زنان خبرنگار شکل و ماهیت خبرنگاری امروز را متحول کرده و تغییر داده اند. گزارش سال ۲۰۲۱ موسسه خبری دیجیتال رویترز که چندی پیش انتشار یافته چالش شگفت انگیزی را آشکار کرده که زنان در حرفه خبر و خبرنگاری با آن روبه رویند.
همزمان، شیوه ارائه تصویر زنان در گزارش‌ها نیز مشکل ایجاد کرده و شمار بسیاری از زنان جوان در سراسر جهان در پاسخ به یک نظرسنجی گفته اند که حتی در آمریکا که تصور برابری از زن و مرد در رسانه ها عرضه نمی شود و حدود ۴۷ درصد تفاوت میان حضور و پوشش رسانه ای زنان و مردان وجود دارد. در عین حال، برداشت مردان جوان هم در آمریکا این است که حضور رسانه ای کافی و مناسبی ندارند.
رابطه امروزی زنان جوان با عرصه خبر، چه به عنوان موضوع خبر و چه به عنوان خبرنگار، بسیار شکننده و ضعیف است.
تحلیل گزارش سال ۲۰۲۰ انستیتو خبر دیجیتال رویترز از ۴۰ کشور جهان حاکی از آن بود که زنانی که بین ۱۸ و ۲۴ سال دارند، به شکل قابل توجهی کمتر از مردان در عرصه خبر حضور دارند یا بخشی از پوشش خبری هستند.
گزارش های جدی و در خور توجه مربوط به زنان در کل و به طور متوسط ۱۷ درصد کمتر از حضور خبری مردان است. این روند در کشورهای پیشرفته تر جهان هم قابل ملاحظه بود.
حدود نیمی از زنان در آمریکا و ۴۷ درصد از زنان در استراليا و بریتانیا مصرف کنندگان منفعل، و نه فعال خبری هستند. در حالی که در کشورهای کمتر پیشرفته، توجه و تعامل زنان نسبت به خبر و مصرف فعالانه آن بیشتر بود. در آفریقای جنوبی ۲۱ درصد زنان به شکل منفعل از خبر استفاده می کنند، در برزیل ۱۸ درصد، و در کنیا ۱۵ درصد.
در سراسر جهان جهان، زنان جوان کمتر از دیگر بزرگسالان به اخبار و پی گیری موضوعات سیاسی علاقمندند (۲۳ درصد در برابر ۳۶ درصد کل بزرگسالان) که در دراز مدت برای دموکراسی مضر است.
با آن که تعداد زنان فارغ التحصيل دانشگاه در رشته خبرنگاری از مردان بیشتر است، این زنان با چالش های عمده ای مواجهند. ۶۱ درصد از خبرنگاران و مدیران تحریریه در کل جهان مرد هستند. در سطح مدیریت کلان، نسبت مردان به زنان ۲۰ درصد به ۷ درصد است.
ائتلاف زنان
ایده و فعالیت ائتلاف زنان در خبرنگاری Coalition for Women in Journalism همکاری وهمیاری میان زنان خبرنگار را در سطح جهان تقویت و ترغیب می کند و نخستین نهادی بوده است که موفق به ایجاد محیط های امن و قابل اعتمادی برای زنان خبرنگار شده است.
این نهاد که در ابتدای سال ۲۰۱۶ تشکیل شد، نخستین از نوع خود است و آغاز ایده اش از سوی دو زن خبرنگار در نیویورک شکل گرفت و توانسته نسل های گوناگون را در بربگیرد.
ائتلاف زنان در خبرنگاری مستقل و فراملیتی است، و در تمام جهان و در میان تمام زنان خبرنگار فعال است و غرض و جهت گیری سیاسی خاصی نیز ندارد و تنها و اصلی ترین و مقدم ترین خواسته آن سلامت روان و جسم، امنیت و موفقیت همکاران خود است.
رأفت انسانی از مهمترین پایه های کار این نهاد است که هدف اصلی آن نزدیک تر کردن زنان خبرنگار جهان به یکدیگر است. .
این ائتلاف تنها یکی از نهادهای متعددی است که در راستای نزدیک تر کردن زنان خبرنگار در جهان به یکدیگر فعال است و بر شمار و میزان فعالیت آنها نیز به شیوه ای پرشتاب روزافزون می شود.
بسیاری از رسانه های خبری به نیازهای زنان خبرنگار نمی پردازند و در بسیاری از ارگان ها و نهادهای خبری حتی دستشویی جداگانه ای برای زنان وجود ندارد. فرمول خاصی برای خبرنگاری از نقاط پرتنش وجود ندارد. اگر استعدادش را داشته باشید، راهی برای انجامش پیدا می کنید.
در خصوص واکنش به یکی از عمده ترین و مهمترین مشکلات دوران ما، یعنی بحران اقلیم نیز زنان و مردان به عنوان مخاطب واکنش‌ها و برخوردهای متفاوت دارند.
زنان بسیار بیش از مردان در برابر آگاهی از اخبار محیط زیست و تغییرات آن ابراز ناراحتی و نگرانی می کنند و این یافته ها با یافته های گزارش دیجیتال سال ۲۰۲۰ رویترز در این خصوص همخوانی دارد. به طور کلی، به نظر زنان مشکل تغییرات زیست محیطی جدی تر و نگران کننده تر به نظر می رسد.
لین مارتینسن که نویسنده و رواندرمانگر است، می گوید که علت آن که زنان ممکن است بیش از مردان در این زمینه احساس ناراحتی و نگرانی کنند آن است که حس بی پناهی می کنند. این مشکل، بیش از اندازه بزرگ، عمده و فراگیر است و نه راه گریز دارد و نه راه مبارزه و تنها احساس درماندگی است که وجود بسیاری را فرا می گیرد و در آنها نومیدی ایجاد می کند.
موضوع دیگر آن است که زنان به طور خاص بیشتر نگران هستند، چون فرزندآوری بخشی از وجود آنهاست.
زنان در عرصه خبر
از سوی دیگر، وقتی زنان به عنوان هنگامی که زنی وارد عرصه خبرنگاری حرفه ای می شود، این نوع مشکلات جدی مضاعف می شود.
از موانعی که زنان در نیمه قرن بیستم بر آنها غالب شدند اما همچنان شمار بسیاری از خبرنگاران زن حرفه ای در جهان به ویژه در کشورهای محدود و جوامع بسته ای چون ایران با آنها مواجهند، عدم امکان دسترسی به جبهه های جنگ است.
در گذشته این، تنها یکی از موانع بی شماری بود که شمار اندکی از زنان خبرنگار علاقمند به پوشش خبری جنگ با آن مواجه بودند. عده این زنان در سراسر جهان کمتر از صد نفر بود که با تمام توان با سنت های اجتماعی، نظامی و خبرنگاری مبارزه کردند تا بزرگترین گزارش های زمان خود را تهیه کنند.
امروز با توجه به شمار روزافزون زنان خبرنگار و نویسنده خبر، خوانندگان و مخاطبان خبر دستیابی بیشتری به مقالات و گزارش های خاصی که شاید تهیه آنها از عهده زنان برآید، برخورداند. این گونه است که دنیایی متنوع تر، پویاتر و چند بعدی تر قابل تصور است.
تصویر از IQNA، عکاس: حسن آقامحمدی
إقرأوا المزيد من المقالات لـ
