتقال پول را از مجاری بانکی ندارد.
در این حال، دولت ایران اعلام کرده که ساخت گونه ای از واکسن کرونا را در دستور کار دارد که نمونه آن طی چند ماه آینده برای آزمایش انسانی آماده خواهد شد.
از سوی دیگر، روحانی اعلام کرد که دستور خرید تعداد انبوهی از دوز واکسن کرونا را از کشوری که از بردن نام آن امتناع کرد، صادر کرده است. گزارش هایی نیز مبنی بر آن منتشر شد که تورهای گردشگری برای سفر به ترکیه مشغول تبلیغ شده اند و هدف خود را از بردن گردشگران ایران به ترکیه، فراهم کردن امکان تزریق واکسن کرونا عنوان کرده اند.
مسئولان دولتی مردم را از باور کردن چنین ادعایی برحذر داشتند و از آنها خواستند مراقب تلاش های فریبکارانه سودجویان باشند.
در این میان، این خبرنگاران ایرانی اند که در پوشش خبری این مجموعه تحولات، از سویی باید در پی یافتن واقعیات باشند و از سوی دیگر، آنچه را که غیرواقعی است، در گزارش هایشان برملا کنند. بر خبرنگاران است که راستی آزمایی سخنان مقام های دولتی را به عهده بگیرند و سخنان امروز آنها را با هفته گذشته یا ماه گذشته مقایسه، و محتوای آنها را بررسی کنند تا بتوانند برای خوانندگانشان در گزارش بگنجانند.
آیا خریداری واکسن از چین یا روسیه منتفی شده است؟
اگر منتفی نشده، آیا واکسن یکی از این دو کشور مورد پذیرش و تایید مراجع معتبر پزشکی کشور هست؟
کشوری که دولت ایران دستور خریداری واکسن از آن را دریافت کرده، چه کشوری است و چطور است که رئیس جمهوری نام آن را نیاورد؟
آیا امکان خرید واکسن با توجه به ساختار Covax سازمان ملل که ویژه خریداری واکسن کرونا راه اندازی شده، وجود دارد؟ اگر آری، چطور است که روحانی از دشواری و عدم امکان انتقال پول برای خریداری واکسن سخن می گوید؟
آیا ایران در حال تهیه یا برنامه ریزی برای تهیه واکسن کروناست؟ کدام ارگان دولتی و بر مبنای چه پژوهش یا مجموعه داده ای این کار را آغاز کرده است؟
اینها و نکاتی دیگر لابلای سخنان و ارقام ضد و نقیض یا غامضی که از سوی مقام های دولتی ایران مطرح می شود، نکاتی است که می تواند موضوع واکاوی و راستی آزمایی خبرنگارانی باشد که در ایران با تمرکز بر این موضوعات فعالیت حرفه ای می کنند. یافتن این پاسخ ها و گنجاندن آنها در گزارش های مربوط به این همه گیری، به آگاهی بخشی همگانی کمک شایانی خواهد کرد و برای درک رویدادهای جامعه و تصمیم گیری برای تندرستی شهروندان، به حال آنها به غایت مفید خواهد بود.
عکس از ایرنا
إقرأوا المزيد من المقالات لـ
