در دور دوم انتخابات سال ۲۰۲۲ پارلمانی کلمبیا، اطلاعات نادرستی منتشر شد مبنی بر این که قرار است برای جلوگیری از منازعات و ساده کردن رای‌دهی، انتخابات طی دو روز برگزار شود. در این اطلاعات ادعا شده بود که روز رأی دادن هر شهروند به این بستگی دارد که از کدام نامزد حمایت می‌کند: هواداران نامزد اول در روز اول و هواداران نامزد دوم در روز دوم رای خواهند داد. اما این اطلاعات، غلط بود. اطلاعات نادرست دیگری همانند این در کشورهای دیگر این منطقه (آمریکای لاتین) مثل شیلی هم منتشر شده‌اند. با تجزیه و تحلیل اطلاعات نادرست مربوط به انتخابات در آمریکای شمالی و جنوبی در سال‌های اخیر، می‌توانیم ببینیم که این اطلاعات نادرست در کشورهای مختلف چقدر به همدیگر شبیهاند، از این رو بسیار مهم است که خبرنگاران به ماهیت اطلاعات نادرست درباره انتخابات‌های کشورهای دیگر توجه کنند. این کار به آنها کمک می‌کند که برای پرداختن به اطلاعات نادرستی که ممکن است پیرامون انتخابات بعدی در کشور خودشان که آن را پوشش می‌دهند منتشر شود، آماده باشند.
بیشتر بخوانید: چگونه با انتشار اطلاعات نادرست در رسانه‌های اجتماعی مقابله کنیم
باطل کردن آرا
یکی از جنبه‌های انتخابات که پیرامون آن اطلاعات نادرستی زیادی منتشر می‌شود - حتی اگر برخی از ادعاها مضحک به‌نظر برسند - با این هدف پخش می‌شود که آرا را باطل کند یا از اعتبار بیاندازد.
هر کشوری برای باطل کردن یا تغییر دادن (معتبر نشمردن آن) آرا، قواعد خود را دارد. هدف اطلاعات نادرست بسیاری از اوقات این است که شهروندان را فریب دهد تا رای ندهند و یا آراء آنها باطل شود. یکی از نمونه‌های اخیر، در سال ۲۰۱۸ در مکزیک رخ داد؛ محتوای نادرستی در فضای مجازی پخش شد که ادعا می‌کرد مردم می‌توانند به بیشتر از یک کاندید رای بدهند. در واقع، این کار رای را باطل می‌کرد. در مکزیک که نام همه نامزدان در برگه رای چاپ می‌شود، این اطلاعات نادرست به‌صورت گسترده پخش شد.
در انتخابات سال ۲۰۱۷ آرژانتین، پستی منتشر شد که ادعا می‌کرد در روز انتخابات می‌توانید برای دریافت یک کارت ویژه درخواست بدهید تا بتوانید علیه آزار حیوانات رای بدهید. این اطلاعات درست نبود و قبلاً در کشورهای دیگری که منتشر شده بود، نادرست بودن آن روشن شده بود. در آرژانتین اگر رای‌دهندگان در پاکت حاوی رای، چیز دیگری غیر از برگه رای را بگذارند، رای آنها باطل خواهد شد. بازیگران پشت پرده این اطلاعات نادرست، با استفاده از علاقه مردم به حیوانات تلاش کردند بدون اطلاع آنها رایهایشان را باطل کنند.
جلوگیری از رأی دادن مردم
اطلاعات نادرست پیرامون انتخابات همچنین به دنبال جلوگیری از رای دادن مردم منتشر می‌شوند. یکی از نمونه‌های آن، ویدیویی مربوط به سال ۲۰۱۸ در کلمبیاست که به دروغ ادعا می‌کرد نیازی نیست کسانی که در دور اول انتخابات به یک نامزد رای داده‌اند، در دور دوم هم رای بدهند، زیرا آراء آنها از قبل ثبت شده است.
درباره مدارکی که نهادهای انتخاباتی می‌خواهند نیز اطلاعات نادرست منتشر می‌شوند. این نوع اطلاعات در اوج همه‌گیری ویروس کرونا بسیار مهم بود؛ زیرا کشورهای زیادی به مردم اجازه می‌دادند به علت دشواری در تمدید اعتبار مدارک و کارت‌های شناسایی خود، با مدرک منقضی رأی بدهند.
بیشتر بخوانید: آنچه خبرنگاران باید برای مقابله با اختلال اطلاعات بدانند
در جریان همه‌پرسی سال ۲۰۲۰ برای قانون اساسی تازه در شیلی، محتوای نادرستی منتشر شد مبنی بر این که رای دادن با کارت شناسایی تاریخ گذشته مجاز نیست. در حالی که قوانین تازه، اجازه این کار را می‌داد. اطلاعات نادرست بر علیه شیوه‌های مشخص رای دادن نیز منتشر می‌شوند. برای مثال در ایالات متحده در سال‌های اخیر، بازیگران بداندیش کوشیده‌اند که با زیر پرسش بردن مشروعیت رای‌دادن از راه پست، به شفافیت انتخابات صدمه بزنند. در حالی که از این روش دهه‌هاست که استفاده شده و کارشناسان بر سر مصون بودن آن توافق دارند. در حالی که برخی از اطلاعات نادرست بسیار واضح و مضحک به نظر می‌رسند، مهم است که هوشیار باشید تا اگر به‌صورت گسترده پخش شد، در گزارش‌های خود، نادرست بودن آن را برملا کنید.
بسیاری از مردم با کار سیستم‌های انتخاباتی از نزدیک آشنا نیستند و شاید تنها در روزهای انتخابات با آنها سروکار داشته باشند. این عدم آشنایی باعث می‌شود مردم راحت‌تر طعمه روایت‌های نادرست شوند. پخش‌کنندگان اطلاعات نادرست با سوء استفاده از این مساله، اطلاعات غلط خود را پخش می‌کنند تا با افکار رای‌دهندگان بازی کنند.
تغییر قوانین یا مقررات حاکم بر روند انتخابات هم به پیچیده‌تر شدن این روند برای شهروندان می‌انجامند. پخش‌کنندگان اطلاعات نادرست از این سردرگمی به سود خود استفاده می‌کنند.
ارائه اطلاعات واضح درباره زمان و چگونگی برگزاری انتخابات و مدارک مورد نیاز برای رأی دادن، می‌تواند از سردرگمی که بداندیشان می‌خواهند در مردم ایجاد کنند، بکاهد و به شهروندان کمک کند به شیوه مناسب رای بدهند.
این مطلب، بخشی از جعبه ابزار گزارش‌گری از انتخابات و نحوه تشخیص اطلاعات غلط و اطلاعات نادرست است که از سوی آی جی نت در همکاری با Chequeado و Factchequeado تهیه شده و واتس‌اپ از آن حمایت می‌کند.
برای اطلاعات بیشتر درباره اطلاعات نادرست پیرامون انتخابات به وب‌سایت PortalCheck مراجعه کنید.
تصویر از آنسپلش، عکاس: Hans-Peter Gauster