این مطلب حاوی توصیه ها و راهنمایی‌هایی برای تهیه گزارش‌های اثرگذار حرفه ای با موضوع گرمایش جو زمین و بحران اقلیم است.
هیچ دو اجتماعی اثرات تغییرات اقلیمی را یکسان تجربه نمی کنند. با تشدید بحران محیط زیست وسال ۲۰۲۰ نه تنها سال شیوع ابتلا به ویروس مرگبار کرونا بود، بلکه یکی از داغ ترین سال هایی بوده که جهان به خود دیده است.
نیاز به تهیه گزارش های زیست محیطی همزمان با تغییرات شدیدتر اقلیمی بیشتر مشهود می شود.
تغییرات پوشش خبری بحران اقلیم شاید مهمترین روایت روزگار ما باشد. خبرنگاران سراسر جهان به گونه ای روزافزون و صرفنظر از عرصه ای که بر آن تمرکز دارند، از این بحران و پیامدهای گوناگون آن گزارش تهیه خواهند کرد.
با گذشت زمان، نیاز به پوشش خبری آموزشی و فشرده و گاهی حیاتی بحران اقلیم افزون می شود.
به رغم آن که رسانه های ملی و بین المللی نقش مهمی در پوشش خبری این بحران بازی می کنند، رسانه های محلی ممکن است بهتر بتوانند شیوه درک جوامعشان را از محیط زیست و عواقب تغییرات اقلیمی دریابند و بهترین راه حل های ممکن را برای خود بیابند.
جدا از درک عمیق از مخاطبان محلی شان، رسانه های محلی بیش از رسانه های ملی از اعتماد عمومی برخوردارند. در دنیایی که تنها ۵۴ درصد جمعیت جهان به صحبت دانشمندان پیرامون محیط زیست باور و اعتماد دارند، نقش رسانه های محلی از اهمیت فزاینده ای برخوردار است.
کارشناسان می گویند یکی از مهم ترین نکاتی که در پوشش خبری تغییرات اقلیمی باید مورد نظر خبرنگاران باشد، آن است که تغییرات اقلیمی ویژه یک بخش یا یک سرویس یا یک گروه تحریریه اتاق های خبر نیست. آنها می گویند تغییرات اقلیمی به توجه و پوشش همه گروه های اتاق خبر نیاز دارد و همه ابعاد خبر را، از سیاست، سیاستگذاری و اقتصاد گرفته تا روابط بین الملل و بهداشت، در برمی گیرد.
اما رسانه هنوز هم از پوشش خبری این رویداد عقبند. این میزان گزاشگری از چنین موضوعی حیاتی و مهمی، برای پوشش بحران اقلیم کافی نیست. سال گذشته نخستین سالی بود که شبکه آمریکایی سی بی اس خبرنگار تمام وقتی برای این نوع پوشش خبری بحران اقلیم استخدام کرد.
خبرنگاران حرفه ای به اثر مستقیم درآمد اندک و وضع نابه سامان اقتصادی بر محرومیت های زیست محیطی در سال شیوع ویروس کرونا اشاره کرده اند و گفته اند که این واقعیت بر شرایطی بدی که گسترش کرونا ایجاد کرد، اثر گذاشت و سبب محرومیت بیشتر و اثر منفی شدیدتری بر افراد و خانواده ها شد؛ کسانی که درآمد اندکی دارند، در شرایط نامناسب تری قرار گرفته اند.
تغییرات اقلیمی و خطرات زیست محیطی که جو زمین و مردم آن را تهدید می کند، سبب وخیم تر شدن اثرات منفی و زیانبار کووید نیز شده است که طی دو سال اخیر زندگی انسان ها را مورد تهدید قرار داده است.
بسیاری از خبرنگاران در حال بررسی و تهیه مطلب در این خصوص هستند که شیوع کرونا چگونه به نابرابری ها، تبعیض ها، و کمبودهای طبقات نیازمند و آسیبب پذیر دامن زده است.
اهمیت تعامل با منکران تغییرات اقلیمی
به نظر می رسد اغلب کسانی که منکر تغییرات اقلیمی هستند یا نسبت به این تغییرات مرددند، تاثیرات منفی آن را در زندگی خود حس نکرده اند. تلاش برای برقراری ارتباط با این افراد و تعامل با آنها اهمیت فراوان دارد. مهم است که به زبانی صحبت کنیم که آنها درک می کنند و بتوانیم اثرات منفی تغییرات اقلیمی را به طور عینی به آنها یادآوری کنیم و از این راه با آنها وارد گفتگو شویم.
حذف نکردن منکران تغییرات اقلیمی و تلاش برای تعامل با آنها از اهمیت فراوانی برخوردار است، چرا که تنها در این صورت است که می توان به ادامه کوشش برای مبارزه با تغییرات اقلیمی امیدوار بود و در این راه پیشرفت کرد.
استفاده از ابزار گزارشگری تحقیقی نیز نکته دیگری است که شرکت کنندگان در این نشست به اهمیت آن اشاره کردند، به ويژه از این رو که خبرنگاری تغییرات اقلیمی بر پایه یافته های علمی انجام پذیر است و هر قدر استفاده از این یافته ها در گزارش بیشتر باشد، نتیجه کار بهتر و قابل اتکاتر خواهد شد.
از آنجا که پوشش دادن تغییرات اقلیمی سال ها ادامه خواهد یافت و موضوع مهم روز است، رجوع به منابع مفیدی که در این خصوص منتشر شده اند برای تهیه گزارش های اثرگذار اهمیت بسیاری دارد. مطالعه و توجه به مواردی که در گذشته روی داده اند و پوشش خبری گسترده مناسب و حرفه ای اثرگذاری داشته اند، راهکاری مفید برای یافتن روش های بهتر پوشش خبری تغییرات اقلیمی و گرمایش جو زمین است. در میان این نمونه می توان به گزارش های تهیه شده از نشت نفت اکسان- والدز اشاره کرد.
منبع راهنمایی دیگری برای آشنایی با شیوه های حرفه ای تهیه این نوع گزارش ها دوره های آموزشی صلیب سرخ است که اساتید عرصه رسانه و خبرنگاران حرفه ای کوشش برای یادگیری مطالب این دوره ها را مفید خوانده اند. آمادگی برای پوشش دادن تغییرات اقلیمی بسیار مهم است و باید به راه حل های دراز مدت در این راستا اندیشید، چرا که بحران اقلیمی در دراز مدت موضوع روز جهان ما خواهد بود.
تصویر از ایرنا