آی جی نت در راستای معرفی طرح‌ها و نهادهای رسانه‌ای گوناگون، در این مطلب شما را با «پیک» آشنا می کند، یک نهاد خبرنگاری که با تمرکز بر عرصه‌ی خبرنگاری تحقیقی فعالیت می کند. گفت‌وگوی آی جی نت را با سمیع الله مهدی، بنیانگذار پیک، که خود، پیشینه‌ی فعالیت خبرنگاری دارد، این‌جا می خوانید:
آی جی نت: پیک از چه زمانی آغاز به کار کرد؟ هدف از شروع فعالیت آن چه بود؟
سمیع الله مهدی: پیک در سال ۲۰۱۳ آغاز به کار کرد. در آن زمان، گزارشگری تحقیقی در افغانستان، تقریبا یک پدیده‌ی کم‌تر شناخته شده بود. پیک نخستین نهاد بود که به گونه‌ی تمام وقت و تخصصی به این کار شروع کرد. هدف پیک معرفی این روش خبرنگاری در کشور بود. چون خبرنگاری تحقیقی یکی از راه‌‌های کارآمد برای مسوول نگهداشتن مقام‌های دولت و زورمندان جامعه است. وظیفه‌ی خبرنگاری تحقیقی این است که مانند چشم باز مردم عمل کند. چشمی که مقام‌ها و قانون شکنان نمی توانند از آن خود را پنهان کنند؛ چراغی که گوشه‌های تاریک جامعه را روشن می کند.
پیک از همان ابتدا به تهیه‌ی گزارش‌های تحقیقی و به راه اندازی کارگاه‌های آموزشی برای آشنایی با اساسات خبرنگاری تحقیقی پرداخت.
از آن زمان تا کنون ده‌ها خبرنگار را در ولایات مختلف افغانستان با مبادی خبرنگاری تحقیقی آشنا ساخته است و ده‌ها گزارش تجسسی تهیه نموده است.
حالا در کنار تهیه‌ی گزارش‌های تحقیقی و آموزش خبرنگاران، یک شبکه‌ی از خبرنگاران تحقیقی از سراسر أفغانستان ساخته است. این شبکه بیش از ۹۰ خبرنگار را که علاقمند کار تحقیقی اند را گردهم آورده است.
آي جی نت: سرمایه گذاران یا حامیان مالی پیک چه کسان یا نهادهایی هستند؟
مهدی: پیک یک نهاد غیر انتفاعی است که از سوی شماری از خبرنگاران به راه افتاده است. اما در این مدت با نهادهای بین‌المللی مانند انترنیوزINternews، جامعه‌ی باز Open Society Foundations، نمایندگی سازمان ملل متحد در أفغانستان یا UNAMA، صندوق جمعیت سازمان ملل متحد یا UNFPA، کار کرده است.
شمار کارکنان پیک چند نفر است، و وظایف میان آن‌ها به چه گونه ای تقسیم می شود؟
پیک ده نفر کارمند دارد که ۶ نفر آن مردها و ۴ نفر خانم‌ها اند. از این میان، سه نفر گزارشگر تحقیقی، یک نفر سردبیر و یک نفر مدیر مسوول اند. دیگران بیشتر در بخش‌های اداری و حمایوی کار می کنند.
مخاطبان پیک اغلب از کدام گروه یا گروه‌ها هستند؟ میانگین سنی آن‌ها چقدر است؟
چون گزارش‌های پیک طبیعیت جدی دارند، مخاطبان ما نیز بیشتر گروه سنی بالاتر از ۲۰ سال را در بر می گیرد. کارکنان دولت، جامعه‌ی مدنی، رسانه‌ها، أحزاب و گروه‌های سیاسی، نهادهای بین‌المللی که برای مبارزه با فساد یا حاکمیت قانون کار می کنند، مخاطبان ما را می سازند. البته چون گزارش‌های پیک معمولا سبب افشای فساد و قانون شکنی می گردد، مردم عام نیز در شبکه‌های اجتماعی به گزارش‌های ما علاقمندی نشان می دهند.
چگونه تصمیم می گیرید که چه مطالبی را پوشش دهید و به چه موضوعاتی بپردازید؟
فساد، نقص حقوق بشر، امنیت و انتخابات، موضوعات اصلی اند که پیک برای پوشش آن‌ها گزارش تهیه می کند.
یک گزارش تحقیقی با دست‌یابی به یک سند آغاز می شود. اما در آن‌جا متوقف نمی شود، این تنها شروع کار است. ارزش‌یابی سند و مطمئن شدن از اصالت آن، گام بعدی است. ازین‌رو، مهم‌ترین عنصر تصمیم‌گیری ما دست‌یابی به سند است. اگر به سند قابل اعتماد دست‌رسی پیدا کنیم، کار بالای گزارش را آغاز می کنیم.
عنصر دیگر، اهمیت موضوع است. این‌که آیا سند دست داشته از یک فساد یا قانون شکنی بزرگ پرده بر می دارد یا خیر. آیا تهیه‌ی گزارش در آن مورد سبب تغییر و بهبود می گردد یا خیر. اگر پاسخ این پرسش‌ها مثبت باشند، کار تهیه‌ی گزارش آغاز می شود.
میزان موفقیت‌تان را در جلب مخاطب، افزایش مخاطب، و پیشبرد اهداف‌تان چگونه می سنجید؟
یکی از اهداف اصلی ما جلب توجه رسانه‌ها و خبرنگاران به گزارشگری تحقیقی و کار عمیق بود. حالا شماری بیش‌تری رسانه‌ها گزارش‌های تحقیقی تهیه می کنند. در این زمینه خود را موفق می دانیم.
هدف دیگر ما آموزش خبرنگاری تحقیقی بوده که در این زمینه نیز کارهای خوب انجام شده است، اما هنوز راه درازی در پیش است.
هدف اصلی ما برای سال ۲۰۱۸ افزایش شمار مخاطبان ما هم در شبکه‌های اجتماعی و هم در وبسایت پیک و هم‌چنان گسترده‌تر ساختن شبکه‌های خبرنگاران تحقیقی أفغانستان است.
إقرأوا المزيد من المقالات لـ
